آیا پیروزی بایدن فرصتی برای ایران خواهد بود؟

شرق: عماد خاتمی در این نشست به تشریح ساختار انتخابات آمریکا پرداخت و وضعیت رقابت را براساس ترکیب آرای ایالتی تبیین کرد. خاتمی در توضیحات خود اشاره کرد که به دلیل سیستم خاص ایالات متحده و آرای الکترال، در تاریخ آمریکا چند بار برنده انتخابات ریاست‌جمهوری، برنده آرای عمومی نبوده است. در هفت انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری آمریکا، جمهوری‌خواهان سه بار برنده شده‌اند، در‌حالی‌که تنها یک بار اکثریت آرای مردمی را داشته‌اند. عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت با بررسی نظرسنجی‌ها وضعیت بایدن را در رقابت بهتر توصیف کرد و با اشاره به عوامل شکست هیلاری کلینتون در سال ۲۰۱۶ و بالابودن آرای مردد تا روز آخر که در نهایت به نفع ترامپ چرخیدند، تأکید کرد همچنان شانس صحیح‌بودن ارزیابی نظرسنجی‌ها از غلط‌در‌آمدن آن‌ها بیشتر است، چون نهاد‌های برگزارکننده هم از لحاظ اعتباری و هم از لحاظ مالی برای دقت کار خود اهمیت قائل هستند و به‌همین‌دلیل دقت خود را افزایش می‌دهند. خاتمی سپس درباره وضعیت رقابت کنگره گفت نتیجه این انتخابات چندان برای ما ایرانی‌ها اهمیت ندارد و بیشتر ریاست‌جمهوری مهم است، درعین‌حال از نگاه او دموکرات‌ها شانس خیلی بالایی دارند که اکثریت مجلس سنا را از جمهوری‌خواهان بگیرند و در مجلس نمایندگان هم اکثریت خود را حفظ خواهند کرد. غلامعلی خوشرو در این نشست درباره برجام گفت ایران مذاکره طولانی‌مدت در ۱۲ سال داشت و در نهایت به تفاهمی رسید؛ اما یک انتخابات در آمریکا برگزار شد و دونالد ترامپ، با این دلیل اصلی که برجام حاصل کار باراک اوباما بود، به مخالفت با این توافق پرداخت. «ما درگیر فردی شدیم که مسائل شخصی و داخلی برایش مهم‌تر بود». خوشرو تأکید کرد که یک‌جانبه‌گرایی و اقدامات مربوط به شخص ترامپ از همه‌چیز بارزتر است. او حتی در صحنه داخلی هم چندین‌بار مقامات خود را تغییر می‌دهد، چون سیاست‌های استثنائی است و متعارف نیست. او سپس به خروج آمریکا در دوران ترامپ از برجام پرداخت و گفت تصور ترامپ این بود که این منجر می‌شود ایرانی‌ها با او مذاکره کنند. او از کتاب بولتون مثال آورد که در آن ترامپ «هر وقت تصمیم حادی علیه ایران می‌گیرد، از بولتون می‌پرسد که حالا ایرانی‌ها می‌آیند پای میز مذاکره؟ یعنی روش خیلی کسب‌وکاری و ساده‌لوحانه برای روابط با کشورها. هیچ‌کس با چنین رویکردی وارد مذاکره نمی‌شود». این دیپلمات سابق ماندن ایران در برجام را «با صبر و حوصله و در‌عین‌حال با نارضایتی» توصیف کرد و گفت ایران کار چندجانبه‌ای را دنبال کرد، اما آمریکا حتی در مقابل شورای امنیت هم قرار گرفت. خوشرو در رابطه با احتمال تغییر رئیس‌جمهور آمریکا توضیح داد: «اگر شرایط در آمریکا عوض شود، طبیعتا اوضاع فرق می‌کند و شرایطی که منجر به تصویب برجام شد، علی‌الاصول باید برگردد. آقای بایدن و تیمی که دارند با او کار می‌کنند، همان‌هایی هستند که در برجام هم بوده‌اند. من فکر نمی‌کنم لازم باشد مذاکره‌ای برای این کار انجام شود. کسی که یک‌جانبه از خیلی تعهدات بین‌المللی خارج شده، باید برگردد. البته طبیعتا طرف‌هایی که خسارت دیده‌اند، حرف‌های خودشان را دارند». او با اشاره به مذاکرات طولانی برجام با چندین کشور و تصویب قطع‌نامه‌های مربوط به آن در شورای امنیت سازمان ملل ادامه داد: «ما نیاز به همکاری بین‌المللی داریم [ولی]این کار انجام شده است. من فکر نمی‌کنم در آینده نزدیک دوباره قابل تصور باشد که روز‌ها و هفته‌ها وزرای خارجه چین، آمریکا، روسیه، فرانسه، آلمان و انگلیس دور هم جمع شوند و بخواهند روی این پرونده کار کنند. این پرونده‌ای استثنائی بود که در