راهکارهایی برای رعایت نظم میان اعضای خانواده
برای بسیاری از خانواده‌ها، بی‌نظمی به شکل مساله‌ای حاد درآمده که در بعضی مواقع، نظام خانواده را تحت تاثیر شدید قرار داده است. بهتر است قبل از هر چیز یادمان باشد، بی‌نظمی در اکثر موارد حاصل کار یک نفر نیست. طبیعی‌ست که برقراری نظم هم نیازمند یاری‌رسانی همه اعضاء خانواده‌ست.
سرویس سبک‌زندگی فردا؛ عطیه سادات فتحی: برای بسیاری از خانواده‌ها، بی‌نظمی به شکل مساله‌ای حاد درآمده که در بعضی مواقع، نظام خانواده را تحت تاثیر شدید قرار داده است. بهتر است قبل از هر چیز یادمان باشد، بی‌نظمی در اکثر موارد حاصل کار یک نفر نیست. طبیعی‌ست که برقراری نظم هم نیازمند یاری‌رسانی همه اعضاء خانواده‌ست.
نکته شایان ذکر بعدی به ریشه‌های نظم جامعه در نظم خانواده برمی‌گردد. فرآیندی که نتیجه‌بخشی آن مقدمه ترسیم جامعه منظم‌تر خواهد بود. در این یادداشت، به راهکارهایی برای برقراری و رعایت نظم میان اعضای خانواده اشاره می‌کنیم تا نشان بدهیم، منظم بودن آن‌قدرها هم سخت نیست.
۱. بازبینی مساله
گام اول در حل کردن هر مساله، بازخوانی صورت مساله است. بی‌نظمی یک خانواده حاصل عملکرد همه اعضاء آن خانواده‌ست. بنابراین می‌توانید جلسه‌ای با حضور همه خانواده ترتیب دهید و بی‌نظمی گروهی را بررسی کنید.
۲. پذیرش سهم داشتن در بی‌نظمی
گام دوم پس از واکاوی، پذیرش دخیل بودن اعضاء در بی‌نظمی موجود است. اگرچه سختی‌های این راه انکار ناشدنی‌ست اما باید بتوانید با تشریح وضعیت موجود، قدرت قبول سهم به‌هم‌ریختگی و نقش افراد را ایجاد کنید. تک‌تک افراد باید بدانند و بپذیرند در ایجاد وضعیت موجود بی‌تقصیر نبوده‌اند.
۳. تقسیم کار
تعریف نظم با فرآیندی که همه خانواده از آن آگاهند، کمک بزرگی خواهد بود. برنامه‌ریزی را بر اساس توانایی‌های هر فرد انجام دهید و شرح وظایف و مسئولیت‌ها را منصفانه به اطلاع برسانید. طی تقسیم‌بندی وظایف این نکته را در نظر داشته باشید که نظم گروهی تنها بخشی از نظم یک زندگی‌ست و افراد برای انجام امورات شخصی خود نیازمند زمان لازم هستند.
۴. چگونگی تقسیم کار
کارهای مورد نظر را روی برگه‌ای بنویسید. نام اعضاء را در برگه‌های جداگانه ذکر کنید و زیر هر اسم، زمانی مناسب برای هر فرد در نظر بگیرید. همچنین باید توانایی‌های افراد را ثبت کنید تا منصفانه به تقسیم کارها برسید. سپس کارهای متناسب با روحیات، زمان، قابلیت و توانایی‌های هر نفر را عنوان کنید و هر برگه جداگانه را مانند پرونده‌ای برای عضو در نظر بگیرید تا نکات مثبت و منفی عملکردش را ثبت نمایید. همچنین برای جلوگیری از اشتباهات رایج، بهتر است از هر پرونده دو نسخه موجود باشد. یکی در دست مدیر هفتگی و دیگری در دست عضو. کارهای سبک را به کهن‌سال‌ها و کودکان و کارهای سنگین‌تر را به جوان‌ها بسپارید. طبیعی‌ست که این تقسیم‌بندی بنابر شرایط هر خانواده قابل تغییر و تنظیم است.
۵. بایدها و نبایدها
قوانین قبلی را تغییر دهید. اصول پیشین برای وضعیت قبلی مناسب بودند. با توجه به تغییرات پیش رو، مقررات جدیدی وضع کنید و مراقب باشید در عین سادگی، اصولی و قابل اجرا باشد. بایدها و نبایدها به روشنی ذکر شود و قاعده‌ای مناسب هدف درنظر گرفته شود.
۶. طرح آزمایشی
موارد تصویبی را به صورت آزمایشی از یک روز تا یک هفته اجرا کنید. در نظر گرفتن مدت زمان کوتاه در ابتدای کار، ضمن انرژی بخشی و کاهش خستگی، ایجاد انگیزه بیشتری خواهد کرد.
۷. نظارت و مدیریت
رای‌گیری کنید و یک نفر از میان جمع را به عنوان «رهبر» و « ناظر» انتخاب کنید. فرد موردنظر باید علاوه بر انجام وظایف خود، به بازبینی نحوه اجرای کارها توسط افراد خانواده پرداخته و طی نظارت به ثبت نکات مثبت و منفی کلی طرح و همچنین عملکرد اعضاء بپردازد. فراموش نکنید با تکرار طرح هفتگی، مدیریت را از فردی به فردی دیگر تغییر دهید تا تک‌تک افراد خانواده در جریان نحوه مدیریت قرار بگیرند.
