تقلای اردوغان برای دیدار با پوتین

روزنامه وطن امروز: وزارت خارجه ترکیه بار دیگر مدعی شد یک جنگنده «سوخو 34» روسیه جمعه گذشته حریم هوایی این کشور را نقض کرده است. در بیانیه وزارت خارجه ترکیه تاکیده شده این جنگنده به هشدارهای مکرر رادارهای هوایی ترکیه به هر 2 زبان انگلیسی و روسی اعتنایی نکرده است. پس از ادعای جدید ترکیه، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری این کشور هشدار داد مسکو باید تبعات منفی تکرار این حادثه را بپذیرد ولی توانایی آنکارا برای واکنش نشان دادن بسیار محدود است. اردوغان همچنین گفت تلاش خواهد کرد با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دیدار و درباره این موضوع با وی صحبت کند. پس از اقدام ترکیه به احضار سفیر روسیه، وزارت دفاع روسیه با صدور بیانیه‌ای ادعای مقامات ترکیه درباره نقض حریم هوایی‌اش توسط جنگنده‌های روسی را رد و آن را تبلیغاتی و عاری از صحت دانست. این در شرایطی است که روابط مسکو - آنکارا از 2 ماه قبل با سرنگون شدن یک هواپیمای روسی توسط جنگنده ترکیه‌ای دچار تنش شد. اواخر نوامبر، یک فروند جنگنده اف 16 ترکیه، یک فروند بمب افکن‌روسی را که در حال انجام ماموریت ضد داعش در لاذقیه بود هدف قرار داد و سرنگون کرد. آنکارا مدعی شده بود این هواپیما به مدت 17 ثانیه حریم هوایی ترکیه را نقض کرده و به هشدارها پاسخ نداده است ولی مقام‌های نظامی روسیه و خلبان تایید کردند هواپیمای روسی وارد حریم هوایی ترکیه نشده و هیچ‌گونه هشداری دریافت نکرده است. سرنگونی این هواپیما که پوتین آن را یک خنجر از پشت توصیف کرد، موجب شد روابط روسیه و ترکیه بشدت متشنج شود و ابهامات زیادی نسبت به انگیزه‌های اصلی ترکیه برای مقابله با داعش به وجود‌ آید. در همین رابطه، متین گورکان، کارشناس نظامی ترکیه در گفت‌وگو با بیزینس اینسایدر درباره ادعاهای مکرر ترکیه مبنی بر ورود جنگنده‌های روسی به حریم هوایی این کشور، گفت: آنکارا در حالی این ادعاها را تکرار می‌کند که دست آن برای واکنش نشان دادن بسته است، آن هم به خاطر منطقه پرواز ممنوعی که روسیه در شمال سوریه ایجاد کرده است. روسیه پس از سرنگون شدن یک فروند جنگنده سوخو 24 خود توسط جنگنده‌های ارتش ترکیه در نوامبر گذشته، سامانه دفاع موشکی اس‌400 را در پایگاه هوایی در شمال سوریه مستقر کرده است. در نتیجه، ترکیه ظرفیت خود برای تغییر شرایط راهبردی را هم در زمین و هم در آسمان سوریه از دست داده است. لئونید کالاشنیکف، معاون کمیته امور خارجی دومای روسیه نیز در مصاحبه با ریانوستی تاکید کرد: اردوغان از این اتهامات به عنوان بهانه‌ای استفاده می‌کند تا با پوتین که بارها درخواست دیدار وی را رد کرده است، گفت‌وگو کند. ظاهرا اردوغان نتوانسته با پوتین گفت‌وگو کند بنابراین قصد دارد از هر فرصتی استفاده کند.

وضع هشدار نارنجی در ترکیه

در همین حال به نوشته تارنمای «نت گازته»، فرماندهی نیروی هوایی ترکیه به خلبانان جنگنده‌های خود دستور داده بدون اینکه منتظر دستور مجدد باشند، هواپیماها و بالگردهای بیگانه را در صورت نقض حریم هوایی کشور هدف حمله قرار دهند. براساس این گزارش شمار زیادی از

اف 16‌های ترکیه به پایگاه هوایی دیاربکر اعزام شده و به پایگاه‌های هوایی آنکارا، دیاربکر، مالاتیه، بالیک اسیر و آماسیه دستور آماده‌باش داده شده است. این به منزله وضعیت هشدار نارنجی در نیروی هوایی ترکیه است که یک درجه پایین‌تر از وضعیت هشدار قرمز محسوب می‌شود. اگر ادعای آنکارا درباره نقض حریم هوایی‌اش توسط جنگنده‌های روسی صحت داشته باشد، این به منزله یک هشدار جدی برای ترکیه و همچنین ناتو از سوی کرملین خواهد بود، چرا که این‌بار هواپیماهای پیشرفته روسی سوخوی 34 به مرز ترکیه نزدیک شده‌اند نه بمب افکن قدیمی سوخو 24 که طعمه اف 16‌های ترکیه شد. سوخو 34 جنگنده- بمب‌افکن سازمانی نیروی هوا- فضای روسیه است که نسخه‌های ارتقا یافته آن به سوریه ارسال شده‌اند. خودنمایی این پرنده‌های پیشرفته روسی در حریم ترکیه می‌تواند به معنای هشدار درباره گسترش تحرکات اخیر ارتش ترکیه در پشت مرز سوریه و همچنین نیروهای ویژه آمریکایی در شمال این کشور باشد. علاوه بر این آزمودن وضعیت منفعلانه جدید اردوغان در قبال روسیه پس از بحران 2 ماه پیش میان 2 کشور است. روزنامه انگلیسی ایندیپندنت که توسط یک الیگارش روس مخالف کرملین اداره می‌شود نیز به جنبه قدرتنمایی فناورانه روسیه در سوریه در مقابل آمریکا و متحدانش اشاره داشته و نوشته است مداخله پوتین در سوریه یک «تجربه آزاردهنده» برای ناتو است و حاوی این پیام که غربی‌ها دیگر مثل گذشته نمی‌توانند برتری نظامی‌شان را به صورت یکطرفه در کشورهای متحد کرملین به رخ بکشند. ناتو هم از بیم یک برخورد هوایی جدی میان روس‌ها و ترک‌ها که هیمنه نظامی‌اش در منطقه را فرو بریزد، از مسکو درخواست کرده همه تدابیر لازم به منظور تضمین عدم نقض حریم هوایی ترکیه را به کار گیرد.