کاندیداتوری ظریف چالشی دیگر در جبهه اصلاح‌طلبی

گروه سیاست سایت فردا - هر چه به انتخابات نزدیک می‌شویم، چالش‌های جریانات سیاسی نیز متفاوت و جدی‌تر می‌شود. مثلا اصلاح‌طلبان دیگر درباره مشارکت در انتخابات اختلاف نظر ندارند و وجود اراده جدی برای ورودشان به این کارزار مشهود است. مصداق این مدعا شوری است که پیروزی بایدن به آنان داده و اخباری که درباره گزینه‌های احتمالی آنان به گوش می‌رسد.

این طور که معلوم است، اختلاف فعلی آنان حول محور کاندیداتوری محمدجواد ظریف در انتخابات ریاست جمهوری است. بخشی از اصلاح‌طلبان معتقدند با روی کار آمدن بایدن در آمریکا، فضای سیاسی کشور مهیای ازسرگیری مذاکرات برجامی و تلاش برای احیای این توافق می‌شود. از این رو خواستار معرفی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه روحانی به عنوان کاندیدای این جریان هستند؛ کاندیدایی که انگار درباره آن اجماع وجود ندارد و جریان اصلاح‌طلبی را با چالشی دیگر مواجه کرده است.

روزنامه «جهان صنعت» امروز در گزارشی به این چالش اشاره کرده و نوشته است: « صحبت از کاندیداتوری ظریف چند ماه قبل جدی شد، همان وقتی که خبر رسید بزرگان اصلاحات در جلسات جماران این موضوع را بررسی و به آقای وزیر پیشنهاد کرده‌اند. گفته می‌شد ظریف نیز فرصتی خواسته تا به موضوع فکر کند، اما چند هفته بعد بر مواضع پیشین خود درباره ورود به عرصه ریاست‌جمهوری تاکید کرد و صراحتا گفت که مایل است در حوزه تخصصی خود یعنی سیاست خارجی ادامه فعالیت دهد. این سخن ظریف که در مصاحبه‌ای اینستاگرامی با فرید مدرسی بیان و بعدتر هم چند باری تکرار شد هیچ تغییر در رویکرد حامیان کاندیداتوری وی ایجاد نکرد. این طیف از اصلاح‌طلبان معتقدند ظریف بیش از هر گزینه دیگری در جامعه محبوبیت دارد و حالا که بایدن یعنی آشنا و رفیق ۳۰ ساله او در آمریکا رییس‌جمهور شده، بیش از هر وقت دیگری می‌تواند در قامت رییس‌جمهور کارآمد باشد. این گروه همچنین می‌دانند که ظریف ارتباطات خوبی با نهاد‌های قدرت دارد و احتمال رد صلاحیت او اندک است.»

در ادامه این گزارش نیز به نظر مخالفان کاندیداتوری ظریف اشاره شده و آمده است: « مخالفان ظریف، اما به افول محبوبیت او بعد از آنکه برجام به کما رفت، اشاره می‌کنند. همچنین از تجربه ائتلاف با کاندیدای غیراصلاح‌طلب درس گرفته و خواهان استفاده از نامزد اجاره‌ای نیستند.»

نکته قابل توجه آنکه اصلاح‌طلبان مخالفت خود با کاندیداتوری ظریف حسابی در لفافه و توام با تعارف بیان می‌کنند. مثلا مثل مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم‌سالاری (در گفتگو با خبرآنلاین) از یک سو از کاندیداتوری هر اصلاح‌طلب واقعی و خالصی استقبال می‌کنند و از سوی دیگر بدون اینکه مستقیما به غیراصلاح‌طلب بودن ظریف اشاره کنند، از بی‌میلی او به کاندیداتوری می‌گویند.

یا مثل مهدی آیتی عضو شورای مرکزی حزب اعتمادی ملی (در گفتگو با برنا) ضمن اینکه ظریف را گزینه‌ای کاملا مناسب می‌دانند، به شرایط موجود و شانس نداشتن جریان اصلاحات با هر کاندیدایی از جمله ظریف اشاره می‌کنند.

در همین حال که برخی اصلاح‌طلبان به خصوص در طیف چپ جریان اصلاحات کاندیداتوری ظریف را مناسب نمی‌دانند، برخی دیگر در منته علیه راست این جریان و آنجا که خط مشی سیاسی آنان به اعتدال و توسعه نزدیک می‌شود، برای ظریف فرش قرمز پهن کرده و امیدوارند او هم تحت تاثیر این استقبال کردن‌ها و تحولات بین‌المللی مثل پیروزی بایدن، وسوسه شده و در نهایت احساس تکلیف کند. شاهد این مدعا قرار دادن نام ظریف در فهرست ۲۰ نفره کارگزاران است که دیروز محسن هاشمی از آن رونمایی و البته بعد هم تکذیب کرد.

این چالش وقتی جدی‌تری می‌شود که کارگزاران از مدت‌ها قبل ساز ائتلاف با لاریجانی را کوک کرده و او را رئیس جمهوری می‌داند که قادر است به بهترین نحو با سایر نهادهای قدرت تعامل کند، همچنین اصلاح‌طلبان را از چالش تایید صلاحیت رهایی بخشد. این طیف اصلاح‌طلب فکر جلوگیری از تجربه تلخ دولت روحانی و یا مساله رای آوری لاریجانی را هم کرده است. آنطور که گفته می‌شود آقایان قصد دارند همان ابتدای خود سهم خود را از کابینه گرفته و با معرفی ظریف که از نظر محبوبیت در جایگاهی بالاتر از لاریجانی است، به عنوان معاون اول یا وزیر خارجه، مشکل رای آوری را حل کنند. حالا که بایدن در آمریکا پیروز شده و اصلاح‌طلبان به تاثیر این پیروزی بر ایجاد فضای مذاکره امیدوار شده‌اند، این گزاره از قبل هم جدی‌تر است.