مانع توافق برجام بروکراسی پارلمانی یا خباثت امریکایی؟!

روحانی با طرح این ادعا که دولت در زمینه تحریم‌ها کاری را که باید بکند، کرده، انگشت اتهام را به سمت مجلس شورای اسلامی برده و گفته است: «اگر برخی از مسائل و تشریفات و این بروکراسی که ما از آن داد می‌زنیم، فقط بروکراسی اداری نیست، بعضی هم بروکراسی پارلمانی است. باید معطل شویم، لایحه بدهیم، آنجا برود، کمیسیون فلان، کمیسیون فلان، البته خودم، چون مجلسی هستم و ۲۰ سال در مجلس بودم، خیلی زبانم برای انتقاد به صورت واضح نمی‌چرخد. بروکراسی را کنار بگذاریم، نه فقط در دولت، در قوه قضائیه هم کنار بگذاریم، در پارلمان هم کنار بگذاریم.» این اظهارات البته با انتقادات گسترده‌ای مواجه شد و ضمن یادآوری تصویب ۲۰ دقیقه‌ای برجام به روحانی در مجلس دهم، طرح مسائل انحرافی را تقبیح کرده و زیاده‌خواهی‌ها و کارشکنی‌های طرف‌های غربی و در رأس آن‌ها امریکا را عامل مشکلات پیش روی برجام و توافق هسته‌ای عنوان کردند.

موضوعی که مورد اذعان مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در برجام نیز قرار گرفت و دکتر عراقچی روز یک شنبه ۶ تیر، پس از حضور در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و تأکید بر این نکته که «تعامل بسیار خوبی» بین دولت و نمایندگان در این زمینه وجود دارد، گفت: «تاکنون شش دور مذاکرات با ۴+۱ انجام گرفته است و تقریباً به مراحل پایانی نزدیک شدیم، یکسری مسائل باقی مانده که مذاکره درباره آن‌ها به اندازه کافی صورت گرفته و زمان تصمیم‌گیری کشور‌ها فرا رسیده است. در حال حاضر نوبت طرف‌های مقابل است و با توجه به مذاکراتی که داشتیم باید تصمیم بگیرند و در مورد احیای مجدد برجام به جمع بندی برسند تا توافق حاصل شود. زمان تصمیم‌گیری برای همه طرف‌های برجام است و کشور‌های مقابل باید تصمیمات سخت خود را بگیرند.»

نقض سخنان روحانی در اظهارات عراقچی و ربیعی

معنای سخن عراقچی آن است که برخلاف ادعای رئیس‌جمهور محترم نه تنها بروکراسی پارلمانی مانع مذاکرات وین نشده، بلکه طرف ایرانی پس از برگزاری شش دوره مذاکره به تصمیم رسیده، لیکن این طرف‌های غربی هستند که باید برای احیای برجام «تصمیم سخت» بگیرند؛ موضوعی را که روز گذشته با ادبیات دیگری علی ربیعی سخنگوی دولت تکرار کرد و در نشست خبری در پاسخ به سؤالی درباره آخرین وضعیت توافق برجام، اظهار کرد: از نظر ما تاکنون هر آنچه باید در میز مذاکرات مورد گفتگو قرار بگیرد، به بحث میان طرفین گذاشته شده است. دیدگاه ما برای همه طرف‌ها کاملاً روشن است و ما بر این دیدگاه‌ها تأکید داریم. وی ادامه داد: گفتگو‌ها به جایی رسیده که همه طرف‌ها باید تصمیمات خود را اتخاذ کنند. ما تصمیمات خود را اتخاذ و اعلام کرده ایم و منتظر هستیم طرف‌های مقابل به شمول ایالات متحده امریکا تصمیمات سیاسی خود را اعلام کنند تا بتوانیم بر اساس آن در دوره بعدی مذاکرات، روشن‌تر صحبت کنیم.

