این نامه نگاری ها اهداف فرا انتخاباتی دارد/ مخالفین نظام از مطرح شدن«اوین»استقبال می‌کنند
وقتی دقت می کنید می بینید که این ژست ها یک مقداری فراتر از انتخابات است. شاخص هایی که دارد، وقتی افرادی که در یکی از قوای مهم کشور مسئولیت دارند و حرفهای نسبتا تندی نسبت به بخش های دیگر نظام اعم از قسمت های امنیتی و اطلاعاتی کشور و یا قوای دیگر می زنند این دیگر از حد یک ژست منتقد بودن نسبت به بعضی مشکلات نظام بیرون می آید که بتوان گفت فقط مصرف انتخاباتی دارد. آنهم برای دولتی که آخرین دوره اش است این نگرانی به هر حال وجود دارد.
آقای ایمانی نوع تعامل مسئولان کشور در عالی ترین سطح یعنی بین روسای سه قوه در چند ماه اخیر قابل تامل است. بخصوص نامه نگاری های اخیر بین رئیس قوه مجریه و رئیس قوه قضائیه. به نظر شما مشخصا لحن و محتوای نامه اخیر آقای احمدی نژاد خطاب به آقای آملی لاریجانی در راستای توصیه های رهبر معظم انقلاب مبنی بر پرهیز مسئولان از جنجال ها و تنش های سیاسی و حفظ آرامش هست یا یک جهت دیگری را دنبال می کند؟
مسلما اینها در چارچوب خط مشی رهبری نیست. ایشان دیگر بیشتر از این نمی توانند بگویند که حرام شرعی است. رهبری تعبیری داشتند که این اختلافات این چنینی را حرام شرعی دانستند. حرام شرعی در مورد این نیست که نفس اختلاف وجود ندارد مسلما که اختلافات وجود دارد، اما نوع و شدت اختلافات و علنی کردن آن است که احتمالا مورد تحریم رهبری قرار گرفته است. ما البته نمی خواهیم قضاوت کنیم که در این اختلافات حق با کیست. بحث ارزشگذاری الان نداریم. بحث این است که در چه شرایطی به سر می بریم. الان شرایط ما شرایط جنگ کامل اقتصادی است. در زمان جنگ تحمیلی مرحوم امام (ره) حتی در حد یک روزنامه تذکر شدید دادند که شرایط کشور را رعایت کنند. اگر چه با اصل مطالب آن روزنامه شاید ایشان نظر خاصی نداشتند و به خاطر آزادی بیان اگر مخالف هم بودند اشکال نمی دیدند که بعضی حرفها گفته شود، اما به خاطر شرایط کشور آن روزنامه را نهی کردند. تعبیرشان این بود که برخی مطالب راست را هم نباید گفت. الان مساله یک روزنامه نیست. مساله سران سه قوه است. آقای رئیس جمهور در مصاحبه یک ماه پیش، یک تعریض های تندی به رئیس مجلس داشتند. من اصلا قضاوت نمی کنم که درست بود یا غلط. الان به فاصله یک ماه دوباره این تعریض به رئیس قوه قضائیه صورت گرفته است به شکل علنی و با ادبیات کاملا غیر معمول بین سران قوا. این مسلما نه به نفع مردم است و نه به نفع انقلاب و نظام و هیچ سنخیتی هم با توصیه های رهبری ندارد. دشمنان از این موضوع بسیار سوء استفاده می کنند کما اینکه الان هم همین سوژه را بازتاب گسترده داده و از آن استقبال کرده اند.
