پشت پرده فرش قرمز ترامپ برای اردوغان

خبرگزاری ایسنا: روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی درباره چالشهای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در سفر اخیرش به آمریکا می‌نویسد:

«از جمله لحظات دشوار این سفر مربوط به دیدار نامعمول دونالد ترامپ و پنج سناتور جمهوریخواه آمریکایی در "دفتر بیضی" کاخ سفید با اردوغان، رئیس جمهور ترکیه بوده است و به گفته برخی حاضران، در این دیدار سناتورهای آمریکایی با لحنی تند و تیز رئیس جمهور ترکیه را به چالش کشیدند.

اردوغان در پی بازگشت به کشورش از سوی رسانه‌های حامی دولت خود به خاطر ایستادن در برابر ترامپ و بازگرداندن نامه مناقشه برانگیز رئیس جمهور آمریکا در ماه اکتبر به خودش در ارتباط با عملیات ترکیه در شمال سوریه مورد تحسین قرار گرفت. در این پیام ترامپ به رئیس جمهور ترکیه با لحن و ادبیاتی عجیب در ارتباط با عملیات نظامی آنکارا علیه شبه نظامیان کُرد در شمال شرق سوریه به اردوغان هشدار داده بود: "یک احمق نباش". با این حال اردوغان این هشدار را نادیده گرفته و نظامیانش را در تاریخ 9 اکتبر از مرز به سوریه فرستاد.

اردوغان روز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری مشترک با ترامپ در ارتباط با این نامه گفت: ما نامه‌ای را که دریافت کرده بودیم پس فرستادیم. طبق گزارش شبکه ترکیه‌ای NTV اردوغان در داخل هواپیمایش در مسیر بازگشت به خانه گفت، کاخ سفید به این اقدام او هیچ واکنشی نشان نداده است.

رسانه‌های حامی دولت ترکیه مطالبی تحسین‌آمیز درباره این اتفاق منتشر کردند.

روزنامه دیلی صباح در مطلبی با تیتر "موضع تعیین‌کننده اردوغان" خاطرنشان کرد: این نامه به صورت دستی به مالکش بازگردانده شد.

روزنامه‌های حریت و ملیت متعلق به یک شرکت حامی دولت ترکیه همچنین در صفحه‌های اول خود خبر بازگرداندن این نامه را اعلام کردند.

کاخ سفید از اظهار نظر درباره این مساله خودداری کرده و ترامپ نیز روز چهارشنبه صحبتی از این نامه نکرد.

اردوغان در عین حال در دیدارش با سناتورهای آمریکایی رویکردی تهاجمی داشته است. او در حالیکه کنار ترامپ در "دفتر بیضی" نشسته بود خطاب به قانونگذاران آمریکایی در آیپد خود ویدیویی را به نمایش گذاشت. او توضیح داد که این ویدیو جنایات ارتکاب یافته از سوی دو گروه شبه نظامی کُرد شامل یگان‌های مدافع خلق کُرد و حزب پ.ک.ک را نشان می‌دهند.

یگان‌های مدافع خلق کُرد در جنگ آمریکا علیه گروه تروریستی داعش نقشی محوری و با نیروهای ارتش آمریکا همکاری نزدیک داشتند اما ترکیه آنها را یک شاخه وابسته به پ.ک.ک می‌داند. در عین حال اردوغان تاکید کرده که او را به شکل ناعادلانه ضد کُرد نشان داده‌اند در حالیکه او تنها مخالف گروه‌های شبه‌نظامی کُردی است که تهدیدی برای امنیت ترکیه هستند.

اردوغان در هواپیمایش طبق گزارش NTV به خبرنگاران گفت: ترامپ از دیدن این ویدیو بسیار تحت تاثیر قرار گرفته است.

اما رهبر ترکیه به نوبه خودش مخاطب حرف‌های تند و تیز هم قرار گرفت.

از جمله لیندسی گراهام، سناتور اهل کارولینای جنوبی طبق توضیحات خودش، در محل این نشست با اردوغان در دفتر بیضی بعد از آنکه از کلمه "تهاجم" برای عملیات نظامی ترکیه علیه شبه نظامیان کُرد استفاده کرده موجب عصبانیت اردوغان شده است.

گراهام توضیح داد: من گفتم دلیل اینکه این عملیات یک تهاجم است دقیقا به خاطر کاری است که شما انجام دادید. من به شما هشدار دادم که این کار را نکنید و هر آنچه که نسبت به آن نگران بودم به واقعیت تبدیل شد.

همچنین گراهام در پاسخ به ویدیویی که اردوغان نشان داده گفته است: "می‌خواهید من هم از کُردها بخواهم ویدیویی درباره کارهایی که شما انجام می‌دهید بسازند؟"

تحلیلگران گفتند، ترامپ احتمالا امیدوار بوده در این نشست به همتای ترکیه‌ای خود نشان دهد که چه فشارهایی از سوی نمایندگان کنگره به دلیل نارضایتی آنها از اقدام نظامی آنکارا در سوریه متوجه او و رویکردش برای گرمتر کردن روابط با ترکیه است. همچنین یکی دیگر از عوامل انتقادهای قانونگذاران آمریکایی از ترکیه مربوط به تصمیم این کشور برای خرید سامانه دفاع هوایی و موشکی روسی S400 است. رهبران هر دو حزب اصلی کنگره خواستار آن شدند که ترکیه به خاطر این اقداماتش تحریم شود.

ترامپ گفته است، خواستار نجات دادن روابط آمریکا و ترکیه بوده و روز چهارشنبه به ائتلاف 70 ساله میان واشنگتن و آنکارا که در زمان جنگ سرد منعقد شد اشاره کرد. سناتورهای جمهوریخواه آمریکایی حاضر در این نشست شامل لیندسی گراهام، جونی ارنست، جیم ریش، تد کروز و ریک اسکات همین دیدگاه را داشتند اما خیلی بیشتر از ترامپ متمایل به انتقاد از رئیس جمهور ترکیه بودند.

آیکان اردمیر، یک نماینده سابق پارلمان ترکیه که در حال حاضر از مقام‌های بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در واشنگتن است، گفت: در درجه اول این اتفاق به نوعی لطف ترامپ به اردوغان بود تا به او اجازه دهد که خودش مستقیما توضیحاتش را نزد سناتورهای جمهوریخواه مطرح کند و جلوی رای مثبت به تحریم‌ها علیه ترکیه را بگیرد.

اردمیر خاطرنشان کرد: ترامپ در عین حال این نشست را یک فرصتی دیده برای آنکه نشان دهد در سیاست خارجی و امنیتی آمریکا تنها حرف او مطرح نیست و توقعات اردوغان از خودش را نیز پایین بیاورد.

ریش که رئیس کمیته روابط خارجی سنا است گفت، او و دیگر سناتورهای شرکت کننده در این نشست به رئیس جمهور ترکیه توضیح دادند که کنگره فضایی که به نفع ترکیه باشد ندارد. او اضافه کرد که عمدتا لحن اردوغان "در دفاع از خودش" بوده است.»