پاسخ بهزیستی به منتقدان طرح «جمع‌آوری کودکان کار»

خبرگزاری ایسنا: حبیب‌الله مسعودی فرید در خصوص جزئیات طرح «جذب و ساماندهی کودکان کار خیابان»، با بیان آنکه بهزیستی چندین ماه برای اجرایی کردن این طرح وقت گذاشته و مطالعات لازم را انجام و هم‌اکنون طرح مذکور با همکاری شهرداری و فرمانداری تهران در حال انجام است افزود: طرح را با اولویت تهران آغاز و تا حداکثر یک ماه آینده در سایر کلانشهرهای کشور نیز توسعه خواهیم داد. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: به موجب این طرح جذب کلیه کودکان حاضر در سطح شهرها را در دستور کار خود داریم تا پس از جذب بتوانیم شناسایی خانواده‌ها را انجام داده و با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد خدمات مددکاری را به آنها ارائه دهیم. تشکیل پرونده مددکاری برای کودکان کار و خانواده آنها فرید در خصوص فرآیند اجرای این طرح، تصریح کرد: پس از شناسایی و جمع‌آوری این کودکان با خانواده‌های آنها تماس گرفته خواهد شد و پس از بررسی وضعیت خانواده آنها و تهیه گزارش مددکاری از نوع خانوار و علت کار کودک، مداخلات لازم را به انجام خواهیم رساند. وی ادامه داد: کودکان کار دارای خانواده‌های متفاوتی هستند برای مثال در برخی مواقع پدر سرپرست خانوار از کار افتاده و یا بیمار بوده اما در مواقعی پدر دارای اعتیاد شدید است؛حتی شاید در برخی موارد خانواده مشکلی هم نداشته باشد اما از روی سودجویی کودک را مجبور به کار اجباری می‌کند و یا فرزند خود را در اختیار گروه‌های سودجو می‌گذارد که هر کدام از این موارد نیاز به مداخلات خاص خود دارند. تکلیف شهرداری برای تامین و تجهیز محل نگهداری کودکان کار معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه با تاکید بر اینکه بر اساس آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان 12 دستگاه در این حوزه دارای وظیفه هستند، گفت: بر اساس این آیین‌نامه شهرداری‌های کل کشور موظف هستند تا محل نگهداری کودکان کار را ایجاد و تجهیز و سپس در اختیار سازمان بهزیستی قرار دهند تا بعد از آن بهزیستی تصمیم بگیرد که به صورت مستقیم آنها را اداره کرده و یا به صورت غیرمستقیم مراکز را به سازمان‌های مردم نهاد جهت ارائه خدمت واگذار کند که هم‌اکنون برون سپاری وظایف به سازمان‌های مردم نهاد از استراتژی‌های سازمان بهزیستی است. فرید ادامه داد: بر اساس آیین‌نامه حمایت از حقوق کودکان کار و خیابان، سازمان بهزیستی نقش محوری در برنامه‌ریزی و ارائه خدمات به این کودکان پس از فرآیند جذب آنها دارد. بسیاری از کودکان کار بدسرپرست هستند معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور به نقش قوه قضاییه در این راستا اشاره کرد و افزود: بسیاری از کودکانی که طی طرح‌های ساماندهی جذب می‌شوند بدسرپرست هستند به همین دلیل به قوه قضاییه پیشنهاد کردیم چنانچه خانواده‌ای به طور مکرر تخلفات خود را تکرار کرد، بتوانیم آنان را خلع ید کرده و کودک را به مراکز بهزیستی وارد کنیم؛ این در حالی است که چنانچه در خانواده‌ای کار کودک به دلیل بیماری پدر و یا مواردی از این دست باشد، خلع ید خانواده روش صحیحی نیست و باید در جهت حل مشکل آنان اقدام کنیم اما وقتی پدر دارای اعتیاد شدید باشد و از کودک سوء استفاده‌های متعدد کند، به موجب قانون، به طور دائم حضانت کودک را از خانواده سلب کنیم. وی با تاکید