لزوم ایجاد کریدور ارزی
مجید شاکری، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با «صبح‌نو» به ارائه راهکار برای سیاست‌گذاری ارزی پرداخت
شاکری در ابتدا تأکید کرد که ایران در حال حاضر نه ابزار لازم برای اجرای سیاست تثبیت نرخ ارز را دارد و نه شرایط مناسب برای رهاسازی کامل نرخ ارز فراهم است. وی می‌گوید: «ما اساسا پیش از سیاست‌گذاری هستیم. بانک مرکزی به دلیل نبود ساختار رسمی پرداخت، نمی‌داند ارزها چگونه و در کجا مصرف می‌شوند. سامانه‌هایی مانند نیما، به جای شفاف‌سازی، تنها ثبت‌کننده توافقات هستند و معاملات واقعی در آنها مشخص نیست. به همین دلیل، سهم بازار غیررسمی در عمل صددرصد است.»
کریدور ارزی؛ راهکاری برای مدیریت نرخ ارز
شاکری با اشاره به ناکارآمدی تثبیت یا آزادسازی کامل نرخ ارز در شرایط فعلی، پیشنهاد کرد که بانک مرکزی به جای این رویکردها، از سیاست «کریدور ارزی» استفاده کند.
وی در توضیح این سیاست گفت: «کریدور ارزی به این معناست که به جای تثبیت یا رها کردن نرخ ارز، رشد نرخ ارز در یک بازه قابل پیش‌بینی مدیریت شود. این سیاست از یک‌سو شوک‌های ناگهانی را کاهش می‌دهد و از سوی دیگر امکان برنامه‌ریزی اقتصادی را برای فعالان فراهم می‌کند.»
شاکری همچنین تأکید کرد: «موفقیت این سیاست به تمرین و آزمایش تدریجی نیاز دارد و بانک مرکزی می‌تواند ابتدا با بازه‌های وسیع‌تر شروع کند و سپس به تدریج این کریدور را محدودتر کند. این کار هم پیش‌بینی‌پذیری را افزایش می‌دهد و هم نرخ ارز را به مرور تثبیت می‌کند.»
تأثیر سیاست‌های فعلی بر نرخ ارز
شاکری در ادامه با اشاره به سیاست‌های اخیر بانک مرکزی از جمله تغییر مکانیزم تخصیص ارز در سامانه نیما و معرفی بازار توافقی، توضیح می‌دهد که این تغییرات در کوتاه‌مدت تأثیر زیادی بر قیمت تمام‌شده واردات ندارند.
وی تأکید می‌کند: «میانگین قیمت تمام‌شده ارز برای واردکننده همچنان نرخ بازار آزاد است. انتقال از نیما به بازار توافقی تغییر جدی در این موضوع ایجاد نمی‌کند؛ اما اگر نرخ بازار آزاد افزایش یابد، این تغییرات نیز به صورت غیرمستقیم تأثیرگذار خواهد بود.»
ساختار رسمی پرداخت؛ کلید حل بحران ارزی
شاکری اصلاح ساختار رسمی پرداخت را به‌عنوان پیش‌نیاز موفقیت هر سیاست ارزی معرفی کرد و افزود: «اگر بانک مرکزی بتواند سیستمی ایجاد کند که جریان‌های ارزی شفاف و قابل ردیابی باشند، می‌توان سیاست‌گذاری ارزی را به شکل مؤثری اجرا کرد. در این صورت، امکان مچینگ بین عرضه و تقاضای ارز به وجود می‌آید و سیاست‌های تثبیت یا کنترل نرخ ارز به نتیجه خواهند رسید.» شاکری تأکید کرد: «برای کشوری مانند ایران که نیاز به سیاست پولی مستقل دارد، سیاست‌هایی مانند تک‌نرخی شدن یا آزادسازی کامل نرخ ارز قابل اجرا نیستند.»
وی معرفی کریدور ارزی را بهترین گزینه برای مدیریت نرخ ارز در شرایط کنونی دانست و گفت: «تمرکز بانک مرکزی باید بر ایجاد زیرساخت‌های شفاف و رسمی برای پرداخت‌های ارزی باشد. تنها در این صورت است که می‌توان به ثبات و پیش‌بینی‌پذیری در بازار ارز دست یافت.»
دیدگاه تان را بنویسید