چیزهایی که تجمل گرایان ندارند

هفته نامه نخل جنوب استان بوشهر: تجمل گرایی تنها یک مسئله ظاهری و مادی نیست. این ناهنجاری اگر گریبان انسان را بگیرد، ابعاد مختلف وجودی او را تحت تأثیر قرار خواهد داد و به زندگی مادی او ختم نخواهد شد. زیرا انسان موجودی مرکب است که مادیاتش بر روح و روانش اثر خواهد گذاشت و بالعکس. بنابراین اگر تجمل گرایی به شکل یک ناهنجاری رفتاری در زندگی انسان نمود پیدا کند، روح و روان او را نیز درگیر خواهد کرد و بر روابط اجتماعی و نوع مشی‌ او نیز اثری گاه غیرقابل جبران خواهد گذاشت. در زیر به آثاری که تجمل گرایی در زندگی افراد می گذارد خواهیم پرداخت. مواردی که با حضور تجمل گرایی، از زندگی افراد رخت برخواهد بست و با رعایت اعتدال و اقتصاد و ساده زیستی رشد می‌یابد.

1ـ آرامش

ساده‌زیستی و قناعت حاصلش آرامشی عمیق است که بر تمام وجوه زندگی فرد قانع، سایه می اندازد. هرچه اطراف انسان با مادیات شلوغ‌تر باشد، به دلایل مختلف آرامش کمتری نصیبش می شود. از جمله ترس از دست دادن. ترس از دست دادن، همنشین دائمی مالکیت‌های دنیوی است که آرامش را از انسان می گیرید. حرص به دست آوردن از نوع بهتر و پر نشدن چشم انسان آزمند و تجمل گرا نیز سبب از دست رفتن امنیت روحی و آرامش فرد می شود چرا که دغدغه به دست آوردن از نوع بهتر همان مال، روز و شب او را خواهد گرفت.

2ـ آزادی و آزادگی

فرد ساده زیست، فردی است آزاد و رها که مجبور نیست به خاطر نیازهای ناصحیح و زیاده خواهی‌های دنیوی و تجملاتش زیر استعمار دیگری قرار بگیرد. شهید مدرس درباره آزادگی و مبارزات خود می گوید: «اگر من اظهار عقیده می کنم و هر حرف حقی را بی پرده می زنم، برای آن است که چیزی ندارم و از کسی هم نمی خواهم. اگر شما هم بار خود را سبک کنید، آزاد می شوید...» باید جان انسان از هرگونه قید و بندی آزاد باشد تا مراتب انسانیت و آزادگی خویش را حفظ کند.»

3ـ استقلال و آزادی مالی

اقتصاد در دنیای معاصر و جوامع فعلی نقشی حیاتی دارد. نمی توان کارکرد حیاتی «پول» را انکار کرد. در جهانی به غایت بی‌ثبات از لحاظ اقتصادی، افرادی که مدام در حال خریدن و مصرف هستند، مجبورند برای تأمین نیاز مالی بیش از اندازه‌شان و به‌خاطر عدم قناعت، وابستگی مالی به دیگران را حفظ کنند. گرفتن وام‌های پربهره، قرض کردن از اطرافیان و اقساط ماهیانه وسایل خریداری شده و ... همه از تبعات تجمل گرایی است که فرد ساده زیست هرگز آن ها را تجربه نخواهد کرد.

4ـ ارتباط ساده و بدون غرور

اگر درخت زندگی انسان را به جای علم و معنویت تجمل و مال و اموال پر کند، خیلی زود به دام غرور و تفاخر خواهد افتاد. غروری که ارتباطات اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد و او را تنها می کند. مردم دوست دارند با کسانی رفت و آمد کنند که با آن‌ها راحت تر هستند و خودشان هستند و مجبور نیستند برای هر بار نشست و برخاست، هزینه های سرسام‌آور داشته باشند و داستان خریدهای تمام نشدنی او را بشنوند. بنابراین انسان ساده زیست، روابط اجتماعی قوی‌تر و سالم تری را تجربه می کند.

