هزینه ۴ سال جنگ عربستان در یمن چقدر شده است؟

خبرگزاری فارس: وبگاه خبری «الخلیج اونلاین» یادداشتی را با این عنوان منتشر کرد که «عربستان در این چهار سال چقدر برای جنگ یمن هزینه کرده است؟».

در مقدمه این یادداشت آمده است: هزینه جنگ فعلی یمن - که چهارمین سال خود را هم پشت سر می‌گذارد و یک ماه دیگر پنج ساله می‌شود- تنها برای یمنی‌ها سخت نبوده است؛ عربستان سعودی، رهبر ائتلاف به اصطلاح عربی، رکود شدیدی در اقتصاد خود را شاهد است که جنگ یمن از علل اصلی آن محسوب می‌شود.

به نوشته الخلیج اونلاین، عربستان سعودی یا دیگر کشور‌های ائتلاف هیچ گونه هزینه‌ای مربوط به عملیات نظامی خود در یمن را اعلام نکرده‌اند، اما گزارش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای حاشیه خلیج فارس از هزینه سرسام‌آور آن با رقم‌هایی متفاوت سخن گفتند.

این وبگاه خبری، تلاش کرده است تا از طریق تجزیه و تحلیل ارقام و داده‌های رسمی و غیر رسمی مربوط به عملیات نظامی کل هزینه‌های این جنگ را ارزیابی کند

خسارت‌های سنگین عربستان از جنگ یمن

براساس یک گزارش تلویزیونی در تاریخ دوم آوریل ۲۰۱۵، فقط هشت روز پس از آغاز عملیات «طوفان قاطع» تخمین‌ها نشان می‌دهد که عربستان احتمالا حدود ۱۷۵ میلیون دلار در ماه برای حملات هوایی علیه نیرو‌های الحوثی در یمن با استفاده از ۱۰۰ هواپیما هزینه می‌کند.

این کانال پس از آن اشاره کرد که حمله هوایی که احتمالا بیش از پنج ماه به طول انجامد، می‌تواند بیش از یک میلیارد دلار برای ریاض هزینه داشته باشد.

شش ماه پس از وقوع جنگ، مجله آمریکایی «فوربس» اعلام کرد، هزینه شش ماه جنگ حدود ۷۲۵ میلیارد دلار است و معنایش این است که هزینه ماهانه آن ۱۲۰ میلیارد دلار می‌شود که رقمی دور از ارزیابی شبکه العربیه است و برآورد دیگری در یک مطالعه منتشر شده توسط دانشگاه هاروارد، نشان داد که هزینه جنگ به مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار در روز بوده است.

روزنامه سعودی الریاض هزینه عملیات هواپیما‌های جنگی عربستان در یمن را با مبلغ ۲۳۰ میلیون دلار در ماه تخمین زده بود که شامل عملیات هواپیما و مهمات مورد استفاده و ذخیره و قیمت تمام قطعات یدکی، تعمیر و نگهداری و سایر موارد بوده است.

از سوی دیگر سایت «دویچه وله» هزینه عملیات هواپیمای عربستان سعودی در جنگ که تعداد آن‌ها به یکصد فروند می‌رسد ۱۷۵ میلیون دلار در ماه تخمین زده است.

الخلیج اونلاین نوشت: با توجه به این ارقام که پیدا کردن یک مقایسه واقعی بین آن‌ها برای دستیابی به هزینه واقعی جنگ یمن دشوار است، می‌توان عملیات عربستان در یمن را با نمونه‌های مشابه آن که در چند سال گذشته اتفاق افتاده و هزینه آن‌ها اعلام شده است، مقایسه کرد.

به نوشته این وبگاه قطری، بیشتر هزینه‌های جنگ در مورد یمن توسط نیروی هوایی مورد استفاده قرار گرفته است.

سرلشکر «احمد عسیری» سخنگوی وقت ائتلاف عربی، در ماه مارس ۲۰۱۷ اعلام کرد که تعداد پرواز‌های انجام شده توسط هواپیما‌های ائتلاف در آسمان یمن به بیش از ۹۰ هزار سورت رسیده است.

عسیری در این اظهارات خود که در گفتگو با روزنامه تایمز بیان داشت، تاکید کرد: بخش اعظم جنگ علیه الحوثی در یمن هوایی است.

بر اساس آمار پرواز‌های ائتلاف عربی و بر مبنای هزینه یک سورت پروازی هواپیما‌های آمریکایی حاضر در جنگ علیه داعش در سوریه و عراق که ۸۴ هزار تا ۱۰۴ هزار دلار در ماه تخمین زده می‌شود ائتلاف عربی در ظرف دو سال هفت میلیارد و ۵۶۰ میلیون دلار تا ۹ میلیارد و ۳۶۰ میلیون دلار برای حملات هوایی در یمن هزینه کرده است.

بر اساس گزارش روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در پانزدهم سپتامبر ۲۰۱۴ هزینه یک سورت پرواز یک هواپیمای آمریکایی که از پایگاه اینجرلیک ترکیه برای بمباران مواضع داعش در شمال عراق بلند می‌شود بین ۸۴ تا ۱۰۴ هزار دلار ارزیابی شده است که شامل بهای بمب‌ها، سوخت و همه هزینه‌های جانبی عملیات می‌شود.

بقیه هزینه‌های نظامی جنگ یمن را نمی‌توان محاسبه کرد؛ تمام ارقام و داده‌های موجود در مورد مقادیر، نوع و هزینه‌های سلاح‌های مورد استفاده در جنگ غیر رسمی و به گفته ناظران نظامی غالبا مبالغه آمیز است.

