كدام كشورها مخالف تحريم نفت ايرانند؟

تلاش آمريكا و متحدان غربي‌اش براي تحريم نفت ايران در شرايطي است كه در واقع تحولات ديگري برخلاف ميل دولتمردان آمريكايي در حال وقوع است. مقامات آمريكا و اتحاديه اروپا سخت در تلاش هستند تا به زعم خود نفت ايران را تحريم كنند و به اين ترتيب مانع ادامه برنامه صلح آميز هسته‌اي كشورمان شوند، غافل از اينكه تحولات اخير نشان دهنده جايگاه ايران به عنوان جزء لاينفك بازار نفت جهان است. اگرچه سياستمداران و به دنبال آنها رسانه‌هاي غربي با هياهو و جنجال بسيار سعي در القاي موفقيت خود در زمينه متقاعد كردن كشورها به قطع واردات نفت از ايران دارند، ولي واقعيت چيز ديگري است و هر روز اخباري مبني بر مخالفت كشورهاي جهان با قطع واردات نفت از ايران به گوش مي‌رسد. براي اين موضوع دلايل مختلفي را همچون وارد آمدن فشار مضاعف به اقتصاد بحران زده جهاني، نبودن جايگزين مناسب براي نفت ايران و وجود مشتريان سنتي ايران مي‌توان ذكر كرد. مخالفت كشورهاي مصرف كننده نفت ايران سهم قابل توجهي از بازار نفت جهان را در اختيار دارد و حذف ايران از اين بازار مي‌تواند لطمات جبران ناپذيري را به اقتصاد ناپايدار جهاني وارد كند. همين چند روز پيش و به رغم سفرهاي متعدد مقامات آمريكايي به ژاپن براي متقاعد كردن مقامات اين كشور به قطع واردات نفت از ايران، كويچيرو گمبا - وزير امور خارجه ژاپن، طي سخناني اعلام كرد كه مي‌توان تصور كرد كه اين طرح(تحريم نفت ايران) نه تنها روي ژاپن، بلكه روي اقتصاد جهان تاثيرات منفي خواهد گذاشت. حتي نخست وزير ژاپن در واكنش به سخنان جون آزومي - وزير دارايي اين كشور مبني بر برنامه توكيو براي قطع واردات نفت از ايران، به نوعي با تحقير وزير دارايي خود اعلام كرد كه آزومي "نظرات شخصي خود را مطرح كرده" و موضع رسمي دولت ژاپن مذاكرات بيشتر در اين زمينه است. فشار آمريكا و اتحاديه اروپا براي تحريم نفت ايران در شرايطي است كه پس از زلزله و سونامي مهيب سال گذشته در ژاپن كه يك بحران هسته‌اي را در اين كشور به بار آورد، ژاپن بايد از نيروگاههاي سوخت فسيلي استفاده بيشتري كند. تاكنون چين، ژاپن، كره جنوبي، هند، تركيه، سنگاپور و حتي خود اتحاديه اروپا با منع واردات نفت از ايران مخالفت كرده‌اند. در ميان اين كشورها، هند و چين جزو اقتصادهاي نوظهور جهاني (برزيل، روسيه، هند و چين) هستند و براي تامين خوراك پالايشگاه‌هاي خود و حفظ توليد، به طور روز افزوني به نفت احتياج دارند. هند كه با واردات روزانه 310 هزار بشكه نفت از ايران، سالانه حدودا 12 ميليارد دلار نفت از ايران مي‌خرد، اعلام كرده كه به پالايشگاههاي خود درباره كاهش واردات نفت از ايران دستوري ابلاغ نكرده است. از سوي ديگر چين با واردات روزانه 550 هزار بشكه نفت از ايران در 9 ماه نخست سال 2011 به عنوان بزرگترين خريدار نفت ايران شناخته مي‌شود. ليو ويمين - سخنگوي وزارت امور خارجه چين، گفته است كه چين به‌عنوان يک کشور در حال توسعه بزرگ به واردات نفت از ايران ادامه خواهد داد تا تقاضاي انرژي خود را تامين کند. همکاري‌هاي عادي در بخش انرژي هيچ ارتباطي با برنامه هسته‌اي ايران ندارند و نبايد تحت‌تأثير قرار گيرند. چندي پيش كره جنوبي اعلام كرد كه واردات نفت پالايشگاه‌هاي اين كشور از ايران در سال 2012 نسبت به سال گذشته افزايش خواهند يافت. يك منبع دولتي در كره جنوبي گفت: پالايشگاههاي نفت در پنجمين كشور وارد كننده نفت جهان براي واردات روزانه 200 هزار بشكه نفت از ايران قراردادهاي سالانه امضا كرده‌اند و سئول براي ادامه دادن به خريد نفت از ايران و پرداخت پول آن، به دنبال معافيت قراردادهاي نفتي اين كشور با ايران از تحريم‌هاي آمريكاست. اخيرا تركيه نيز با اتخاذ موضع مشابهي نظير كره جنوبي اعلام كرد كه به دنبال معافيت از تحريمهاي آمريكا عليه تهران است. در اين راستا يك مقام تركيه‌اي گفت: تركيه در حال ارزيابي براي معافيت خود