۸. واقع‌گرا باشید
یادتان باشد «ایجاد نظم» یک «تصمیم جمعی» بوده و همگی باید مسئولیت‌پذیر باشید. با دیدی منصفانه‌تر، از قبول وظیفه مضاعف بی‌دلیل بپرهیزید و سعی کنید منطقی‌تر به وضعیت موجود نگاه کنید. قرار نیست شما و سایرین بیش از حد توان یا کمتر از آن تلاش کنید. بر اساس توانمندی فعلی تصمیم‌گیری کنید نه آنچه ایده‌آل شماست.
۹. نتیجه‌گیری هفتگی
اگر می‌خواهید به نتیجه مطلوب برسید، به پیاده‌سازی این طرح به چشم یک درمان نگاه کنید. یعنی داروی تلخ را منظم و تا پایان دوره درمانی مصرف کرده، خودتان را مقید کنید که از وظایف سرپیچی نکرده و به بهبود همکاری کمک کنید. در پایان هر هفته، باید پرونده اعضاء بررسی شود و نقاط مثبت و منفی مورد بررسی قرار بگیرند. شاید به جابه‌جایی بعضی وظایف یا حذف و اضافه موردی نیازمند باشید. اصلاحیات تا زمانی که برنامه خانوادگی تنظیم و ثابت شود، طبیعی‌ست.
۱۰. جایزه تعیین کنید
تجربه‌ها نشان داده‌اند همواره روش پاداش و تقدیر، طی انجام طرح‌های عملیاتی نتیجه‌بخشی کافی دارند. چه طور است برای هر فرد، جایزه‌ای مطابق میلش در نظر بگیرید تا تقویت انگیزه‌ای داشته باشید. با این کار نشان می‌دهید تلاش اعضاء دیده شده و قابل تقدیر است. همچنین کمک می‌کنید تا طعم خوش همکاری زیر زبان خانواده بیاید.
۱۱. فشار مضاعف، عقب‌گرد دارد
آنقدری سخت نگیرید که زیادی خسته شوید. خصوصاً در ابتدای کار، باید آرام پیش رفته و حواستان باشد سخت‌گیری‌های بی‌جا باعث عقب‌گرد می‌شود. باید تا درونی شدن وظایف و مسولیت‌ها صبر داشته باشید و به حفظ روحیه همکاری فکر کنید. پس در راستای هدف مشترک خانواده بکوشید و ایرادگیری‌ها را برای پایان هفته بگذارید که قصد تحلیل برنامه را دارید.
۱۲. ثبت روزانه
افراد خانواده بهتر است در پایان هر روز، کارهایی که انجام داده‌اند را یادداشت کنند تا هم از انجام کارهای غیرضروری جلوگیری شود، هم کارهای مهم و ضروری روزانه مشخص باشد. این کار به زمان‌بندی صحیح و صرف وقت مناسب کمک می‌کند. اگر احتمال دارد برای ثبت روزانه مرتب آن هم در ابتدای کار با مشکل مواجه شوید، می‌توانید هر دو روز یک بار یا سه مرتبه در هفته این کار را انجام دهید اما لازم است بدانید که موفقیت در این بخش، مستلزم مرور مرتب این یادداشت‌ها و تطابق آن‌ها با برنامه اصلی‌ست.
۱۳.حقوق یکدیگر را جدی بگیرید
وظیفه‌ای که بر عهده شما گذاشته شده، حق دیگر افراد و وظایف آن‌ها حقوق شماست. سعی کنید در انجام وظایف کوتاهی نکنید و به یادگیری آموزه‌های مدنی خانواده کمک کنید.
۱۴. صندوق ایده‌ها، جعبه فرصت‌ها
جعبه‌ای شبیه صندوق پستی تهیه کنید و آن را در جای مناسبی نصب کنید. از اعضاء بخواهید تا شکایات، ایده‌ها، نظرات و انتقادات خود را درون آن بیندازند تا در پایان هفته به مرور آن بپردازید. بهتر است این کار در حضور همه اعضاء و در جلسه پایان هفته صورت بگیرد اما اگر فکر می‌کنید اعضاء، وقت یا حوصله لازم را ندارند، می‌توانید این کار را به مدیر هر هفته بسپارید مشروط بر اینکه خلاصه مطالب در جلسه پایان هفته به اطلاع خانواده رسانده شود.
۱۵. صبر داشته باشید
گرچه برنامه‌های ذکر شده به نظر زیادی آرمانی و زمان‌بر می‌رسند اما مطمئن باشید در بلندمدت به نتیجه قابل‌قبولی دست پیدا خواهید کرد. این فرآیند به صبر و حوصله نیاز دارد و با تکرار و تمرین، ملکه ذهن شما خواهد شد. بعد از مدتی، حس می‌کنید نظم به‌صورت پیش‌فرض ذهنی شما درآمده.
دیدگاه تان را بنویسید