با این حال، هزینه جنگ تنها مربوط به هزینه‌های نظامی نیست، بنا به اعلام وزارت کشور عربستان سعودی این کشور، از زمان آغاز جنگ، ۲۰۱۵ تا اواسط سال ۲۰۱۷، مبلغ ۸.۲ میلیارد دلار یمن را به شکل کمک در اختیار یمن قرار داده است.

در ماه مه سال ۲۰۱۷، وزارت کشور عربستان سعودی اعلام کرد که عربستان ۸، ۲ میلیارد دلار کمک به یمن را به چند بخش تقسیم کرده است، بخش اصلی آن مربوط به برنامه توسعه یمن است که ۲/۹ میلیارد دلار را شامل می‌شود و ۲، ۲ میلیارد دلار آن برای کمک به دولت یمن (دولت مستعفی منصور هادی مستقر در ریاض) اختصاص یافته است.

این کمک همچنین شامل ۱.۱ میلیارد دلار برای یمنی‌هایی است که در عربستان سعودی زندگی می‌کنند، در حالی که کمک‌های بشردوستانه به مردم آسیب دیده از جنگ به ۸۴۷.۵ میلیون دلار رسیده است، علاوه بر حدود ۱ میلیارد دلاری که در بانک مرکزی یمن سپرده شده است.

طبق برآورد‌های رسمی اولیه یمن، انتظار می‌رود هزینه بازسازی یمن در حدود ۱۰۰ میلیارد دلار باشد که ۷۰ درصد آن یعنی ۷۰ میلیارد دلار از سوی کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس تامین می‌شود.

الخلیج اونلاین آورده است: برآیند ساده‌ای از ارقام فوق نشان می‌دهد که هزینه‌های پیش بینی شده جنگ در یمن برای کشور‌های ائتلاف بین ۸۵ میلیارد و ۷۶۰ میلیون دلار تا ۸۷ میلیارد و ۵۶۰ میلیون دلار بوده است، به استثنای زیان‌های غیرمستقیم که مربوط به کاهش سرمایه گذاری در عربستان سعودی، افزایش هزینه‌های نظامی، و کمبود ذخایر ارز خارجی است.

جنگ یمن عربستان را وادار به افزایش بودجه نظامی کرد

در بررسی سریع اطلاعاتی که حاکی از متاثر شدن اقتصاد عربستان سعودی از جنگ یمن است، متوجه می‌شویم که عربستان هزینه‌های نظامی خود را در سال ۲۰۱۵ به ۸۲.۲ میلیارد دلار افزایش داده است در حالی که در سال ۲۰۱۳ این میزان در حدود ۵۹.۶ میلیارد دلار بوده است.

شرکت مطالعات و پژوهش‌های اقتصادی آی اچ اس هم اعلام کرد که سلاح‌های خریداری شده توسط عربستان افزایش قابل توجهی داشته است به گونه‌ای که عربستان را با خرید ۶۵ میلیارد دلار سلاح از خارج به اولین وارد کننده سلاح در روی کره زمین در سال ۲۰۱۵ مبدل کرده است.

افزایش هزینه‌های نظامی و واردات سلاح در عربستان به طور غیرمنتظره‌ای ذخایر ارز خارجی عربستان را کاهش داد به گونه‌ای که از ۷۳۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ به ۴۸۷ میلیارد دلار در ژوئیه سال ۲۰۱۷ رسیده است.

علاوه بر کاهش ذخایر ارز خارجی، شتاب دولت عربستان در رجوع به بازار‌های بدهی در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ شدت گرفت.

وزارت دارایی عربستان در آگوست ۲۰۱۷ اعلام کرد که بدهی عمومی این کشور ۹۱ میلیارد دلار است که با افزوده شدن اوراق محلی که عربستان در ماه سپتامبر و اکتبر همان سال با ارزشی بالغ بر ۹.۹ میلیارد دلار ارائه داد و همچنین اوراق قرضه بین المللی به ارزش ۱۲.۵ میلیارد دلار، جمع میزان بدهی عربستان سعودی به ۱۱۳.۴ میلیارد دلار رسید.

پیامد‌های جنگ

در خصوص پیامد‌های اقتصادی جنگ یمن، عبدالحافظ الصاوی یک پژوهشگر اقتصادی در گفتگو با الخلیج اونلاین تاکید کرد حوادث یمن بر فضای سرمایه‌گذاری‌ها در عربستان تاثیر گذاشت.

وی افزود: ذخایر ارز عربستان در پایان ماه اوت ۲۰۱۷ به ۵۰۰ میلیارد دلار کاهش یافت، علاوه بر این، عربستان سعودی مجبور شد ۱۲.۵ میلیارد دلار اوراق قرضه در بازار بین‌المللی منتشر کند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: بی‌ثباتی ناشی از جنگ در منطقه با فرار سرمایه‌گذاری‌های خارجی و بومی در عربستان ارتباط مستقیمی دارد.

وی گفت: وضعیت خروج سرمایه از منطقه خلیج (فارس) طی دوره گذشته، حتی در سطح استفاده شخصی و هزینه‌های گرفتن اقامت خارج بر هیچ کسی پوشیده نیست، به عنوان مثال، ترکیه شاهد تقاضای شهروندان خلیج (فارس) برای خرید املاک و ایجاد شرکت‌ها و موسسات اقتصادی است، اگر چه در چارچوب شرکت‌های کوچک و متوسط است.

الصاوی تاکید کرد: ادامه جنگ در یمن همه کسانی را که در آن سهیم هستند در سطح اقتصادی ضعیف می‌کند و نقش منطقه‌ای این کشور‌ها را با از بین بردن ثروت‌هایشان نابود می‌کند.