دریاچه ارومیه اسیر واژه‌بازی‌ها

روزنامه جوان؛ علی خدایی بیجاری: با روي كار‌آمدن دولت يازدهم، به رغم تمام محدوديت‌هايي كه در خصوص بودجه وجود داشت، گويا دكتر روحاني به عيسي كلانتري كه في‌الفور به دبيري ستاد احياي درياچه اروميه منصوب مي‌شود(!) مي‌گويد كه هيچ محدوديتي در تخصيص بودجه به اين ستاد وجود ندارد! براي همين كلانتري در دومين نشست خبري ستاد ياد شده اعلام مي‌كند كه با ميانگين هزينه‌اي از قرار هر سال هزار و 500 ميليارد تومان، در يك بازه 10ساله درياچه احيا مي‌شود اما با گذشت يك سال، كلانتري ميزان هزينه را بالغ بر 50درصد بيشتر مي‌كند و زمان احيا از 10 سال به 25سال افزايش مي‌يابد. اين در حالي است كه صاحبنظران نامي ايراني و خارجي احياي درياچه را با انتقال آب از حوضه آبريز ديگري غيرممكن مي‌دانند اما مرغ عيسي كلانتري يك پا دارد و بي توجه به نظريات علمي كاربلدان نامي همچنان در بيراهه طي طريق مي‌كند! جالب اينجاست كه وي نه تنها پاسخي اقناع كننده براي تداوم رويه خود ندارد، بلكه در اظهارنظر روز گذشته خود، از انتقادهاي دلسوزانه به عنوان«تنش» ياد كرده است!

عيسي كلانتري روز گذشته با تصريح بر اين نكته كه تنش‌ها، احياي درياچه اروميه را كند مي‌كند، مدعي شده بود كه هنوز شاهد تنشي هستيم كه حركت رو به جلو را كند كرده است! اين در حالي است كه هنوز خود مسئولان ستاد احيا نيز تعريف مشخص و گزينه مستند و مستدلي از اقدامي كه بتوان آن را «حركت رو به جلو» تعبير و تفسير كرد، ندارند! چرا كه شواهد و قرائن حاكي از آن است كه دبير ستاد ياد شده برخلاف ادعاهاي اوليه خود، آب در هاون مي‌كوبد و مشت به سندان! و در پس‌زمينه اين نشست‌‌هاي عقيم و درجا زدن‌هاي فارغ از استراتژي (كه مصداق حكايت «نشستن باطل»است)، عنوان «حركت رو به جلو» اطلاق مي‌كند! و حجت اين مدعا تضادهاي عجيب و پارادوكس‌هاي غريبي است كه در اظهارات شخص دبير ستاد احيا رسانه‌اي شده است.

مرغ دبير همچنان يك پا دارد !

نخستين تضادهايي كه در جريان قصه احياي درياچه رسانه‌اي شد و بينش مثبت خوش‌بينان به احياي درياچه را مكدرو منفي ساخت، متوجه دبير ستاد احيا بود. وي در دومين كنفرانس مطبوعاتي خود(15تير93) مبلغي بالغ بر 15 هزار ميليارد تومان(برابر با 5 ميليارد دلار) براي احياي درياچه اروميه اعتبار در نظر گرفته است كه براي يك بازه زماني 10‌ساله در نظر گرفته شده است.

كلانتري ادامه مي‌دهد كه رئيس‌جمهور اعلام كرده، براي تخصيص اعتبار مزبور هيچ‌گونه مشكلي وجود ندارد، بنابراين مبلغ هزار و 500ميليارد تومان براي امسال در نظر گرفته شده و در سال‌هاي آتي اين رقم به فراخور سطح فعاليت‌ها تغيير مي‌يابد و در سال‌هاي آتي رقم كمتري به فعاليت‌ها اختصاص خواهد يافت. اما با گذشت 14ماه وي در روز 13شهريور94 در جمع فرهنگيان آذربايجان شرقي ضمن آنكه قيمت را بالا برده و گفته بود كه احياي درياچه ۷‌ميليارد دلار هزينه دارد، زمان احيا را از 10 سال به 25 سال افزايش داده و رخداد احيا را مشمول و مشروط به اختصاص 3 ميليون تن لوله فولادي دانسته بود! كه خود اين ميزان لوله فولادي حاكي از دولا پهنا حساب كردن ستاد احياي درياچه اروميه بود!

القصه اينكه همين اظهارات پارادوكسيكال و متناقض، در كنار پاسخگو نبودن مسئولان ستاد و نبود هيچ تضميني براي احياي درياچه كه به مثابه حكايت خوردن‌ آش خاله خانم بود، از سويي و از سوي ديگر اظهارات علمي برخي از صاحبنظراني كه گويا مورد عنايت كلانتري قرار نگرفته بودند، بسياري از هموطناني را كه به احياي درياچه اميد داشتند، بدبين و نااميد كرد، به گونه‌اي كه بسياري از رسانه‌هايي كه به كنفرانس‌هاي مطبوعاتي دعوت نمي‌شدند و امكان سؤال مستقيم از دبير ستاد برايشان فراهم نبود در نوشته‌هاي خود اين سؤال را مطرح مي‌كردند كه در ازاي هزينه‌كرد مبلغي هنگفت، در نهايت چه تضميني براي احياي درياچه اروميه داريد؟ اما در كمال تعجب عيسي كلانتري با فرافكني و سفسطه‌گري از پاسخ راست و حسيني طفره رفته و با حضور در دانشگاه‌هاي استان‌هاي آذري‌زبان سعي در تهييج احساسات ناسيوناليستي آنها داشت تا از اين آب گل‌آلود ماهي منظور نظر(!) خود را صيد كند.

‌

انتقال آب از جاي ديگر راهكار احياي درياچه‌ نيست

به جز نظر متخصصان ايراني و كارشناسان خارجي كه همگي انتقال آب از حوضه آبريز ديگر مانند مواردي چون انتقال آب از ارس، خزر، زاب و... به درياچه اروميه را غيرممكن مي‌دانستند، دكتر راضيه لك، نماينده وزارت صنعت، معدن و تجارت در ستاد احياي درياچه اروميه نيز نظري قابل‌توجه ارائه داده بود كه گويا اين نيز مورد وثوق كلانتري واقع نشده است. چرا كه وي در مورد سفر 10 نفر از متخصصان حوزه احياي درياچه اروميه به امريكا كه در مردادماه گذشته (با هدف كسب تجربيات مثبت و منفي امريكايي‌ها در مورد حفاظت از درياچه‌هاي شور با ويژگي‌هاي جغرافيايي طبيعي نسبتاً مشابه) صورت گرفته بود در خصوص نتيجه نهايي اين سفر گفته بود كه چاره‌ا‌ي جز احياي درياچه اروميه و يا حداقل حفظ وضع موجود درياچه وجود ندارد و بايد آب گرفته شده از درياچه را به آن پس بدهيم، اما ‌انتقال آب از جاي ديگر راهكار احياي درياچه‌ نيست و بايد آب را در حوضه آبريز مديريت كرد.