مذاکرات حرفه‌ای و طولانی به نتیجه رسید». خوشرو درباره مذاکره با ترامپ افزود: «اول می‌گفت اول آمریکا، بعد شد فقط آمریکا و بعد شد فقط ترامپ. با این آدم مذاکره‌کردن نتیجه‌ای ندارد و می‌تواند خیلی خسارت‌بار باشد. الان هم که در وضعیت بحرانی قرار دارد». این دیپلمات در انتها تأکید کرد مشکل ایران با آمریکا از دیروز و امروز شروع نشده است و به این راحتی هم حل‌شدنی نیست: «دموکرات‌ها روی یک مسئله با ما به تفاهم رسیده‌اند، وگرنه آمریکایی‌ها می‌خواهند خسارت‌هایی را که در منطقه دیده‌اند با فشار بر ما جبران کنند. امیدوارم با برگشتن عقلانیت در آمریکا مسئله به یک حل‌وفصلی برسد». محسن میردامادی گفت: «متأسفانه طوری رفتار شده که به نقطه‌ای رسیده‌ایم که زمانی به دنبال استقلال از اثرگذاری کشور‌های خارجی بودیم، حالا به جایی رسیده‌ایم که انتخابات آمریکا می‌تواند این‌طور توجه‌ها را به خود جلب کند و تأثیرگذار باشد. این پدیده خوبی نیست، ولی به‌هرحال هست و اهمیتش هم کم نیست». میردامادی ادامه داد: «برخی تصور می‌کنند که اگر بایدن در این انتخابات پیروز شود، همه مسائل ما با آمریکا یا خیلی از این مسائل، مسائل اقتصادی، فشار‌ها و تحریم‌ها حل خواهد شد. من فکر نمی‌کنم این‌طور باشد و با بردن بایدن برگردیم به دوران اوباما... من برداشتم این نیست که اگر بایدن هم بیاید، همه مسائل برطرف خواهد شد و ما دوران خوبی با بایدن خواهیم داشت. آن‌ها هم با ما سر مسائل منطقه‌ای، موشکی و مسائل دیگر مشکل خواهند داشت». وی اشاره کرد رؤسای جمهور دموکرات با اروپایی‌ها روابط و هماهنگی بهتری دارند و وقتی بایدن بیاید، آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بر سر مسائل اختلافی با ایران با یکدیگر هم‌صدا خواهند شد. فشار‌های مسئله هسته‌ای و برجام کم خواهد شد، ولی مسائل دیگری هستند که جایگزین شوند». او گفت با آمدن بایدن دوره کوتاهی گشایش خواهیم داشت. معاون سیاست حزب اتحاد ملت ضمن اشاره به اینکه ترامپ رئیس‌جمهوری استثنائی در تاریخ آمریکا و با همه درگیر است، افزود: «سیاست ما در منطقه طوری است که به کشور‌های مخالف خودمان فرصت دادیم که بیشتر روی سیاست‌های آمریکا تأثیر بگذارند و اسرائیل و عربستان در تشدید اختلاف بین آمریکا و ایران نقش مهمی داشتند». میردامادی همچنین با اشاره به قدمت مشکلات بین ایران و آمریکا اشاره کرد و درباره حمایت آمریکا از رژیم گذشته در شرایط انقلاب گفت: «ولی بعد از آن ما فرصت‌های متعددی داشتیم که با حفظ کرامت و عزت خودمان، روابط را به مسیری ببریم که کمتر دچار مشکل شویم، برای مردم نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم». او ماجرای مک‌فارلین در دوران ریاست‌جمهوری رونالد ریگان، دوران هم‌زمانی ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی در ایران و بیل کلینتون در آمریکا و نیز دوران برجام و پس از برجام در زمان اوباما را از این فرصت‌های از‌دست‌رفته دانست: «اگر این روندی را که ما در گذشته داشتیم، ادامه دهیم، حتی اگر رئیس‌جمهوری در آمریکا بیاید که مجددا فرصتی به وجود بیاورد، ما باز هم طبق تجربیات گذشته از آن فرصت استفاده نمی‌کنیم و از آن عبور می‌کنیم. بسیاری مواقع فرصتی که از آن استفاده نمی‌کنیم، به تهدید هم تبدیل می‌شود». او گفت اگر بتوانیم از فرصت گشایش اولیه دوران بایدن استفاده کنیم و مسائل را مدیریت کنیم که تنش مسائل دیگر را هم کاهش دهد، می‌توانیم کاری کنیم این اوضاع ادامه یابد. میردامادی تأکید کرد مقابله با نظام بین‌الملل، هرچند نظام مطلوبی نیست، تنها باعث می‌شود مردم متضرر شوند. معاون سیاسی حزب اتحاد ملت تأکید کردند اصلاح‌طلبان همواره حامی تنش‌زدایی و رویکرد تعاملی با دنیا بوده‌اند.