معامله برجامی واشنگتن و ورشو

خبرگزاری مهر: اظهارات اخیر مقامات ارشد لهستانی در تایید رویکرد دولت دونالد ترامپ در خصوص خروج از برجام، بار دیگر ابهامات و پیچیدگی‌هایی را در شکل گیری واقعی پروسه «برجام منهای آمریکا» ایجاد کرده است. نباید فراموش کرد که لهستان به عنوان یکی از اصلی‌ترین متحدان اروپایی واشنگتن، یکی از اعضای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و جهت تصویب و احیای قوانینی مانند «مسدود سازی»، لازم است همه اعضای اروپای واحد رای مثبت خود را اعلام کنند. با این حال، لهستان از اکنون ساز مخالف خود را در برابر اتحادیه اروپا کوک کرده است. اظهارات سلبی وزیر خارجه لهستان در خصوص برجام و حمایت وی از تصمیم ایالات متحده آمریکا، نشان می‌دهد که ورشو و واشنگتن، توافق هسته‌ای را به عنوان ابزار و متغیری وابسته به مناسبات خاص امنیتی خود در نظر می‌گیرند. صورت مسئله این است که کمیسیون اروپا مجموعه‌ای اقدامات از جمله اجرای «قانون انسداد» را در نظر گرفته تا از شرکت‌های اتحادیه اروپایی که با ایران همکاری می‌کنند، در مقابل تحریم‌های آمریکا حمایت کند. با این حال، در صورتی که هر ۲۸ عضو اتحادیه اروپا از این اقدامات جمعی و قوانین مدون حمایت نکنند، اجرایی شدن آن‌ها در عمل متوقف می‌شود. ساختار تصمیم گیری در اروپا به گونه‌ای است که هر ۲۸ عضو این مجموعه در آن دخیل هستند. رای پایانی و خروجی نهایی تصمیم مقامات اروپایی نیز مرهون «اجماع کامل» همه اعضا می‌باشد. موضع گیری خاص «چاپوتوویچ» در خصوص قانون انسداد نشان می‌دهد که ورشو مشغول مقدمه چینی برای دفاع مستقیم از منافع آمریکا در دوران پس از خروج از برجام است. مسلما در این خصوص معاملات پشت پرده‌ای میان ورشو و واشنگتن صورت گفته است. وزیر خارجه لهستان در این خصوص می‌گوید: «لهستان هنوز تصمیمی برای حمایت از اجرای این قانون نگرفته است. ما باید در این باره فکر کنیم. هنوز زمان باقی است. این به معنای آن نیست که ما در این بحث‌ها خود را عضوی از جامعه اتحادیه اروپا فرض نمی‌کنیم. لهستان احساس می‌کند که در گفت: وگو‌های اتحادیه اروپا ظاهرا ملاحظات اقتصادی ارجحیت یافته است. در جریان بحث‌ها (داخلی اتحادیه اروپا) ما بر لزوم در نظر گرفتن انگیزه‌های آمریکا و همدلی با آن‌ها تاکید خواهیم کرد.» رمزگشایی از اظهارات وزر امور خارجه لهستان چندان سخت به نظر نمی‌رسد. ورشو از اصلی‌ترین مهره‌های ایالات متحده آمریکا در اروپا و ناتو محسوب می‌شود. حتی برخی از تحلیلگران، از لهستان به عنوان مهره بازی واشنگتن در ناتو یاد می‌کنند. در چنین شرایطی حمایت مطلق ورشو از مواضع دولت ترامپ و طرفداری آن از دونالد ترامپ چندان غیر قابل پیش بینی نبود. نباید فراموش کرد که ایالات متحده آمریکا همواره نقش حامی لهستان را در ناتو ایفا کرده است. مقامات دولت ترامپ به لهستان قول داده اند تا تضمین‌های امنیتی بیشتری را به این کشور (در درون ناتو) ارائه نمایند. بدون شک در آینده‌ای نزدیک، بازی لهستان در زمین ایالات متحده آمریکا نمایان‌تر خواهد شد. با این حال، اتخاذ چنین رویکردی از سوی ورشو، منجر به بروز اختلافات و منازعاتی میان آن و برخی بازیگران اروپایی دیگر خواهد شد. منازعاتی که لهستان و حامی آن یعنی ایالات متحده آمریکا سعی در مدیریت و محدود سازی آن خواهند کرد.