حوزه علمیه توان مسئله شناسی اجتماعی ندارد

سرویس اجتماعی فردا: حوزه هنوز به حکمت نظری می‎پردازد و از حکمت عملی غافل است.

دکتر مسعود معینی پور (عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)) اظهار داشت: اثر منتظره انقلاب اسلامی یک ساخت فردی اجتماعی است؛ اما حوزه كمتر به اين مهم توجه داشته است. ما در فرآیندی، یک موضع سلبی در مورد حکومت موجود گرفتیم و درعوض، یک مدینه فاضله به مردم وعده دادیم. مردم هم با توجه به علقه ها، نیازهای فطری، تربیت اسلامی و اعتمادی که به روحانیت داشتند، ایستادگی کردند. اتفاقاً کسی که این کار را کرد، شخصی بود که در یک نظام طولی ترتّبی، نظام معرفتی و باور دینی مردم را به رفتار اجتماعی و انقلاب اسلامی تبدیل کرده است؛ یعنی مدیریت و جامعه سازی کامل کرده است.

امام برای خود حوزه هم چنین تربیتی را اشراب کرده تا طلاب بتوانند مردم را به کنشگران اجتماعی و انقلابیون جدی تبدیل کنند؛ اما بعد از اینکه به جامعه پسا‌انقلابی وارد می‌شویم که باید نظام سیاست‌گذاری، تقنین، نهادسازی، رفتارسازی،... را شکل دهیم، حکومت در کار خود وامی‌ماند. چون حوزه ای که می‌بایست نرم افزار این کار را برای او تولید می‌کرد دیگر پاسخگو نیست. درصورتی‎که وظیفه‌ حوزه این است که در همه این عرصه ها حضور جدی داشته باشد. یعنی اولاً توان شناخت نظام مسئلگی برآمده از جامعه بعد از انقلاب را ندارد و ثانیاً اگر یک جایی این مسائل را شناسایی کند و به حوزه ارائه کند، حوزه نمی‌تواند آن را تحلیل کند.

حوزه علمیه ما هنوز نقش خود را به حوزه حکمت نظری محدود کرده و از حوزه حکمت عملی غافل است. امام بعد از انقلاب نهادسازی می‌کند؛ کمیته امداد برای مستضعفین، جهاد برای سازندگی، خبرگان برای قانون‌گذاری و...؛ این نهادسازی برآمده از چارچوبه فکری، علمی، قلبی و رفتاری امام در این عرصه‌هاست.

اما این نهادها بتدریج به آثار و رشحات مدرنیته دچار می‌شوند و نمی‌توانند در مقابل آن بدیل‌سازی کنند و براساس داشته های حوزه، مجموعه ای ارائه دهند. متأسفانه با وجود اقتضائاتی که در جامعه ایران پس از انقلاب به وجود آمده، حوزه نه تنها این دستگاه پاسخگو را درست نکرده، بلکه دستگاه مسئله شناسی هم درست نکرده است.