آخرین راهبرد تل‌آویو برای تقابل با حضور ایران در سوریه/ پاسخ ایران به حملات اسرائیل در سوریه چه باید باشد؟

سرویس بین‌الملل فردا؛ محمدمحسن فایضی: حملات اخیر به پایگاه های ایران در سوریه نشان می‌دهد صهیونیست‌ها اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که آخرین راه‌حل برای تقابل با حضور ایران در سوریه، حملات مستقیم و بالا بردن هزینه حضور نیروهای مقاومت در سوریه است. بهترین واکنش ایران در کوتاه مدت، عدم پاسخ عملی و حفظ ثبات کنونی روند سوریه است؛ اما تدابیری برای عدم تداوم و رویه شدن حملات و فرصت هدف قرار گرفتن نیروهای ایران از سوی صهیونیست‌ها باید اتخاذ شود.

در روزهایی که ترامپ و برخی کشورهای اروپایی از احتمال انجام تهاجمی به سوریه به بهانه پاسخ به دولت سوریه در خصوص ادعای استفاده از بمب‌های شیمیایی از سوی این دولت در دوما خبر می‌دادند، رژیم صهیونیستی دست به یک ماجراجویی‌ای کم‌نظیر در ۷ سال بحران سوریه علیه نیروهای ایرانی زد.

بامداد دوشنبه بیستم فروردین ۹۷ چند موشک به فرودگاه نظامی تیفور (T4) در استان حمص سوریه شلیک شد. به دنبال این حمله وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که دو فروند جنگنده اف 15 اسرائیلی به فرودگاه نظامی تیفور حمله و هشت فروند موشک به سمت این فرودگاه شلیک کردند که سه موشک به هدف اصابت کرده و پنج موشک توسط سامانه پدافند سوریه رهگیری و منهدم شدند. در این حمله هوایی هفت تن از مستشاران سپاه پاسداران به شهادت رسیدند. پس از اطلاعیه وزارت دفاع روسیه یکی از مدیران دفتر اطلاع رسانی ارتش رژیم صهیونیستی به خبرگزاری روسی اسپوتنیک گفت: «هیچ نظری درباره بیانیه وزارت دفاع روسیه نداریم.»

به فاصله کمتر از دو هفته برخی رسانه ها اعلام کردند رژیم صهیونیستی (مستقیم یا غیر مستقیم) حمله به پایگاه و نیروهای ایرانی را در سوریه باری دیگر تکرار کرد. در بامداد دوشنبه 10 اردیبهشت ماه پایگاه‌هایی در حماه و حلب مورد هدف موشک قرار گرفتند.

منبع مورد استناد ریانوستی گفته یکی از سایت‌های هدف حمله، انبار مهمات تیپ 47 ارتش سوریه و هدف دیگر، یک انبار مهمات در شرق حلب، واقع‌شده در بین شهر المالکیه و فرودگاه النیرب بوده است. گروه موسوم به «دیده‌بان حقوق بشر سوریه» وابسته به معارضان سوریه هم نوشته این حمله علیه یک پایگاه ارتش سوریه در نزدیکی شهر «سلحب» که تیپ 47 در آن قرار داشته انجام شده است. روزنامه صهیونیستی هاآرتص، خبرگزاری رویترز و برخی منابع خبری دیگر گمانه‌زنی کرده‌اند رژیم صهیونیستی عامل این حمله بوده است. اما با وجود انکه برخی رسانه ها این حمله را تکذیب کرده اند، اما در ادامه به بررسی راهبرد صهیونیست ها از حملاتشان به پایگاه ها و نیروهای ایرانی در سوریه خواهیم پرداخت. برخی رسانه ها از حمله دوباره صهیونیست ها به پایگاه هایی در حومه دمشق ساعاتی بعد از لغو برجام خبر می دهند.