بر اینکه محور تمامی طرح‌های بهزیستی مصلحت کودک است، گفت: نمی‌توانیم یک نسخه واحد برای تمامی کودکان کار و خیابان کشور ارائه کنیم. 50 درصد کودکان کار کشور غیرایرانی هستند وزارت خارجه و کشور چاره‌ای برای متکدیان و کودکان کار غیرایرانی بیندیشند به گفته فرید، در تهران حدود 60 تا 70 درصد کودکان کار غیرایرانی هستند این در حالی است که در کل کشورحدود 50 درصد کودکان کار غیرایرانی‌اند. وی ادامه داد: با وجود آنکه تعداد زیادی از کودکان کار خیابانی غیرایرانی و اتباع بوده، نیاز است وزارت خارجه و اداره اتباع وزارت کشور چاره‌ای برای این موضوع بیندیشد تا این افراد نتوانند اینقدر آزادانه در سر چهارراه‌ها اقدام به کار کنند زیرا در هیچ کشوری نمی‌بینیم که اتباعی که حتی برخی از آنها فاقد کارت تردد هستند این چنین اقدام به کار غیرقانونی در سطح معابر و چهارراه‌ها کنند، این در حالی است که بسیاری از آنها به تکدی گری نیز مشغول هستند. از کودکان کار غیرایرانی نیز حمایت می‌کنیم وظایف دستگاه‌های مربوطه برای ساماندهی این کودکان معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر اینکه منظور ما از ساماندهی اتباع رها کردن کودکان غیرایرانی نیست، گفت: از کودکان غیرایرانی نیز حمایت خواهیم کرد زیرا کودک ایرانی و غیرایرانی برای ما تفاوتی ندارد و با توجه به آنکه عضو کنوانسیون حقوق کودک هستیم نمی‌توانیم به این کودکان بی‌اهمیت باشیم حتی هر چند اگر عضو این کنوانسیون هم نبودیم باز هم همه کودکان برای ما اهمیت داشتند و نسبت به ساماندهی آنها اقدام می‌کردیم. فرید در خصوص نقش وزارت بهداشت در زمینه ساماندهی کودکان کار خیابانی گفت: تعدادی از کودکان کار خیابان بخصوص کودکان اتباع فاقد هویت بوده و از مشکلات بهداشتی و درمانی رنج می‌برند به همین دلیل از آنجایی که رسیدگی به مسائل درمانی و بهداشتی این کودکان بر عهده وزارت بهداشت است باید به آنها رسیدگی شود این در حالی است که طبق آیین‌نامه حتی در صورت لزوم، وزارت بهداشت موظف است پزشک و پرستار را به مراکز کودکان کار خیابان اعزام کند. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: نیروی انتظامی نیز موظف است در مواردی که این کودکان با باندها همکاری کنند نسبت به انحلال سرباندهای آنان اقدام کنند. فرید در ادامه با تاکید بر اینکه این کودکان و خانواده‌های درجه یک آنان باید بیمه شوند، گفت: آموزش و پرورش نیز باید وضعیت تحصیلی آنها را بررسی کند و آنها را به چرخه تحصیل باز گرداند. جمع‌آوری و جذب 1200 کودک کار در بهار96 / 160 کودک توسط مراکز شبه خانواده بهزیستی پذیرش شدند وی ادامه داد: در سه ماهه اول سال جاری حدود 1200 کودک کار را طی طرح‌های جمع‌آوری، جذب کرده‌ایم که البته بسیاری از آنها به خانواده بازگشته و تعداد کمی از آنها به مراکز بهزیستی وارد شده‌اند به طوریکه حدود 160 کودک در مراکز شبه خانواده پذیرش شدند. فرید در ادامه با بیان اینکه مراکز یاسر، شهدای افسریه و بعثت مراکزی هستند که در استان تهران در جریان طرح جذب و ساماندهی کودکان کار و خیابان، کودکان را به آنجا اعزام می‌شوند، گفت: مرکز یاسر مرکز دائمی نیست و بر اساس آیین‌نامه سه هفته تا نهایتا سه ماه کودکان می‌توانند در این مرکز اقامت داشته باشند تا فرآیند مددکاری و قضایی به طور کامل برای آنها طی شود. