اظهارات کری درباره گام بعدی مذاکرات اتمی

فارس: «جان کری» وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای که روز شنبه از شبکه «ای‌بی‌سی» آمریکا پخش شد، گفت گروه 1+5 در گام بعدی برای از بین بردن تجهیزات و سانتریفیوژ‌های ایران مذاکره خواهد کرد. کری در ابتدای این مصاحبه در پاسخ به این سوال که برخی منتقدین که توافق ژنو را در متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران ناتوان می‌دانند، منتقدان را به «آرمان‌گرایی» و «خیال‌بافی» متهم کرد و گفت واقعیت این است که این توافق توانسته امنیت اسرائیل را و منطقه را افزایش دهد. وی با اشاره به از بین رفتن ذخایر اورانیوم با غنای 20درصد ایران و ثابت ماندن ذخایر اورانیوم 3.5درصد، و همچنین بازرسی‌های روزانه از تاسیسات هسته‌ای ایران، گفت این توافق توانست زمان گریز ایران افزایش دهد. وزیر خارجه آمریکا در مورد اینکه چرا از ابتدا خواسته از بین بردن تجهیزات هسته‌ای ایران را مطرح نکرده، گفت در این صورت طرف مقابل به بحث در این مورد ادامه می‌دهد و در عین حال برنامه هسته‌ای خود را نیز گسترش می‌دهد. وی در این مورد به پیشنهاد ایران در سال 2003 زمانی که تنها 164 سانتریفیوژ داشت اشاره کرد و گفت بی‌توجهی به آن پیشنهاد موجب شد تا تهران اکنون 19 هزار سانتریفیوژ داشته باشد. وی با این ادعا که آمریکا اکنون موفق شده برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرده و به عقب براند، گفت: حالا در این 6 ماه در مورد اوراق کردن مذاکره می‌کنیم، در مورد محدودیت‌ها مذاکره می‌کنیم، شما نمی‌توانید از آنجایی شروع کنید که هدف نهایی شماست. «جان کری» در پاسخ به سوالی در مورد برداشت‌های متفاوت در تهران و واشنگتن از حق ایران برای غنی‌سازی، گفت: نه، هیچ حقی برای غنی‌سازی وجود ندارد. ما حق غنی‌سازی را به رسمیت نمی‌شناسیم. این موضوع در «ان‌پی‌تی» نیز روشن است. بسیار بسیار روشن است که هیچ حقی برای غنی‌سازی وجود ندارد. اما بر اساس مفاد این توافقنامه، مذاکراتی در مورد اینکه آیا آن‌ها می‌توانند یا نمی‌توانند یک برنامه محدود، کاملا قابل راستی‌آزمایی و شدیدا نظارت داشته باشند، تا تحقیقات دارویی یا از این دست کارها انجام دهد. حقی برای غنی‌سازی وجود ندارد، و در همه بخش‌های این توافق هم تاکید شده که آن‌ها تنها در صورت توافق دوجانبه می‌توانند این کار را انجام دهند، و هیچ چیز مورد توافق قرار نمی‌گیرد، تا زمانی که بر سر همه چیز توافق شود. این عبارات دستکم دو بار در موارد مشخص در این توافقنامه به کار برده شده‌اند. وی افزود: پس توافقی برای اینکه آن‌ها می‌توانند غنی‌سازی کنند، انجام نشده. آن‌ها می‌توانند در این مورد مذاکره کنند. آن‌ها تنها در صورتی ممکن است به غنی‌سازی محدود نظیر چند کشور دیگر دست یابند که تمام آنچه که برای اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه‌شان لازم است، انجام دهند. بنابراین، ایران برای رسیدن به آن نقطه موانع دشواری پیش رو دارد. هیچ حقی وجود ندارد و این توافق هم هیچ حقی نداده است. وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: بگذارید این را هم بگویم، آن‌ها نظیر هر کشور دیگر عضو «ان‌پی‌تی» حق داشتن یک برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای را دارند. این حقی است که در «ان‌پی‌تی» تعریف شده است. اما داشتن یک برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای به این معنی نیست که شما حق غنی‌سازی دارید. وی در پاسخ به سوالی در رابطه با اظهارات «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی که توافق ژنو را یک توافق بد خوانده بود، گفت: ما و اسرائیل در این مورد هدف واقعا مشترکی داریم. ما هیچ اختلافی در مورد آنچه که باید به آن دست یابیم، نداریم. هردوی ما می‌خواهیم مطمئن شویم که ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد و ضمنا در وضعیتی قرار نداشته باشد که توان گریز و دستیابی ناگهانی به آن را داشته باشد. کری با بیان اینکه توافق ژنو یک گام اول است، گفت این توافق این امکان را فراهم کرد که زمانی که «در حال مذاکره برای اسقاط و در حال مذاکره برای اقدامات سختگیرانه‌تر هستیم»، اطمینان داشته باشیم که برنامه هسته‌ای آن‌ها بیش از پیش گسترش نمی‌یابد تا تهدیدی برای اسرائیل باشد. وی در مورد احتمال وضع تحریم‌های تازه در کنگره آمریکا، گفت: به عقیده من کنگره درک خواهد کرد که این توافق منافع بسیاری در بر دارد. من هم به دنبال آن هستم تا به کنگره بروم و تلاش کنم آن‌ها را متقاعد کنم اکنون زمان افزایش تحریم‌ها نیست. اطمینان دارم که کنگره بررسی می‌کند و متوجه می‌شود که اگر کاری را که کردیم، نکرده بودیم، ایران پیشروی بیشتری می‌کرد، سانتریفیوژ‌های بیشتری نصب می‌شد، غنی‌سازی بیشتری انجام می‌گرفت و به سلاح نزدیک‌تر می‌شد. بنابراین، آنچه که ما انجام دادیم، این اجازه را به ما می‌دهد که وارد فردو شویم، از آنچه در آنجا انجام می‌دهند و وضعیت غنی‌سازی مطلع شویم، غنی‌سازی را متوقف کنیم. چنانچه آن‌ها حاضر به انجام اقدامات لازم برای یک برنامه هسته‌ای کاملا صلح‌آمیز و قابل راستی‌آزمایی نباشند، می‌توان دوباره تحریم‌ها را بازگرداند. و قطعا فرمانده کل نیروهای مسلح، همواره همه گزینه‌ها را در اختیار دارد. وزیر خارجه آمریکا در مورد احتمال بهبود روابط دوجانبه تهران واشنگتن هم گفت آمریکا در این این مورد «متوهم» نشده و می‌داند عدم اعتماد دو کشور، «یک شبه قابل حل» نیست. وی مسیر پیش رو را بسیار دشوار توصیف کرد و گفت آمریکا به طور کامل در کنار اسرائیل می‌ماند. وی در پایان گفت آمریکا حتی اگر قصد مجازات ایران را هم داشته باشد، ابتدا باید به جامعه بین‌الملل اثبات کند که مسیر دیپلماتیک را آزموده است.