از تحريم‌هاي جديد آمريكا عليه ايران است. مؤيد اين موضوع تمديد قراردادهاي شركت نفت ملي ايران با تعدادي از شركت‌هاي نفتي ترك براي صادرات نفت تا سال 2022 است. تركيه به عنوان متحد آمريكا جزو عمده ترين خريداران نفت و گاز ايران محسوب مي‌شود. اين كشور 30 درصد نفت خود را از ايران تامين مي‌كند و شركت توپراس (بزرگترين وارد كننده نفت در تركيه) يكي از خريداران عمده نفت ايران است. شركت توپراس، تنها پالايشگاه تركيه در سال 2010، هفت ميليون و 410 هزار تن نفت از ايران خريداري كرد كه تقريبا معادل 38 درصد از 19.6 ميليون تن نفت پالايش شده توسط اين پالايشگاه در آن سال است. اما وزارت امور خارجه سنگاپور در واکنش به تحريم نفتي ايران در بيانيه‌اي اعلام کرده كه اين (تحريم) قانون داخلي آمريکاست و تحريم‌هايي که آمريکا عليه افراد و شرکت‌ها به دليل تبادلات با ايران اعمال مي‌کند يكجانبه هستند. اين کار فراتر از تحريم‌هاي مصوب شوراي امنيت سازمان ملل است که براي دولتهاي عضو الزام‌آور است. در كنار مخالفت كشورهاي مصرف كننده نفت، روسيه نيز به عنوان بزرگترين توليدكننده نفت جهان با تحريم نفت ايران مخالفت كرده و آن را تهديدي عليه اقتصاد متزلزل جهاني دانسته است. سرگئي ريابکوف - معاون وزير خارجه روسيه، گفته كه حتي اگر تهران به فعاليت‌هاي غني سازي اورانيوم ادامه دهد، روسيه با تحريم نفتي ايران از سوي آمريکا و اروپا مخالف است. عقب‌نشيني اتحاديه اروپا هفته گذشته كشورهاي اروپايي به دليل ترس از تاثير منفي قطع واردات نفت از ايران روي برخي كشورهاي بحران زده همچون ايتاليا، اسپانيا و به ويژه يونان اجراي تحريم اتحاديه اروپا عليه نفت ايران را چند ماه به تاخير انداختند. موسسه اعتبارسنجي اقتصادي "استاندارد اند پورز" جمعه گذشته رتبه اعتباري فرانسه و هشت كشور ديگر اتحاديه اروپا شامل ايتاليا و اسپانيا را تنزل داد. اين امر باعث تضعيف بيشتر وضعيت مالي اين منطقه و افزايش احتمالي هزينه‌هاي دولتي در برهه كنوني كه اين كشورها با بحران بدهي مواجه هستند، خواهد شد. مقامات اين اتحاديه مي‌گويند كه اتحاديه اروپا تحريم نفتي ايران را شش ماه به تاخير مي‌اندازد تا يونان، ايتاليا و اسپانيا که بيش از 68 درصد واردات اين اتحاديه اروپا از ايران را به خود اختصاص مي‌دهند، بتوانند جايگزيني براي تامين نفت خود بيابند. به گفته ديپلمات‌هاي اروپايي، كشورهاي عضو اتحاديه اروپا "فرصت‌هاي" يك تا 12 ماهه را در مورد قراردادهاي موجود پيشنهاد كرده‌اند. يونان كه به شدت به نفت ايران وابسته است، طولاني ترين مهلت را خواستار شده و انگليس، فرانسه، هلند و آلمان نيز خواستار مهلت سه ماهه شده‌اند. اين در حاليست كه ايتاليا نيز خواستار معافيت بزرگترين شركت نفتي خود (اِني) از تحريم‌هاي يكجانبه آمريكا و غرب عليه ايران شده و نخست‌وزير اين كشور از ديگر کشورهاي اروپايي خواسته تا شرکت نفتي ِاني از فهرست تحريم‌هاي احتمالي عليه ايران مستثني شود. در حال حاضر شرکت‌هاي نفتي و پالايشگاه‌هاي ايتاليا، اسپانيا و يونان قراردادهاي مربوط به خريد نفت از ايران در سال 2012 ميلادي را تمديد کرده‌اند. چند روز پيش روزنامه‌ واشنگتن پست در گزارشي به معرفي 17 كشور خريدار نفت ايران در 9 ماه اول سال 2011 پرداخت و نوشت: چين، ژاپن و هند به ترتيب هر كدام با واردات روزانه 550، 327 و 310 هزار بشكه بزرگترين واردكنندگان نفت ايران لقب گرفتند. بر اين اساس كره جنوبي با واردات 228 هزار بشكه و تركيه با 196 هزار بشكه در روز در جايگاه چهارم و پنجم ايستادند. ديگر کشورهاي آسيايي نيز در اين برهه روزانه 240 هزار بشکه نفت از ايران وارد کردند. در سال گذشته 73 درصد صادرات روزانه نفت ايران معادل يك ميليون و 851 هزار بشكه به آسيا صورت گرفت. سه درصد صادرات روزانه نفت ايران معادل 80 هزار بشکه به آفريقاي جنوبي صادر شد و 24 درصد معادل 596 هزار بشکه در روز به كل کشورهاي اروپايي فرستاده شد.