عجله‌ای نداریم، از حقوق خود هم نمی‌گذریم

ربیعی خاطرنشان کرد: درباره رفع تحریم‌ها در بخش‌های اصلی اقتصاد ایران مانند انرژی، مالی، بانکی، بیمه و غیر اتفاق نظر وجود دارد. با این حال اگر در مورد همه موضوعات در دستور کار مذاکرات، توافق حاصل نشود عملاَ توافقی شکل نگرفته است و اگر در همه موارد توافق شکل بگیرد می‌توانیم از یک توافق شکل‌گرفته صحبت کنیم. دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه هر توافقی الزاماً در برگیرنده رفع تحریم‌های ظالمانه در حوزه اقتصاد علیه ایران خواهد بود، گفت: بر اساس رهنمود‌های رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه که اگر رفع تحریم‌ها امکانپذیر باشد حتی یک روز نباید تعلل کرد، دولت خود را متعهد می‌داند صرفنظر از حاشیه‌ها مذاکرات را با عزم کامل ادامه دهد و مصمم هستیم رفع تحریم‌ها را در اولین فرصت محقق کنیم. اما عجله‌ای هم نداریم در طول زمان باقیمانده از تصدی دولت بخواهیم برای به نتیجه رسیدن مذاکرات، از حقوق خود صرف نظر کنیم. در صورتی که نتوانیم تا پایان دولت آنچه مد نظر ماست، محقق شود، بنابر تشخیص تصمیم گیرندگان عالی نظام دولت سیزدهم این قضیه را برعهده خواهد گرفت. همه این‌ها به سیاست نظام و آنچه در مذاکرات پیش می‌رود منوط است و اینکه نظرات ما تأمین شود یک لحظه هم تعلل نخواهد شد، اما اگر دیدگاه‌ها تأمین نشود، ادامه مذاکرات به دولت آینده موکول خواهد شد.

معنای سخنان سخنگوی دولت آن است که منافع جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین تاکنون تأمین نشده است، که اگر غیر از این بود، از سوی طرف ایرانی هرگز یک روز هم برای بازگشت به تعهدات تعلل نمی‌شد. به عبارت دیگر این طرف غربی است که با کارشکنی و زیاده خواهی مانع رسیدن به توافق شده است، لذا طبیعی است که جمهوری اسلامی مذاکره برای مذاکره را نمی‌پذیرد و هرگز از حقوق خود صرف نظر نخواهد کرد. خواه این حقوق در دولت مستقر تأمین شود، خواه در دولت آینده.

دیوار کوتاه مجلس برای فرار از مخمصه برجام

حال سؤال اساسی این است که تناقض در گفتار مسئولان ارشد دولت از چه مسئله‌ای نشئت می‌گیرد. پاسخ به این سؤال را باید در وعده‌های برجامی روحانی در تمام هشت سال گذشته جست‌وجو کرد. او که با شعار «هم چرخ سانتریفیوژ‌ها باید بچرخد، هم چرخ کارخانجات» توانست برای دو دوره رأی اعتماد از ملت بگیرد و در روز امضای برجام نیز اعلام کرد از فردا همه تحریم‌ها بالمره لغو خواهد شد، اکنون پس از خروج امریکا از برجام و بدعهدی غرب دنباله رو، با یک سؤال بزرگ مقابل افکار عمومی مواجه است که آن همه اعتماد به غرب برای چه بود؟ اگر گفته شود که رئیس‌جمهور دیوانه‌ای به نام ترامپ همه مناسبات جهانی از جمله توافق برجام را به هم زد که انتخاب او غیر قابل پیش‌بینی و غیر منتظره بود، حالا که او رفته و ادامه همان دولت دموکرات جنتلمن در امریکا روی کار آمده، چرا همچنان بازگشت به برجام به چالش خورده است؟ بدیهی است هرگونه موضع انتقادی علیه دولت دموکرات بایدن، اذعان به غیر قابل اعتماد بودن آن‌ها و پذیرش اشتباه اعتماد به کدخدا تعبیر خواهد شد که البته برای بزک‌کنندگان گران تمام خواهد شد، بنابراین انداختن توپ همه ناکامی‌ها درون مجلس با کلید واژه «بروکراسی پارلمانی» راه فرار مناسبی برای خروج از این مخمصه خود ساخته است.

