بی‌اشتهایی عصبی یا ترس از اضافه وزن؟ | چگونه درمان کنیم؟
بسیاری از ما انسان‌ها گاهی دچار پرخوری می‌‌شویم؛ اما این مسئله با بیماری پرخوری متفاوت است. به طور کلی پرخوری یا بی‌اشتهایی در کوتاه مدت و به صورت مقطعی مشکل‌ساز نیست. اما اگر تداوم داشته باشد، باید برای درمان آن اقدام کرد.
تلفن را برمی‌دارد و به یکی از فست‌فودی‌های مورد علاقه‌اش زنگ می‌زند. بوق... بوق ... تحمل ندارد، با یک دست سرش را گرفته و مدام پاهایش را تکان می‌دهد. انگار فاصله هر بوق تا بوق بعدی تلفن برای او ساعت‌ها می‌گذرد. بالاخره جواب می‌دهد: «رستوران بفرمایید...» او که از شدت گرسنگی قند خونش افتاده و ولع غذا خوردن کل وجودش را گرفته، بدون مکث و معطلی می‌گوید: «بی‌زحمت یک پیتزا مخصوص، یک چیز برگر، یک مرغ سوخاری با سیب زمینی اضافه و یک نوشابه خانواده برایم بیاورید... من فقط خیلی گرسنه‌ام. غذا کی می‌رسد؟»
احتمالاً تاکنون برای شما هم پیش آمده است که از شدت گرسنگی برای خوردن غذا لحظه شماری کنید. یا در مواقعی با در دسترس بودن انواع و اقسام خوراکی‌های لذیذ و خوشمزه اصلاً میلی به خوردن آنها نداشته باشید و مدام از خودتان سؤال کنید: «من چرا اینجوری شدم؟»
شرایط روحی و روانی بر میزان اشتها تأثیر مستقیم دارد
همه انسان‌ها ممکن است در دوره‌های مختلف زندگی دچار تغییر و تحولات جسمی و روانی متعددی شوند. همه افراد ممکن است گاهی خوشحال و سرحال و گاهی مضطرب و ناراحت، گاهی بیمار و بی‌حوصله و گاهی سرزنده و شاداب باشند. اما حالات روحی چه ربطی به میزان اشتها دارد؟
به گفته متخصصان تغذیه، حالات روحی و روانی در نوع و میزان خورد و خوراک افراد تأثیر مستقیم دارد. برخی از افراد در زمان اضطراب، ناراحتی و افسردگی دچار پرخوری عصبی و برخی دیگر دچار بی‌اشتهایی عصبی می‌شوند.
البته گفتنی است که تغییرات هورمونی یا حتی آب و هوا هم به صورت کوتاه مدت بر نوع و میزان تغذیه انسان‌ها تأثیرگذار است. به طور کلی پرخوری یا بی‌اشتهایی در کوتاه مدت و به صورت مقطعی مشکل‌ساز نیست. اما اگر تداوم داشته باشد، باید برای آن نگران شد. بنابراین علت پرخوری و بی‌اشتهایی باید تشخیص داده شود. اگر برای شما این مسئله مطرح است که چه زمانی دچار پرخوری و یا بی‌اشتهایی عصبی شده‌اید، در این گزارش با ما همراه باشید.
اختلال خوردن چیست؟
در ابتدا باید گفت که پرخوری بیش‌اندازه و یا بی‌اشتهایی کاذب نوعی اختلال است که به آن «اختلال خوردن» گفته می‌شود. اختلال خوردن نوعی بیماری است که افراد را به پرخوری، گرسنگی کشیدن یا انجام رفتارهای ناسالم دیگر در مورد غذا و کنترل وزن سوق می‌دهد. این بیماری در زندگی روزمره اختلال ایجاد کرده و بدون درمان مناسب می‌تواند مشکلات جدی را برای سلامتی فرد ایجاد کند. این اختلالات شامل پرخوری، بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی است.
آیا من دچار پرخوری عصبی هستم؟!
بسیاری از ما انسان‌ها گاهی دچار پرخوری می‌‌شویم؛ اما بیماری پرخوری متفاوت است. در هنگام پرخوری عصبی یا غیرعادی، غذا خوردن بسیار سریع و خارج از کنترل است به طوری که ممکن است فرد تا زمان سیری دردناک، غذا بخورد یا وقتی گرسنه نیست، پرخوری کند. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال پرخوری در خصوص علت این مسئله می‌گویند: «استرس، اضطراب، افسردگی یا کسالت می‌تواند باعث آغاز پرخوری در آنها شود.»
بیماری که باعث ایجاد حس گناه می‌شود
اختلال پرخوری، بیماری بسیار شایعی است که هم در خانم‌ها و هم در آقایان دیده می‌شود. البته در سنین میانسالی شایع‌تر است و به همین علت افراد میانسال، مدام در تلاش برای کاهش وزن هستند، اما در اکثر موارد موفق نخواهند بود.
همچنین برخی از این بیماران ادعا می‌کنند که بعد از پرخوری‌های زیاد دچار عذاب وجدان شده و احساس گناه می‌کنند. زیرا خودشان به صدمه زدن به سلامتی بدن خود واقف هستند.
