پرونده «خاشقجی» چالشی خطرناک برای ترامپ

خبرگزاری تسنیم: روزنامه "دی ولت" آلمان در مطلبی به چالش‌های ناپدید شدن خبرنگار منتقد سعودی برای "دونالد ترامپ"، رئیس جمهور آمریکا پرداخته و نوشت: در حالی که کشیش آمریکایی بازداشتی در ترکیه اخیرا آزاد شده و به آمریکا بازگشته است، ترکیه حالا حمایت از واشنگتن برای حل پرونده ناپدید شدن خبرنگار سعودی را درخواست می‌کند. حالا دونالد ترامپ در این پرونده بین مهم‌ترین و سخت‌ترین متحدان خود (ترکیه و عربستان) گیر افتاده است.

در ادامه این مطلب آمده است: "دونالد ترامپ" رئیس جمهور آمریکا به زعم خود قهرمان دیالکتیک است. هنگامی که او روز شنبه مشترکا با "اندرو برونسون"، کشیش آمریکایی تازه آزاد شده از زندان ترکیه یک کنفرانس مطبوعاتی را برگزار کرد، بر این مسئله تاکید کرد که هیچ معامله‌ای با ترکیه برای آزادی این کشیش آمریکایی وجود نداشته است. وی همچنین اعلام کرد که این آزادی بخصوص هیچ ارتباطی با پرونده جمال خاشقجی که در استانبول ناپدید شده است ندارد و ادعا کرد که این زمان بندی کاملا تصادفی است.

آندرو برونسون کشیش آمریکایی در شهر ازمیر ترکیه تحت محاکمه بوده و به اتهام همکاری با کودتاگران ترکیه، همدستی با گروه‌های تروریستی، همکاری با گروه گولن و پ. ک. ک. و نیز جاسوسی به نفع آمریکا به ۳۵ سال زندان محکوم شده و از نهم دسامبر ۲۰۱۶ (۱۹ آذرماه ۱۳۹۵) تا کنون در بازداشت موقت بوده است.

ترکیه بار‌ها به درخواست آمریکا و وکلای این کشیش محبوس مبنی بر آزادی وی از زندان پاسخ منفی داد.

برونسون در حالی در حال طی کردن دوران بازداشت موقت خود بود که دادگاه شهر ازمیر ترکیه اواسط ماه آگوست با توجه به وضعیت جسمانی، حکم زندان وی را به حبس خانگی تبدیل کرد. چند روز پیش وی با حکم دادگاه آزاد شد.

البته ترامپ با این ادعا و تاکید خود بر این مسئله نشان داد که رابطه بین این دو مسئله چقدر واضح و نزدیک است و این مسئله‌ای است که نامزد خاشقجی هم آن را این گونه می‌بیند.

در ادامه این مطلب آمده است: پرونده خاشقجی واشنگتن را در یک چالش بین دو متحد مهم و دشوار خود در خاورمیانه قرار داده است و اگر دونالد ترامپ یک استراتژی سیاسی برای این بخش از جهان داشته باشد حالا یکی از عناصر کلیدی آن در معرض خطر قرار گرفته است. این مسئله می‌تواند تنش‌ها در منطقه را در طولانی مدت افزایش دهد.

در یک طرف ترکیه به عنوان یک شریک ایالات متحده در ناتو و حامی مهم گروه‌های شورشی سوریه قرا دارد. آنکارا در برابر تمام دنیا این شکایت را مطرح می‌کند که در داخل قلمرو آن یک فرد بی گناه توسط یک دولت دیگر که همان جاسوسلن عربستان سعودی هستند به قتل رسیده است و مقتول یک شهروند عربستانی و منتقد آل سعود بوده است.

یک چنین قتلی نه تنها یک توهین دیپلماتیک است بلکه یک حمله ضمنی به امنیت داخلی ترکیه است. بر اساس اطلاعات روزنامه "نیویورک تایمز" دیپلمات‌های آنکارا از دولت آمریکا خواسته اند که فورا بین ترکیه و عربستان سعودی در این باره میانجی گری کند. ترکیه خواستار اعمال فشار بر عربستان است تا نقش خود در راستای ناپدید شدن این روزنامه نگار منتقد سعودی را آشکار کرده و یک راه حل را امکان پذیر کند.