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: چنانچه خانواده کودک صلاحیت نگهداری از کودک را داشته باشد از آنها حمایت خواهیم کرد تا به توانمندی برسند اما در صورت عدم صلاحیت والدین کودک را به مراکز شبانه روزی بهزیستی وارد می‌کنیم. به گفته فرید، عمدتا افرادی که به مراکز شبانه روزی بهزیستی و به ویژه در استان تهران وارد می‌شوند ،«اتباع غیرایرانی» هستند. پاسخی به منتقدان جمع‌آوری و جذب کودکان کار و خیابان وی در پاسخ به کسانی که نسبت به اجرای چنین طرح‌هایی انتقاد می‌کنند، گفت: نمی‌توان کودکان را در خیابان رها کرده و آنها را به حال خود بگذاریم بلکه باید بتوانیم با همکاری NGOها نسبت به ساماندهی آنها اقدام کنیم به همین دلیل ngo های علاقه‌مند می‌توانند جهت همکاری با بهزیستی در این طرح به بهزیستی استان تهران مراجعه کنند. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با تاکید بر اینکه به دنبال توسعه این طرح در سایر کلان شهرها حداکثر تا یک ماه آینده هستیم، گفت: در حال حاضر اکثر استانهی کشور به ویژه کلان شهرها دارای مراکز روزانه کودکان کار و خیابان هستند و در استان تهران نیز 18 مرکز روزانه در این زمینه فعالیت می‌کنند. کودکان کار مشمول دریافت خدمات از مراکز روزانه فرید در خصوص نحوه فعالیت مراکز روزانه کودکان کار و خیابان، تصریح کرد: در مراکز روزانه آن دسته از کودکان کار و خیابانی که والدین آنها صلاحیت نگهداری از آنها را دارند خدمات دریافت می‌کنند. وی ادامه داد: در این مراکز خدمات آموزشی، بهداشتی و یک وعده غذایی گرم و ... به این کودکان ارائه می‌شود. این در حالی است که کودکان کاری که دارای خانواده‌های فاقد صلاحیت هستند به مراکز شبه خانواده وارد می‌شوند. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در خصوص بودجه طرح ساماندهی و جذب کودکان کار خیابان که از 15 شهریور ماه در تهران آغاز شده است، گفت: بودجه این طرح 20 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. این در حالی است که این طرح به صورت ویژه برای ساماندهی کودکان کار و خیابانی حاضر در خیابان‌ها و معابر اجرا می‌شود با این حال از افرادی که کارگاه‌هایی را می‌شناسند که کودکان در آنها به کار گرفته شده‌اند، می‌خواهیم تا این مراکز را به ما معرفی کنند. فرید در خصوص مناطق اصلی حضور کودکان کار و خیابان گفت: این کودکان برای کسب درآمد در معابر حاضر می‌شوند به همین دلیل در مناطق تجاری و بازار و همچنین مناطق مرفه‌نشین تهران بیش از سایر مناطق حضور دارند. وی تاکید کرد: مردم باید بدانند کمک آنها به این کودکان برای خود آنها هزینه نمی‌شود و دلسوزی آنها فایده‌ای به حال کودک ندارد به همین ترتیب فرهنگسازی در این زمینه توسط رسانه‌ها و ... امری ضروری است زیرا اگر مردم به این کودکان کمک نکنند انگیزه کار کودک که همان کسب درآمد است کاهش یافته و به این ترتیب شاهد کاهش تعداد کودکان کار و خیابان در سطح کشور خواهیم شد. معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تاکید کرد: مردم اگر می‌خواهند به این کودکان کمک کنند بهتر است به جای کمک‌های نقدی به آنها غذا و ... دهند و در صورت تمایل به کمک‌های مالی باید این کمک‌ها را به نهادهای حمایتی و یا سازمان‌های مردم‌نهاد و موسسات خیریه معتبر پرداخت کنند تا به خانواده‌های این کودکان ثابت شود که نمی‌توانند کودکان خود را به عنوان ابزار درآمد در نظر بگیرند.