درباره چگونگی همکاری با آژانس تصمیمی اتخاذ نشده

سخنگوی دولت در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه مذاکرات وین هنوز به نتیجه نرسیده و توافق مشروط ایران وآژانس هم پایان یافته آیا ایران تصمیمی برای تمدید این توافق دارد و اینکه در صورت عدم تمدید این توافق رابطه تهران و آژانس انرژی اتمی به چه صورت خواهد بود، گفت: پیش از این یک بار تمدید توافق ایران و آژانس به دلیل وجود فضای مثبت و چشم انداز امیدبخش برای رسیدن به توافق انجام گرفت. با این حال، ما همواره این ملاحظه را هم داشته ایم که تمدید این توافق به معنای مذاکرات فرسایشی نباشد. وی یادآورشد: ما به این نتیجه رسیده‌ایم که مذاکرات به اندازه کافی تداوم داشته و انتظار داریم که طرف امریکایی تصمیم نهایی خود را برای بازگشت به تعهدات و اجرای مقررات بین‌المللی اتخاذ کند. در حال بررسی ضرورت و امکان تمدید توافق با آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای هستیم و در این مسیر همه گزینه‌ها را در نظر خواهیم گرفت. البته نحوه رابطه ایران با آژانس در صورت عدم تمدید این توافق صرفاً بر اساس پادمان خواهد بود و جمهوری اسلامی ایران تعهد بیشتری را برعهده نخواهد گرفت. دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری گفت: قانون مجلس در خصوص تعهدات و وظایف دولت کاملاً روشن است و تاکنون نیز دولت در همان راستا حرکت کرده است. در مورد موضوع توافق سه ماهه با آژانس و چگونگی تداوم یا عدم تداوم آن، هنوز تصمیمی اتخاذ نشده و به محض اتخاذ تصمیم اطلاع رسانی خواهد شد.

تحولات افغانستان را با دقت دنبال می‌کنیم

سخنگوی دولت در پاسخ به سؤالی درباره موضع جمهوری اسلامی ایران در برابر تحرکات اخیر طالبان در مناطق مختلف افغانستان و نتایج رایزنی‌های اخیر نماینده ویژه ایران در امور افغانستان در کابل و اسلام‌آباد درباره تحولات این کشور گفت: به دولت و مردم افغانستان اطمینان می‌دهیم که جمهوری اسلامی ایران همواره در کنار آن‌ها بوده و باقی خواهد ماند و با حسن نیت کامل از همه اقوام، گروه‌ها و نیرو‌های سیاسی افغانستان می‌خواهیم که با یکدیگر متحد بمانند و با دست رد زدن به هرگونه مداخله خارجی، به راه‌حل‌های صلح آمیز برای رفع اختلافات میان خود متعهد باشند. وی ادامه داد: حفظ تمامیت ارضی افغانستان، حفظ وحدت ملی و رعایت حقوق اقلیت‌ها و دستاورد‌هایی که ملت افغانستان در طول دو دهه گذشته به سختی به دست آورده برای ما بسیار مهم است و همواره تأکید داریم که گفتگو‌های اصیل بین‌الافغانی تنها راه‌حل پایدار برای مسئله افغانستان است. ربیعی گفت: طالبان بخشی از افغانستان است و بخشی از راه‌حل آتی افغانستان است؛ آنچه که برای ما مهم است تشکیل دولتی فراگیر با حضور تمامی گروه‌های افغانستانی و رسیدن به راه‌حلی مسالمت‌آمیز و پایدار در این کشور است. وی یادآور شد: ما تحولات داخلی افغانستان را به دقت زیر نظر داریم و با نگرانی تحولات اخیر را دنبال می‌کنیم. ضمن دعوت همه طرف‌ها به آرامش، استفاده از خشونت و رفتار‌های غیرمسالمت جویانه را در حل اختلافات مفید نمی‌دانیم و به مشورت‌های خود با کابل برای پایان دادن به منازعات غیرسازنده و جایگزین کردن گفتگو و تعامل با مشارکت همه گروه‌ها و نیرو‌های سیاسی موثر ادامه خواهیم داد./روزنامه جوان