همانگونه که شما هم اشاره کردید این نوع مواجهه پیش از این هم از سوی رئیس جمهور و اطرافیان ایشان دیده شده است. بخصوص رسانه های حامی دولت هم کنش های این چنینی دارند که مسایل جزئی و فرعی را برجسته می کنند و در فکر ایجاد تنش هستند. به نظر شما می توان اینگونه برداشت کرد که این سک استراتژی خاص است برای انحراف افکار عمومی از مسایل اصلی و سوق دادن آنها به سوی موضوعات حاشیه ای و فرعی؟
درخواستی که همه جامعه و دلسوزان دارند این است که شرایط کشور را همه درک کنند بخصوص سران قوا. اما به هیچ وجه برخی حرکت ها را نمی توانیم عادی تلقی کنیم. مثل این می ماند که بعضی افراد یا جریان های خاص اساسا تمایل دارند که کشور همواره در یک حالت التهاب باقی بماند. مرتب مساله آفرینی می کنند. به محض اینکه می بینند فضا دارد آرام می شود بلافاصله یک مساله جدید درست می کنند. یک تعبیری بود در دوران دولت آقای خاتمی که اطرافیان ایشان می گفتند هر 9 روز یکبار مخالفان دولت ایشان یک بحران ایجاد کرده اند. من نمی گویم که درست بود. ولی آنها هم دوست داشتند که نشان دهند اوضاع بحرانی است. جریان های رسانه ای آنها هر چند یکبار یک موضوعی را علم می کرند و جریان سازی و حاشیه سازی می کردند. الان هم آدم احساس می کند چنین وضعیتی حاکم است. به محض اینکه فضا می خواهد یک مقداری آرام شود بحران آفرینی می کنند. چرا این بحران آفرینی را می کنند؟ دلایل مختلف می تواند داشته باشد. یکی از آن دلایل این است که توجه مردم را به سمت دیگری جلب کنند. یکی دیگر می تواند تبرئه خود و محکومیت طرف های دیگر باشد. مسلما اهداف سیاسی خاصی دنبال این نوع رفتارهاست. این طبیعی نیست که ناگهان می بینید بر سر موضوعاتی که اهمیت جدی ندارند، بحران بزرگی درست می کنند و بین قوا تنش می آفرینند.
مشخصا درخواست رئیس جمهور برای بازدید از زندان اوین را اگر مد نظر قرار دهیم، به نظر شما این کنش آقای رئیس جمهور چه مخاطبانی را هدف قرار داده است. تا الان تمرکز دولت بیشتر بر روی توده ها و طبقات پایین جامعه بوده است و برجسته کردن اوین برای این طبقات جذابیتی ندارد. آیا رئیس جمهور جامعه مخاطبین خود را تغییر داده و مثلا این پیام را برای طبقه متوسط ارسال کرده است؟ آیا نتیجه ای هم حاصل می کند از این پیام سیاسی؟
من به این سوال شما این گونه پاسخ می دهم که نمی خواهم بگویم دستگاه قضایی ما هیچ ایرادی ندارد. اما بحث اصلا بررسی عملکرد قوه قضائیه نیست و من هم نمی خواهم درباره آن قضاوت یا ارزیابی داشته باشم. ولی قوه قضائیه مرکز عدالت نظام جمهوری اسلامی است. یعنی اگر کسی بخواهد میزان عدالت را محک بزند به دستگاه قضایی نگاه می کند. چون مرکز عدالت دستگاه قضایی است در هر کشوری. و الان پیشانی قوه قضائیه زندان اوین است. مطرح کردن مساله ای به نام زندان اوین توسط هر کس، یعنی به نوعی به چالش کشیدن مساله عدالت در نظام جمهوری اسلامی. چه کسانی الان می خواهند عدالت را به چالش بکشند. یا این موضوع به نفع چه کسانی تمام می شود؟ من نمی خواهم از همه احکام قوه قضائیه دفاع کنم و بگویم که همه احکام مبتنی بر عدالت بوده و نقصی در آن نبوده است، اما می خواهم بگویم که احکام مبتنی بر قانون بوده است. اما اینکه الان کسانی بخواهند اوین را زیر ذره بین بگذارند، به طور تلویحی می خواهند این پیام را بدهند که جمهوری اسلامی مشکل جدی در بحث عدالت و آزادی دارد. در حقیقت برجسته کردن این موضوع، وجه عدالت و آزادی خواهی نظام را در افکار مورد تردید قرار می دهد. خیلی جاهای دیگر را می توان رفت و بازدید کرد. البته ممکن است رئیس جمهور واقعا چنین قصدی را نداشته باشد ولی این توجه را باید داشته باشد که در این شرایط برجسته کردن اوین این مفهوم را دارد. مسلما آن کسانی که از زندان اوین ناراحتند یعنی تقریبا همه طیف های مخالفین نظام در ابعاد خارجی و داخلی، از این رفتار استقبال می کنند و این پیام، پیام خوبی نیست.
