سند اجازه بنیانگذار عربستان برای زیارت بقیع!

روزنامه صبح نو: دو روز پیش طی مراسمی در مسجد حائری تهران، از سندی با محتوای اجازه زیارت و بازسازی بقیع توسط عربستان رونمایی شد. سندی که نشان می‌دهد حدود ۹۵ سال پیش، پادشاه وقت عربستان با پیگیری‌های مرحوم عبدالرحیم صاحب الفصول حائری اجازه زیارت و بازسازی بقیع را صادر نموده است. در گزارش پیش رو به این موضوع و سه مستندی که در این باره ساخته شده پرداخته‌ایم. همچنین گفت‌و‌گویی با آقای‌احمد‌ابراهیمی سازنده این مستند‌ها ترتیب دادیم.

در سندی که گفتگو میان علامه عبدالرحیم حائری صاحب الفصول و ملک عبدالعزیز بنیان‌گذار حکومت آل سعود در آن آمده گفته شده که شیعیان می‌توانند بقیع را زیارت کنند و منعی برای زیارت و نظافت وجود ندارد. عبارتی که در این سند به کار می‌برد هم به افراد مذکر برمی‌گردد و هم به مؤنث در حالی که الان فقط آقایان اجازه زیارت دارند. همچنین زمانی برای زیارت در این سند مشخص نشده است که این مسأله هم امروز رعایت نمی‌شود. آقای احمد ابراهیمی که ۱۲ سال از عمر خود را به تحقیق پیرامون مسأله قبرستان بقیع گذرانده تاکنون سه مستند در این باره ساخته است. آخرین مستند که نام آن «پنجره فولاد بهشت» است روز‌های گذشته از شبکه افق و شبکه ۳ سیما پخش شد.

سند اجازه بنیان‌گذار عربستان سعودی برای زیارت بقیع این سند چهار نسخه دارد که یکی از آن‌ها در اختیار فرزند علامه حائری صاحب الفصول است. یک نسخه هم در اختیار سازمان ملل متحد است که خود علامه صاحب الفصول به سازمان ملل داده تا ثبت شود. یک نسخه هم در دانشگاه الازهر مصر است. یک کپی از این سند در مرکز اسناد وزارت خارجه عربستان قطعاً وجود دارد.

احمد ابراهیمی در گفتگو با «صبح‌نو» عنوان کرد: این سند شماره دارد و شماره آن ۱۱۰۲ است. یعنی اصطلاحاً واترمارک دارد در نتیجه رسمی و قابل قبول است. این سند از عبدالعزیز پادشاه وقت عربستان به دست آمده که مؤسس حکومت آل سعود است و برای آن‌ها فردی بسیار دارای اهمیت است. جایگاهی همانند جایگاه امام خمینی؟ ره؟ برای ما را در بین آ‌نها دارد. علامه صاحب الفصول وقتی این سند را دریافت می‌کند به عراق می‌رود و می‌خواهد آن را به علمای آن جا بدهد که مخالفت می‌کنند و می‌گویند چرا با دشمنان توافق کرده‌ای؟ احمد ابراهیمی همچنین گفت: ما این سند را در چند کتاب چاپ کرده‌ایم و چند برنامه تلویزیونی در شبکه قرآن و ... به آن اختصاص داده‌ایم. نکته اساسی این است که باید از این سند استفاده حقوقی ببریم. تا زمانی که خانواده صاحب الفصول و خانواده آل سعود حضور دارند این سند قابل پیگیری حقوقی است. می‌توانیم از مراکز حقوقی خود عربستان شروع کنیم. یا می‌توانیم با توجه به این که در سند گفته شده شیعیان اجازه تنظیف و نظافت بقیع را دارند یک برنامه جارو زدن کوتاه‌مدت توسط فرزند صاحب الفصول که در حال حاضر در قید حیات هستند انجام بدهیم و تصویربرداری کنیم.