خاشقجی نویسنده ۵۹ ساله سعودی روز سه‌شنبه ۱۰ مهر (دوم اکتبر) پس از آنکه برای ثبت ازدواج خود به کنسولگری سعودی در استانبول رفت، ناپدید شد که این موضوع به نگرانی‌ها درباره امنیت وی دامن زد. خاشقجی که در گذشته مشاور دولت عربستان بوده، سال گذشته از ترس دستگیری از کشورش خارج شد. او بار‌ها نسبت به سیاست‌های محمدبن سلمان ولیعهد سعودی و همچنین تجاوز نظامی عربستان به یمن انتقاد کرده بود.

مقامات سعودی ادعا کرده‌اند که خاشقجی از سفارت خارج شده، اما نامزد وی این موضوع را رد می‌کند. نام وی در فهرست افراد تحت تعقیب بن‌سلمان قرار داشت. محققان ترک بر این باورند که وی توسط یک تیم سعودی در کنسولگری عربستان به‌قتل رسیده است. اما عربستان همه این اتهامات را رد می‌کند.

عربستان سعودی و ترکیه کشور‌های دوستی نیستند. هر دو کشور خود را به عنوان قدرت رهبری دنیای اسلام می‌دانند. دولت رجب طیب اردوغان از سازمان بین المللی اخوان المسلمین که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به هر نحوی با آن مبارزه می‌کند حمایت می‌کند. از طرفی ترکیه با دشمن اصلی عربستان سعودی یعنی ایران روابط خوبی دارد.

این روزنامه آلمانی در ادامه نوشت: از طرف دیگر سعودی‌ها دهه هاست که قدرتمندترین متحد واشنگتن در جهان عرب هستند. بخصوص صنعت نفت هر دو کشور به صورت تنگاتنگ به هم مرتبط است. در زمینه سیاست خارجی هم سعودی‌ها اهمیت بسیار ویژه‌ای برای ترامپ دارند. ترامپ اولین سفر خارجی خود بعد از عهده داری ریاست جمهوری آمریکا را به ریاض انجام داد. همچنین رویکرد رویارویی محمد بن سلمان علیه ایران کاملا منطبق با یکی از مهم‌ترین پروژه‌های سیاست خارجی ترامپ است.

از طرفی یکی دیگر از نگرانی‌های ترامپ در منطقه هم وابسته به حمایت عربستان سعودی است، ترامپ هم مانند سلف‌های خود می‌خواهد رئیس جمهوری باشد که اختلافات بین فلسطین و اسرائیل در منطقه را حل می‌کند. نخست وزیر رژیم صهیونیستی هم در جریان تنش‌های روزافزون با ایران در منطقه خود را به عربستان نزدیک کرده است. در واشنگتن و تل آویو بر خی‌ها امیدوارند که سعودی‌ها بتوانند با اقتدار ویژه خود به عنوان نگهبانان شهر‌های مقدس مکه و مدینه به دستیابی یک توافق صلح مثبت برای اسرائیل کمک کنند.

حالا ترامپ برای در پیش گرفتن یک اقدام متعادل تلاش می‌کند. از یک طرف وی مناسبات خود با ترکیه را که آزادی کشسش آمریکایی پیش شرطی برای آن بود را بهبود می‌بخشد. از طرف دیگر ترامپ در جریان پرونده خاشقجی فشار‌هایی را بر سعودی‌ها وارد می‌کند که البته به هیچ عنوان فشار حداکثری نیست.

نویسنده در ادامه با اشاره به موضع نرم ترامپ در قبال عربستان سعودی در پرونده مربوط به خاشقجی همچنین نوشت که در این شرایط حتی سیاستمدارانی از ردیف‌های جمهوریخواهان در این راستا بر ترامپ فشار وارد می‌کنند که موضع سختگیرانه تری در قبال عربستان در پیش گیرد.

با توجه به این سوء ظن که محمد بن سلمان دستور قتل خاشقجی را صادر کرده است بسیاری از شرکت‌های غربی در زمینه اقتصادی از عربستان فاصله گرفته و شرکت خود در یک نشست اقتصادی با ریاض که قرار بود اواخر اکتبر برگزار شود را رد کردند. اما ترامپ حتی در این زمینه هم آن طور که بسیاری از آمریکایی‌ها فکر می‌کردند درست است واکنش نشان نداد و از طریق وزیر دارایی خود اعلام کرد که آمریکا شرکت در این نشست اقتصادی را رد نکرده و دلیلی برای آن وجود ندارد.