بایدها و نبایدهای سرماخوردگی در دوران شیردهی

سرویس سبک زندگی فردا: آیا با سرماخوردگی در دوران شیردهی مواجه شده‌اید؟ برای تضمین سلامت نوزاد چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟ دوران شیردهی یک دوره خاص در زندگی هر مادر است. دورانی که تغذیه مادر و وضعیت روحی او همگی بر روی شیری که به نوزاد می‌دهد، اثرگذار است. ممکن است طی این دوره شیرین و حساس مادران شیرده به بیماری سرماخوردگی مبتلا شوند. از آنجایی که بسیاری از داروها از طریق شیر به نوزاد منتقل می‌شوند، قبل از مصرف هر گونه دارو، بهتر است در این مورد با دکتر مشورت کنید و با آگاهی کامل نسبت به مصرف دارو‌ها اقدام کنید. با این کار از بروز عوارض ناخواسته در نوزاد پیشگیری خواهید کرد. در ادامه با باید و نباید‌های مواجهه با سرماخوردگی در دوران شیردهی آشنا می‌شوید. به نقل از مجله ستاره بخوانید.

مصرف دارو‌های شیمیایی در دوران شیردهی

اگرچه مصرف برخی از دارو‌ها در دوران شیردهی بی‌خطر است، اما بیشتر دارو‌ها تا حدی به شیر مادر راه پیدا می‌کنند و حتی ممکن است در تولید شیر تاثیرگذار باشند. مقدار دارویی که وارد شیر مادر می‌شود و چگونگی تاثیر آن در کودک به عواملی مثل نوع دارو، مقدار و طریقۀ مصرف آن مرتبط است. اسهال، استفراغ، بی‌اشتهایی، خواب‌آلودگی یا تحریک‌پذیری غیرمعمول در نوزادان، برخی از عوارض جانبی قرارگیری در معرض داروهاست. همچنین برخی دارو‌ها می‌تواند تولید شیر را کاهش دهد یا منجر به افزایش وزن نامتناسب در کودک شود؛ بنابراین قبل از مصرف هر نوع دارو لازم است با پزشک مشورت کنید.

اصولا مصرف استامینوفن‌های معمولی و ایبوپروفن‌ها برای سرماخوردگی در دوران شیردهی ایراد ندارند. فراموش نکنید به هیچ عنوان از فرآورده‌های حاوی کدئین استفاده نکنید. همچنین درصورت مصرف قرص ایبوپروفن از بابت نداشتن کدئین اطمینان حاصل کنید. (در برخی از ایبوپروفن‌ها به دلیل قوی‌تر کردن آن از کدئین استفاده می‌شود.)

طبق مطالعات اثر کدئین مصرف شده توسط مادر شیرده بر روی فرزندش ثابت شده است. این کودکان به تپش قلب ضعیف، بی اشتهایی، کمبود انرژی، خستگی و دچار مشکل در تنفس می‌شوند. فراموش نکنید بسیاری از دارو‌هایی که برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود، حاوی مخدر هستند. به همین دلیل بهترین کار این است که با پزشک خود مشورت کنید و خود‌درمانی نکنید. بسیاری از قرص‌های معروف سرماخوردگی، ترکیبی هستند. یعنی در ترکیبات آن‌ها چندین ماده دارویی به کار رفته است که ممکن است یکی از آن‌ها برایتان مضر باشد.

به جز کدئین، از مصرف هر دارویی که در آن آسپرین وجود داشته باشد، خودداری کنید. آسپرین وارد شیر و سپس بدن نوزادتان می‌شود. ورود آسپرین به بدن نوزاد باعث ایجاد سندروم ری می‌شود (این سندروم سوخت و ساز بدن را نامنظم می‌کند). مصرف نکردن آسپرین بخصوص در ماه‌های اولیه تولد نوزاد اهمیت ویژه‌ای دارد.