از بررسی رفتارها و اقدامات اطرافیان و جریان حامی دولت چنین استنباط می شود که آنها بی علاقه نیستند که یک وجهه مخالف وضع موجود و اپوزیسیون مانند از خود را برای افکار عمومی معرفی کنند. آیا شما هم چنین برداشتی دارید؟ آیا فکر می کنید این اپوزیسیون جلوه دادن خود اهداف انتخاباتی را دنبال می کند؟
من با نیت دوستانی که در مجموعه دولت هستند کاری ندارم و امیدوارم که نیتشان نیت درستی باشد. ولی برخی رفتاره و مواضع آنها مثل همین مورد اخیر که یاد شد، حداقل برداشتی که انسان می کند این است که رنگ و بوی انتخاباتی دارد. یعنی مبتنی بر اینکه طیف های مختلف را از طرق مختلف و با پیام های متفاوت و مورد علاقه خودشان جذب کردن.
این گونه پیام ها به قصد جذب هوادار، نه تنها در مورد دولت بلکه از طرف مجموعه های مختلف که از این به بعد بیشتر هم می شود را می توان پیام انتخاباتی تلقی کرد. اما نمی توانیم از نظر دور بداریم که اهداف غیر انتخاباتی هم می تواند داشته باشد. البته هر طیفی که می خواهد کاندیداهایی را بفرستد برای انتخابات - در دوره های قبل هم این گونه بوده است- یک مقداری ژست مخالف وضع موجود می گیرد. منتها در حد رقیق بوده چون خودش را در داخل نظام تعریف می کرده است. ولی کسانی که خودشان هم در نظام نقش دارند و مسئولیت دارند، این وجهه مخالفت با وضع موجود را از طریق تشکیلات مجموعه و اداره خودشان نمی توانند بیان کنند چون خودشان مسئولند. ولذا این ژست را در مورد تشکیلات دیگر می گیرند و مسایلی را به دیگران نسبت می دهند یا توجیه می کند که دیگران نگذاشتند ما کارمان را خوب انجام دهیم. در حقیقت یک حالت اپوزیسیونی به خود می گیرند.مسلما این رفتارها اهداف انتخاباتی دارد ولی نگرانی این است که آنها صرفا اهداف انتخاباتی هم نداشته باشند.
یعنی اهداف فراتر از انتخابات؟
بله فراتر از انتخابات. وقتی دقت می کنید می بینید که این ژست ها یک مقداری فراتر از انتخابات است. شاخص هایی که دارد، وقتی افرادی که در یکی از قوای مهم کشور مسئولیت دارند و حرفهای نسبتا تندی نسبت به بخش های دیگر نظام اعم از قسمت های امنیتی و اطلاعاتی کشور و یا قوای دیگر می زنند این دیگر از حد یک ژست منتقد بودن نسبت به بعضی مشکلات نظام بیرون می آید که بتوان گفت فقط مصرف انتخاباتی دارد. آنهم برای دولتی که آخرین دوره اش است. این نگرانی به هر حال وجود دارد. امیدواریم که ناشی از کم اندیشه کردن نسبت به شرایط باشد نمی خواهم نیت خوانی کنم ولی یک مقداری این نگران کننده است.
دیدگاه تان را بنویسید