نگاه خاص رئیس‌جمهور ترکیه به مسئله خاشقجی
رئیس‌جمهوری ترکیه در اظهارات امروز نشان داد که تنها مرجع در قضیه روزنامه‌نگار قربانی عربستان، پادشاه این کشور است. او این سیگنال قوی را به جریانی، که در عرصه بین‌المللی تغییر ولیعهد بی‌پروای سعودی را می‌خواهد، داده است.
خبرگزاری تسنیم: به نقل از العهد، سعودی‌ها با نگرانی اظهارات «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه را دنبال می‌کردند. نگرانی سعودی‌ها را رویکرد «نمایشی» که رسانه‌های ترکیه از اظهارات قریب‌الوقوع اردوغان اعلام کردند، توجیه می‌کرد.
سعودی‌ها به این یقین رسیده‌اند که در سبد اردوغان دلایل و شواهد بسیاری وجود دارد که ثابت می‌کند «ایده» جنایت قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار در داخل کنسولگری سعودی در استانبول، در محافل حساس نزدیک به شاهزاده «محمد بن‌سلمان» ولیعهد طرح‌ریزی شده است.
تنش سعودی‌ها چند ساعت مانده به اظهارات اردوغان به اوج رسید. این تنش را می‌توان در سخنرانی «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان سعودی مشاهده کرد که طی کنفرانسی مطبوعاتی در «جاکارتا» پایتخت اندونزی، متعهد شد که کشورش «دیگر کاری را که با خاشقجی کرد، بار دیگر تکرار نخواهد کرد».
در این میان، رئیس‌جمهوری ترکیه در دومین اظهاراتش درباره قضیه خاشقجی از دوم اکتبر تاکنون، درست است که بیشتر از گزارش‌های «الجزیره»، «رویترز» و «واشنگتن‌پست» درباره قتل خاشقجی افشاگری نکرد ولی این اظهارات اردوغان به مثابه «رسمیت بخشیدن» به اطلاعات و گزارش‌هایی بوده که طی دو هفته گذشته رسانه‌ها انها را منتشر کردند.
اردوغان با این اظهاراتش، ادعاهای رسانه‌ها و خبرنگاران سعودی را که می‌گفتند ریاض «قربانی» شده و قاتلان «گرگ‌های تنهایی» هستند که هیچ رابطه‌ای با هیئت حاکمه ندارند و خاشقجی «به صورت اشتباهی» کشته شد، رد کرد.
رئیس‌جمهوری ترکیه همچنین در این اظهاراتش، نشان داد که تنها مرجع در قضیه خاشقجی، «سلمان بن‌عبدالعزیز» پادشاه عربستان سعودی است. اردوغان همچنین با این اظهاراتش جریانی را در عرصه بین‌المللی برای انتخاب جایگزینی برای ولیعهد بی‌پروای سعودی، شکل گرفته است، تقویت کرد.
ترک‌ها تأکید دارند سناریوی سعودی‌ها برای قتل خاشقجی، در خاک ترکیه اجرا شده، لذا آن اقدامی فرامرزی و سیاسی است. از این منظر، اردوغان درها را به روی پادشاه سعودی نبست بلکه به او پیشنهاد داد که مشارکت‌کنندگان در این جنایت، در ترکیه محاکمه شوند.
البته در ترکیه، برخی بر این باورند که اردوغان با سعودی‌ها در جنایت قتل خاشقجی «تبانی می‌کند». مثلا حزب معارض «جمهوری‌خواه خلق ترکیه» خواستار اتخاذ گام‌هایی از جمله بازداشت سفیر سعودی در ترکیه و قطع روابط با عربستان سعودی شده است. طبعا سقف خواسته‌های این حزب ناشی از موضع مخالف آن با حزب حاکم «عدالت و توسعه» است. ولی «اردوغانی‌ها» به تمام این قضیه از بعد دیگری می‌نگرند؛ بعدی که به آنها اجازه می‌دهد از جنایت قتل به نفع خود بهره‌برداری کنند. در این راستا، می‌توان اظهارات اردوغان مبنی بر دست داشتن دیگر کشورها در این جنایت را تفسیر کند. به نظر می‌رسد اردوغان «بسته شروطی» را برای حل و فصل پرونده خاشقجی مطرح می‌کند که مهم‌ترین این شروط، آزادی ده‌ها رهبر گروه «اخوان‌المسلمین» از زندان‌ها در مصر از جمله «محمد مرسی» رئیس‌جمهور اسبق این کشور و شمار زیادی از چهره‌های مدنی و علمای دینی در عربستان است.
اردوغان به قضیه خاشقجی به عنوان «فرصتی» برای اثبات شایستگی ترکیه و منحصر به‌فرد بودن تجربیات آن به‌عنوان «کشور اسلامی میانه‌رو و پیشگام» تلقی می‌کند و همین موضوع را اردوغان دقیقا در سخنرانی خود در 15 اکتبر، یعنی دو هفته بعد از کشته‌شدن خاشقجی مطرح کرد. او گفت: «ترکیه تنها کشوری است که به دلیل میراث تاریخی، موقعیت جغرافی و میراث فرهنگی‌اش، قادر به رهبری و هدایت سرتاسر جهان اسلام است که طی قرن‌ها مذاهب مختلف در آن مسالمت‌آمیز زندگی می‌کنند.»
دیدگاه تان را بنویسید