دارو‌هایی که برای گرفتگی بینی و یا حساسیت‌های بینی استفاده می‌شوند، حاوی ماده‌ای به نام "افدرین" هستند. افدرین باعث کاهش شیر مادر می‌شود. بنابراین از مصرف این دارو‌ها برای درمان سرماخوردگی در دوران شیردهی اجتناب کنید.

به طور کل آنتی هیستامین‌ها و ضداحتقان‌ها ممکن است باعث کاهش تولید شیر مادر شوند. البته برخی مطالعات نشان می‌دهد که مقادیر بسیار کمی از ضد احتقان‌ها وارد شیر مادر می‌شود. در مورد کاهش شیر مادر نیز اثر آنتی هیستامین‌ها به طور قطع ثابت نشده است، چراکه وقتی شما چند ماه به کودک خود شیر داده‌اید، میزان شیر تولیدی شما متناسب با نیاز نوزاد تنظیم و تثبیت شده است.

در مورد آنتی‌هیستامین‌ها، نسل اول آن‌ها مانند شربت دیفن‌ هیدرامین و کلرفنیرامین می‌توانند باعث خواب‌آلودگی، بی‌علاقگی به شیر خوردن، بی‌اشتهایی، عدم تغذیه کافی و در نهایت وزن نگرفتن نوزاد شوند. آنتی‌هیستامین‌های نسل دوم و سوم مانند لوراتادین و فکسوفنادین به میزان کمتری خواب آور هستند.

بسیاری از دارو‌های سرماخوردگی حاوی دیفن هیدرامین و همچنین پرومتاین هستند. دارو‌هایی که خواب‌آورند و همان عوارض مربوط به خواب‌آلوده شدن نوزاد را دارند.

مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها نیز در این دوران نباید بدون مشورت با پزشک صورت بگیرد، چون بسیاری از آن‌ها مانند مترونیدازول برای نوزاد مضر هستند.

نه تنها دارو‌های شیمیایی که بسیاری از دارو‌های گیاهی نیز در دوران شیردهی منع مصرف دارند. چون برخی میزان شیر تولیدی مادر را کاهش می‌دهند و برخی دیگر می‌تواند برای کودک شما مضر باشد. بسیاری از این دارو‌ها طبق باور‌های عامیانه و نسخه‌های خودساخته هستند.

بجز این هر گیاهی ممکن است با طبع مادر شیرده یا نوزاد سازگار نباشد و باعث عوارضی مانند کهیر، حساسیت و ... شود. پس در مصرف جوشانده‌ها و دمنوش‌های گیاهی هم با پزشک متخصص طب سنتی مشورت کنید و در این زمینه خودسرانه عمل نکنید. متخصص طب سنتی با شناسایی طبع شما و طبع نوزادتان بی‌ضررترین راهکار‌ها را به شما نشان خواهد داد.

توصیه‌های مفید برای سرماخوردگی مادر شیرده

حتما شنیده‌اید میگویند سرماخوردگی باید دوره‌اش را بگذراند. متاسفانه یا خوشبختانه این سخن کاملا درست است. مصرف دارو‌ها به شما در بهبود علایم کمک می‌کند. اما برخی دارو‌ها با سرکوب علایم مشکلات دیگری برای شما ایجاد می‌کند. مثلا آبریزش بینی عکس‌العمل بدن در مقابل عفونت سینوس‌هاست و بدن با این کار به شستوشوی عفونت‌ها می‌شتابد. اما ما مریضان عجول با مصرف آنتی‌هیستامین‌ها این عکس‌العمل طبیعی بدن خود را سرکوب می‌کنیم.

مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها هم فقط آستانه تحمل ویروس را بالا می‌برد. همه این‌ها نهایتا به ضرر ارگان‌های داخلی بدن تمام می‌شود که مجبورند بخاطر ناآگاهی ما رسوبات و مسمومیت‌های دارویی را تاب بیاورند و صدایشان هم در نیاید و اگر روزی از کار افتادند باز با همان دارو‌های رنگارنگ بمباران شوند. ما نه تنها با بدن خود مهربان نیستیم بدن کودکمان را هم قربانی این نامهربانی می‌کنیم. برای چه؟ برای یک سرماخوردگی ساده. توصیه‌های زیر تا حد زیادی به بهبود علایم شما و تحمل سرماخوردگی با محدودیت دارویی کمک می‌کند:

همانطور که گفتیم سرماخوردگی دوره‌ای دارد که باید بگذرد و چه بهتر که خوش بگذرد پس خودتان را به صرف سوپ مرغ دعوت کنید. هضم مواد موجود در سوپ مرغ برای بدن آسان است و بخاطر لعاب گرمش گلوی شخص سرماخورده را تسکین می‌دهد.

نوشیدنی عسل و لیمو هم در این زمینه شهرت خوبی دارد. عسل را در آب ولرم (نه آب جوش) حل کنید تا خواصش حفظ شود و بعد به آن آبلیمو اضافه کنید.

شستن دهان، بینی و گلو با آب نمک یک روش قدیمی، موثر و بی‌ضرر است. خیلی‌ها برای این کار از سرم‌های موجود در داروخانه‌ها کمک میگیرند (برای شستن بینی). به اینصورت که مقدار کمی از سرم را کف دست ریخته و با دم مقدار کمی از آن‌را به داخل دماغ می‌کشند و سپس با بازدم دماغ را شستوشو می‌دهند. شما برای این کار می‌توانید از اسپری‌های مخصوص دماغ موجود در داروخانه‌ها استفاده کنید (دکوسالین). برای شستوشوی گلو (قرقره کردن)، آب نمک باید شوری ملایمی داشته باشد؛ و اگر ولرم هم باشد چه بهتر.

نوشیدن مایعات گرم مانند شیر نه تنها تا حد زیادی باعث تسکین شما می‌شود بلکه اگر در اثر مصرف آنتی‌بیوتیک (که اصولا آب بدن را کم می‌کنند) یا دارو‌های دیگر شیر شما کم شده، میزان تولید شیر را بیشتر می‌کند. مصرف مایعات در دوره بیماری شما باعث می‌شود بدن‌تان قوی‌تر شده و حتی زودتر بهبود یابید.

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد اگر پس از دیدن اولین علایم سرماخوردگی تا ۲۴ ساعت بعد زینک یا مواد غذایی حاوی زینک مصرف کنید دوره بیماری‌تان کوتاه‌تر می‌شود. زینک بطور کل سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می‌کند. پس از دکترتان بخواهید در نسخه اش شربت زینک را فراموش نکند.

این ریه‌های درمانده از مریضی و آلودگی را هم به بخور مهمان کنید. شما می‌توانید این کار را در حمام انجام دهید یا از دستگاه بخور استفاده کنید.

برای شیر دادن به کودکتان، قبل از شیر دادن حتما دست‌های خود را بشویید. این کار از ابتلای کودکتان به سرماخوردگی تا حد زیادی جلوگیری می‌کند. استفاده از ماسک هم می‌تواند موثر باشد. بطور کل راه انتقال سرماخوردگی آب دهان، بینی و اشک چشم است. شما باید از تماس یا تنفس این‌ها توسط نوزادتان جلوگیری کنید. اما شیردهی را تا جایی که امکان دارد قطع نکنید. اجازه دهید او از آنتی‌بادی‌هایی که بدن شما برای مقابله با سرماخوردگی آزاد کرده است و در شیر شما هم موجود است بهره‌مند گردد.

مشورت با پزشک متخصص خود را فراموش نکنید. پزشکان با بیماران متعددی سر و کار دارند. هیچوقت از پرسیدن نترسید و به سراغ پزشکی بروید که می‌دانید به حرف‌های شما گوش می‌دهد و نگرانی‌های شما را درباره سرماخوردگی در دوران شیردهی برطرف می‌کند. از طرف دیگر سوالات خود را در انتهای همین صفحه در بخش "ارسال نظر" با گروه ستاره در میان بگذارید.