تفاوت‌های حقوقی سوال از رئیس‌جمهور و استیضاح +نمودار

دادنا: رسانه ها به دنبال پیگیری موضوع تعداد کارت های زرد مجلس به رئیس جمهور - که سومی اش به استیضاح خواهد انجامید - و علی مطهری همچنان مترصد سوال از او. اما این سوال و استیضاح چه تفاوتهایی با هم دارند. آیا می توان به معنای لغوی استیضاح رجوع کرد و آن را هم معنای سوال از رئیس جمهور دانست یا اینکه باید به قانون اساسی رجوع کرد و تفاوتهای اصل ۸۸ و ۸۹ قانون اساسی و نیز آیین نامه داخلی مجلس را بررسی کرد؟

نظر دوم صحیح تر است. استیضاح با سوال از چند نظر با یکدیگر تفاوت دارد؛ تفاوت اول این است که بعد از سوال هیچ رای گیری انجام نمی شود و بنابراین سوال تنها اثر سیاسی دارد و هیچ اثر حقوقی مانند عزل ریاست جمهوری یا قضایی شدن پرونده او ندارد. در حالی که رای به استیضاح و عدم کفایت سیاسی رئیس جمهور طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی عزل او را در پی خواهد داشت.

عواملی هم که ممکن است به سوال از رئیس جمهور یا استیضاح بیانجامد متفاوت است. یک چهارم نمایندگان مجلس می توانند سوال از رئیس جمهور را طرح کنند در حالی این رقم در مورد استیضاح یک سوم است. ضمن اینکه سه بار رای نمایندگان به گزارش های کمیسیون ها در مورد تخلفات رئیس جمهور از وظایف و قوانین، به طور خودکار به استیضاح او می انجامد. نمودارهای زیر سیر استیضاح و سوال از رئیس جمهور را طبق قانون اساسی و قانون آیین نامه داخلی مجلس نشان می دهد:

سیر سوال از رئیس جمهور

سیر استیضاح رئیس جمهور