همین فیلم کوتاه خیلی می‌تواند تأثیرگذار باشد. همه می‌پرسند چرا این فرد توانسته این مکان را جارو بزند؟ و با این پاسخ مواجه خواهند شد که یک نسخه از سند را در اختیار دارد. ابراهیمی همچنین اظهار داشت: ایشان حدود ۴۰ روز پیش این سند را برای ثبت و نگهداری به مرکز اسناد کتابخانه ملی که زیر نظر ریاست‌جمهوری است بردند، اما به‌رغم روی خوش نشان دادن اولیه مسوولان، پنج روز قبل از تاریخی که قرار بود ثبت اتفاق بیفتد تماس می‌گیرند و می‌گویند که نمی‌توانیم سند را ثبت کنیم. در نتیجه ما به این نتیجه رسیدیم که دو روز پیش یعنی روز یکشنبه سند را در مسجد حائری تهران رونمایی کنیم. این سند یک کاغذ عادی است و باید در فضای مناسب خودش نگهداری شود تا از بین نرود. این سند برای جهان تشیع است و الان شرایطی است که دولت ما با عربستان دچار اختلاف است. متأسفانه بقیع مظلوم است و افرادی هم که برای بقیع کار می‌کنند مظلوم‌اند. همین سنگ‌چینی که اطراف قبور بقیع می‌بینید را جناب صاحب الفصول با دست‌های خودش ساخته است. اگر آن سنگ چین‌ها هم نبود در آن زمین بزرگ حتی نمی‌دانستیم که چهار تن از امامان ما در کدام قسمت قرار دارند. هیچ کس این چیز‌ها را نمی‌داند و سند در حال نابودی است. روی مزار صاحب الفصول به شعر به زبان عربی نوشته شده که من مظلوم به دنیا آمدم، مظلوم زیستم و مظلوم هم از دنیا می‌روم.

سه مستند ایرانی درباره بقیع نخستین مستندی که احمد ابراهیمی در این باره در سال ۹۲ ساخته است «بهشت ماندنی است» نام دارد؛ که به موضوع بقیع به طور کلی می‌پردازد. ابراهیمی درباره این مستند می‌گوید: خیلی‌ها نمی‌دانند که در بقیع حرم‌هایی وجود داشته و این مستند برای اولین بار آگاهی‌های زیادی در این باره به مردم داد. ۱۱ گنبد و حرم در قبرستان بقیع وجود داشته که یکی از آن‌ها مربوط به چهار امام بوده که در هشتم شوال سال ۱۳۴۴ قمری تخریب می‌شود.