5ـ مال حلال

بیراه نیست اگر بگوییم که تجمل گرایی یکی از آن رفتارهایی است که مقدمه‌ی گناهان دیگر می شود. زمانی که فرد از پس این بیماری خود برنیاید و روز به روز در آن بیشتر فرو رود، خیلی زود برای تأمین و ارضای این نیاز خود ممکن است تن به گناهانی از جمله دزدی، پول شویی، اختلاس و هزاران گناه دیگر دهد. اما فرد ساده ‌زیستی که قناعت و سادگی را فراگرفته با آنچه دارد خوشحال است و احتمال داشتن یکی زندگی سالم برای او بیشتر است.

6ـ پس انداز

هر چه داری و نداری را خرج تجملات کن! تجمل گرایی رفیق همیشگی مصرف گرایی است. این است که فرد تجمل گرا همیشه یا بدهکار دیگران است یا در حالت خوش‌بینانه جیبش خالی است. اما فردی که قناعت را فراگرفته و شخصیت و اعتماد به نفسش را وابسته به تجملات زندگی اش نکرده است، می تواند به جای مصرف بی رویه و خرید، پولش را پس انداز کرده و در روزهای مبادای پیش رو، گرفتار و وابسته این و آن نباشد.

7ـ راحتی خیال

فرد ساده زیست، نگاهش به زندگی این و آن نیست، از چشم و هم چشمی و حسادت به دور است، برایش تفاوتی ندارد که مدل اتومبیل یا گوشی موبایلش همتراز مدهای روز باشد. او به نیازهایش نگاه می کند و بر اساس آن خرید و مصرف میکند. بنابراین هرگز در دام چشم و هم چشمی و تجمل گرایی نمی افتد. اما فردی که اسیر مصرف است، آرامش خاطر ندارد و به هر راهی می زند تا آنچه را که دیگران دارند، بهترش را بخرد.

8ـ معنویت

فرد ساده زیست، همه‌ی فکر و ذکرش را دنیا و خرید و مصرف و تجمل پر نکرده است، او آنقدر دنیا زده و وابسته نیست که آخرت را فراموش کند و به دنیا بچسبد، بنابراین یاد خدا ملازم همیشگی اوست. اما فردی که بیمارگونه اسیر تجملات و دنیاپرستی است، از آخرت غافل شده و زندگی را در دنیای فانی جستجوی می کند، بنابراین بویی از یاد خدا و معنویت در زندگیش نیست. شاید یکی از دلایل عمده عدم آرامش در زندگی افراد دنیاپرست، همین نبود معنویت باشد. خداوند در قرآن جامعه ای که خوشگذران و تجمل پرستان در آن زیادند را لایق عذاب میداند و می گوید: «وَ إِذا أَرَدْنا أَنْ نُهْلِکَ قَرْیَةً أَمَرْنا مُتْرَفِیها فَفَسَقُوا فِیها فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْمِیرا؛ چون بخواهیم شهری را هلاك كنیم، خوش‌گذرانانش را وا می‏داریم تا در آن به انحراف [و فساد] بپردازند و در نتیجه، عذاب بر آن [شهر] لازم گردد. پس آن را [یكسره‏] زیر و زبر كنیم.» (سوره اسراء آیه 16)

9ـ زندگی سالم

امکانات و سرمایه اگر در مسیر درست خود خرج نشود و سر از تجمل گرایی درآورد به شهوترانی خواهد رسید. دیر یا زود امکانات بیش از حد انسان را به شهوات مختلف مبتلا خواهد کرد. شهوت شکم، شهوت مقام، شهوت پول و ... اما فردی که وابسته دنیا نیست، حتی اگر ثروتمندترین فرد روی زمین باشد، میداند چگونه باید از افراط و تفریط در امان بماند و سلامت زندگی خود را تضمین کند.

10ـ نشاط در برابر افسردگی

ثمره ساده زیستی و قناعت، تعادل و نشاط است. و ثمره تجمل گرایی افسردگی. کمتر آدمی پیدا می شود که بتواند تجمل گرایی خود را در حد کمال راضی کند. معمولا فرد سیری ناپذیر است و مال و اموالش در جایی کم می آورد. بنابراین اوست که دچار افسردگی می شود. یکی دیگر از دلایل عدم افسردگی در این افراد، حق الناسی است که بر گردن دارند. چون غالبا این افراد به دلایل مختلف حقوق دیگران به گرده‌شان است.