گفتنی است، احتمال ابتلا به بیماری‌های دیابت نوع۲، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی در افراد مبتلا به این اختلال زیاد است. همچنین استرس، اضطراب، افسردگی یا کسالت و بی حوصلگی از عوامل تشدید کننده اختلال پرخوری هستند. بولیمیا هم یکی دیگر از مشکلاتی است که برخی از افراد به آن دچار می‌شوند.
بولیمیا چه فرقی با پرخوری عصبی دارد؟
بولیمیا یک پله حادتر از پرخوری عصبی است. افراد مبتلا به بولیمیا مقدار زیادی غذا را بسیار سریع می‌خورند و سپس با مصرف قرص‌های ملین برای دفع مدفوع و با انجام ورزش‌های سنگین و یا چندین بار استفراغ در هفته یا حتی در روز سعی در جبران و حذف کالری مازاد می‌کند. ۸۵ تا ۱۰ درصد از مواد ابتلا به بولیمیا در زنان و در سنین نوجوانی و جوانی دیده می‌شود.
معمولا افراد مبتلا به پرخوری عصبی و بولیمیا با افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف مواد دست و پنجه نرم می‌کنند و پرخوری برای این افراد راهی برای مبارزه با احساسات منفی است.
«بولیمیا» دشمن سلامتی دهان و دندان
فرد مبتلا به بولیمیا ممکن است بدخلق یا تحریک پذیر باشد. سایر مشکلات جسمی ناشی از این بیماری عبارت است از فرسودگی مین‌های دندان «در اثر تماس مداوم با مواد استفراغی»، تورم غدد بزاقی در گونه‌ها، سوزش سردل، یبوست و سایر مشکلات گوارشی، کم آبی بدن، عادت ماهیانه نامنظم درخانم‌ها، نا متعادل شدن مواد معدنی و الکترولیت‌های خون، عدم تعادل الکترولیت‌ها، مشکلات قلبی و عروقی و...
بی‌اشتهایی عصبی یا ترس از اضافه وزن؟
اما در برخی موارد، افراد از آن ور بوم می‌افتند و سعی دارند با غذا نخوردن و محدود کردن خود، مانع از افزایش وزن خود شوند. افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی، دچار ترسی غیرمنطقی از افزایش وزن هستند که می‌تواند باعث کاهش شدید کالری دریافتی، کاهش وزن شدید و یا حتی خطرناک در آنها شود. این اختلال معمولاً پس از ایجاد یک تغییر، رویداد و یا آسیب در زندگی و یا به دلیل تمایل به برتری در ورزش‌هایی مانند ژیمناستیک یا دو، شروع می‌شود.
علائم بی‌اشتهایی عصبی چیست؟
همانطور که از اسم این اختلال مشخص است، این بیماری رابطه مستقیمی با اعصاب دارد. وسواس غذایی و محاسبه دقیق و وسوا‌س‌گونه کالری غذاها در افراد از جمله علائم آن است. همچنین افرادی که دارای بی‌اشتهایی عصبی هستند، نسبت به ظاهر و شکل بدنی خود تصور اشتباهی دارند. به عنوان مثال علی رغم وزن نرمالی که دارند، همواره خود را چاق فرض می‌کنند. گفتنی است، این اختلال در زنان و دختران جوان شایع‌تر از آقایان است.
سایر مشکلات جسمی مانند شکنندگی مو و ناخن، حساسیت به سرما، کم خونی، افسردگی، افکار خودکشی، اضطراب و یا سوء مصرف مواد و نارسایی قلبی از جمله عوارض بی‌اشتهایی عصبی است. همچنین کاهش سریع وزن حتی به کمک داروهای مدر یا ملین در این افراد دیده می‌شود.
پرخوری و بی‌اشتهایی عصبی را چگونه درمان کنیم؟
از آنجایی که این اختلال هم به به جسم و هم روان افراد مربوط می‌شود، درمان آن نیز ترکیبی خواهد بود. به عنوان مثال فردی که دارای بیماری پرخوری عصبی است و یا ترسی غیر منطقی از اضافه وزن دارد در ابتدا باید برای درمان وسواس فکری و یا اضطراب شدید خود به روانپزشک و سپس به متخصص تغذیه مراجعه کند. البته ایجاد یک برنامه غذایی سالم در این بیماران بسیار سخت بوده و نمی‌توان این عادت را یک شبه ترک کرد. بنابراین باید با صبر و حوصله مسیر درمان را طی کرد.
«روان درمانی»، روشی مؤثر در درمان پرخوری عصبی
روان درمانی که به آن صحبت درمانی یا مشاوره روان‌شناسی هم گفته می‌شود، شامل صحبت کردن با یک روانپزشک در مورد پرخوری عصبی و مسائل مربوط به آن است که در درمان این بیماری بسیار اهمیت دارد. روان درمانی انواع مختلفی دارد که اقسام مختلف آن در بهبود علائم پرخوری عصبی کمک می‌کند.
رفتار درمانی شناختی، درمان خانوادگی، روان درمانی بین فردی، دارو درمانی و مصرف بولیمیا و فلوکستین، آموزش تغذیه توسط مشاوره تغذیه و بستری شدن از جمله روش‌های بهبود و درمان انواع اختلالات خوردن است.
فارس
دیدگاه تان را بنویسید