مستند دوم مستند «پنجره‌های بهشت» است که در سال ۹۴ ساخته شده. این مستند درباره ضریح ائمه بقیع است. احمد ابراهیمی در این باره به «صبح‌نو» گفت: اگر در اینترنت واژه «ضریح ائمه بقیع» را جست‌وجو بفرمایید یک تصویر رنگی از ضریحی ملاحظه خواهید کرد که چهار گوی و چهار ستاره بر بالای آن قرار دارد. سال‌ها همه این عکس را می‌دیدند و تحت عنوان ضریح ائمه بقیع در همه جا از جمله فضای مجازی پخش می‌شد. حتی مؤسسه نور در قم یک سی دی درباره وهابیت‌شناسی تولید کرد که این تصویر را روی آن زد. این ضریح در حال حاضر در محفل شاه خراسان در شهر کراچی پاکستان است و شیعیان آن را زیارت می‌کنند و امید دارند که روزی حکومت آل سعود در عربستان از بین برود و این ضریح را به بقیع ببرند و آن جا گنبد و بارگاه بسازند. ابراهیمی که معتقد است این ضریح تقلبی است در ادامه گفت: ما از ابتدا می‌دانستیم که این تصویر ضریح واقعی نیست تا این که بالاخره تصویر واقعی را پیدا کردیم. دوستی به نام آقای آقای سعید سلیمی که فردی روحانی و ساکن قم هستند و در تیم نویسندگان سریال حضرت یوسف و همچنین فیلم حضرت موسی مرحوم سلحشور بوده‌اند، در یکی از کتاب‌هایشان عکسی را استفاده کرده‌اند که زیر عکس نوشته شده: «دری از فولاد برای مدینه» که در مستند به آن پرداخته‌ایم. روی این مسأله خیلی تحقیق نمودم تا به کتابی با عنوان «ایران در ۱۱۳ سال پیش» نوشته ارنست هولستر رسیدم. وی که یک عکاس آلمانی است در زمان ناصرالدین شاه به دستور یک شرکت انگلیسی به اصفهان می‌آید تا تلگراف خانه اصفهان را راه‌اندازی کند. این عکاس آلمانی در اصفهان با یک خانم ایرانی که ارمنی بوده ازدواج می‌کند و تا آخر عمر در منطقه جلفا زندگی می‌کند. در حال حاضر قبر این فرد در قبرستان ارامنه شهر اصفهان است. برخی از عکس‌های هولستر در این کتاب چاپ شده که این کتاب را آقای محمد عاصمی قبل از انقلاب منتشر کرده است. بعد از انقلاب سازمان میراث فرهنگی عکس‌های اصلی این عکاس را از آلمان خریداری می‌کند و در دهه ۸۰ کتابی را منتشر می‌کند به نام «هزار جلوه زندگی» و همین عکس دوباره در این کتاب چاپ می‌شود تحت همین عنوان: «دری از فولاد برای مدینه». ما اصل عکس را پیدا کردیم و پس از بزرگنمایی آن دیدیم که بالای آن آیه تطهیر نوشته شده. آیه‌ای که به اهل بیت تعلق دارد. ما به این نکته فکر کردیم که در مدینه تنها قبرستان بقیع است که به ائمه تعلق دارد. وهابی‌ها وقتی بقیع را تخریب می‌کنند ضریح را تکه تکه می‌کنند و به بیرون شهر مدینه منتقل می‌کنند و دور قبر حضرت حمزه می‌گذارند و تا حدود دهه ۷۰ شمسی در آن جا قرار می‌گیرد. ما عکس با کیفیتی از آن پیدا کردیم و گل ماسوره‌های ضریح (محل قرار گرفتن دست بر ضریح) را شمردیم که دیدیم دقیقاً تعداد آن با عکس ارنست هولستر یکی است و شکی برایمان باقی نماند که ضریح بقیع است و قبل از حمل به مدینه در اصفهان آقای هولستر از آن عکس گرفته. این نکات را با سند‌های مربوطه در مستند پنجره‌های بهشت در سال ۹۴ بیان کردیم. در ادامه ما سازنده این ضریح را هم توانستیم پیدا کنیم و در مستند «پنجره فولاد بهشت» که یکشنبه از شبکه افق پخش شد و دیروز هم تکرار آن پخش شد این گفتگو را آورده‌ایم. لازم به ذکر است مستند سوم که نام آن «پنجره فولاد بهشت» است از طریق سایت سینما مارکت قابل دریافت است.

وجود چهار نامه دیگر علاوه بر این سند احمد ابراهیمی همچنین از وجود چهار نامه دیگر علاوه بر سند مذکور خبر داد. نامه‌هایی که در آن‌ها پیرامون ضرورت ساخت سایه‌بان و سکو و محل زیارت در بقیع صحبت شده. ابراهیمی در این باره به «صبح‌نو» گفت: شخصی به نام عیدالروّاف که سفیر عربستان در سوریه و لبنان بوده نامه‌هایی برای صاحب الفصول می‌فرستد که در آن نامه‌ها قید می‌کند که صحبتی که داشتیم پیرامون سایه‌بان، سکو و ... برای بقیع در حال بررسی است. روی پاکت نامه‌ها نوشته شده: ایران، تهران، جاله میدان (چاله میدان)، منزل صاحب الفصول. اما نامهربانی‌هایی که با صاحب الفصول در نجف و تهران می‌شود تقریباً ایشان را ناامید می‌کند. این نامه‌ها هنوز موجود است.