قطع صادرات گاز ترکمنستان به ایران

رویترز: پس از اعلام تحریمهای جدید آمریکا و اتحادیه اروپا بر ضد بانک مرکزی ایران و تحریم نفت ایران از ابتدای جولای از سوی کشورهای اروپایی اکنون مقامهای آمریکایی به دنبال افزایش فشار بر دولت ترکمنستان برای توقف صادرات گاز به ایران هستند. بر این اساس کمیته بانکداری سنای آمریکا پنجشنبه آینده نشستی را برگزار خواهد کرد که طی آن طرح اعمال تحریمهای جدید بر ضد ایران بررسی خواهد شد. تیم جانسون سناتور دموکرات و ریچارد شلبی سناتور جمهوری خواه طی بیانیه ای مشترک اعلام کردند ما حداکثر توان‌ دیپلماتیک سیاسی و به‌ خصوص اقتصادی خود را علیه ایران بکار خواهیم برد. این گزارش حاکی است مختل کردن مبادلات نفت و گاز ایران با کشورهای خارجی و اعمال فشارهای بیشتر بر بانک مرکزی ایران مهمترین راههای غرب برای تحت فشار قرار دادن تهران به شمار می رود . اعمال فشار‌های سیاسی و استفاده از اهرم‌های دیپلماتیک می‌تواند صدور گاز ترکمنستان به ایران را نیز هدف قرار دهد. در صورت متوقف شدن صدور گاز طبیعی ترکمنستان به ایران صدور گاز ایران به ترکیه به دلیل نیاز به تامین مصرف داخلی قطع خواهد شد. ایران روزانه ۲۳ تا ۳۰ میلیون متر مکعب گاز از ترکمنستان وارد می کند و هر سال حدود ۱۰ درصد گاز مصرفی خود را از طریق این کشور تامین می کند . ایران و ترکمنستان در سال ۱۹۹۷ میلادی قراردادی ۲۵ ساله به‌ منظور فروش روزانه ۲۳ میلیون متر مکعب گاز به امضا رساندند. قیمت اولیه خرید گاز برای هر هزار متر مکعب ۴۲ دلار تعیین شد. ترکمنستان در فاصله دسامبر ۲۰۰۷ تا مارس ۲۰۰۸ صادرات گاز خود را به ایران به بهانه تعمیرات داخلی قطع کرد. پس از انجام تغییراتی در قرارداد فروش و افزایش قیمت گاز صادراتی از ۴۲ دلار به ۷۵ دلار برای هر هزار متر مکعب گاز و همچنین قبول تعهد انجام سرمایه‌گذاری در بنادر ترکمنستان از سوی ایران جریان صدور گاز ترکمنستان به مناطق شمالی ایران از سر گرفته شد. روسیه خریدار دیگر گاز ترکمنستان محسوب می‌شود. میزان فروش گاز ترکمنستان به روسیه بیش از دو برابر ایران است. شرکت گازپروم در سال ۲۰۰۸ موافقت کرد قیمت پایه خرید گاز از ترکمنستان را از ۴۲ دلار به ۱۳۰ دلار در هر هزار متر مکعب افزایش دهد. با این وجود قیمت پرداختی گازپروم به ترکمنستان همچنان حدود ۳۵ درصد از قیمت فروش گاز روسیه در بازار اروپا کمتر است. ترکمنستان یکی از فقیرترین کشور‌های آسیای مرکزی به‌شمار می رود. این کشور با داشتن ۲۶۵ تریلیون فوت مکعب ذخیره شناخته شده پنجمین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد . ترکمنستان به‌جای پذیرش پیشنهاد افزایش صادرات گاز به ایران با تشویق غرب و سرمایه‌گذاران خارجی به بازار چین از مسیر قزاقستان و بازار‌های پاکستان و هند از راه افغانستان چشم دوخته‌ است. بر اساس تازه ترین قرار داد امضا شده بین چین و ترکمنستان میزان صادرات گاز ترکمنستان به چین روزانه در حدود ۶۰ میلیون متر مکعب با قیمت ۱۹۵ دلار به ازای هر هزار متر مکعب تعیین شده است . ظرفیت تولید گاز ترکمنستان در حدود ۸۰ میلیون متر مکعب در روز است.