آیا رژیم صهیونیستی راهبرد جدیدی را دنبال می‌کند؟

حمله جنگنده‌های اسرائیلی به تیفور و سپس در کمتر از دو هفته حمله موشکی به پایگاه‌هایی در حلب و حماه که ایرانی‌ها حضور دارند، نشان از آغاز دورانی جدید در سیاست‌های تل‌آویو در مسئله سوریه است. حملات گسترده، استفاده از موشک‌های پیشرفته با قدرت تخریبی وسیع و تلاش برای برجا گذاشتن تلفات زیاد با نقطه زنی‌هایی هدفمند همگی نشان دهنده این موضوع است که تل‌آویو به دنبال آن است که پیغام خود را بسیار علنی، مستحکم و رسمی اعلام نماید.

رژیم صهیونیستی بارها اعلام کرده است که حضور نیروهای مقاومت و ایجاد پایگاه‌هایی از سوی ایران در سوریه یک خط قرمز است و تلاش‌های وسیعی از طریق روسیه برای مقابله با این مسئله انجام داده است. بحران سوریه بیش از گذشته به پایان خود نزدیک می‌شود و تل‌آویو سعی دارد حداقل خواسته خود یعنی عدم حضور نیروهای مقاومت در جولان و مرزهای اشغالی لبنان و سوریه با رژیم صهیونیستی را از طریق روس‌ها تحقق بخشد. یکی از سخنان و خواسته‌های رژیم صهیونیستی در موضوع سوریه، جولان و به رسمیت شناخته شدن اشغالگری این رژیم در بخش راهبردی و استراتژی سوریه است. نتانیاهو بارها در دیدارهای گوناگونش بالاخص در دیدار با پوتین بر ضمیمه شدن رسمی جولان به رژیم صهیونیستی تاکید کرده بود. کلیدواژه سخنان نتانیاهو در دیدارهایش با پوتین را می‌توان ایران هراسی با تکیه بر حزب الله و جولان دانست. شش دیدار پوتین و نتانیاهو از سال 2015 تاکنون و تکرار خطر حضور ایران در سوریه و جولان برای تل‌آویو از سوی نتانیاهو نشان می‌دهد که این مسئله چقدر برای صهیونیست‌ها مهم بوده است. اما گویا صهیونیست ها از طریق روس ها به خواسته خود نرسیده اند و روند سوریه و حضور ایران در مسیری غیر از خواست آنان در حرکت است.

پیروزی‌های اخیر ارتش سوریه در غوطه شرقی و شکست جریان‌های تروریستی و حامیان غربی‌شان در ساقط کردن بشار اسد، مسئولین تل‌آویو را بیش از گذشته نسبت به آینده مسئله سوریه و حضور ایرانیان و گروه‌های مقاومت در چند کیلومتری سرزمین‌های اشغالی جولان نگران کرده است. دو حمله اخیر نشان می‌دهد صهیونیست‌ها اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که آخرین راه حل برای تقابل با حضور ایران در سوریه، حملات مستقیم و بالا بردن هزینه حضور نیروهای مقاومت در سوریه است. گویا مذاکرات با قدرت های حاضر در سوریه چون روس ها و حمایت از گروه های تروریستی نتوانسته است صهیونیست ها را از خطر حضور ایران در نزدیکی مرزهایش برهاند.

ضمن آنکه پیروزی‌های اخیر محور مقاومت و روند بحران سوریه، موجب شده است زمان به سود دمشق در حال گذر باشد. لذا محور عربی-غربی-عبری ضد دمشق بسیار در تلاش‌اند تا با اقداماتی تنش‌زا مسیر کنونی بحران را دچار اختلال یا تغییر نمایند. حمله موشکی ترامپ، ماجراجویی‌های تل‌آویو، اقدامات بن سلمان، مکرون و ... همگی را می‌توان در همین سناریو برای تغییر روند کنونی تعبیر کرد.

پاسخ ایران چه باید باشد؟

یکی از موضوعاتی که در حاشیه حملات رژیم صهیونیستی به سوریه مطرح می شود، راه حل برای بازدارندگی در قبال این حملات است. قطعا جدا از مسئله چگونگی پاسخ، باید بازدارندگی قوی ای در مقابل حملات صهیونیست ها یا دیگران علیه نیروهای مقاومت و ایرانی در سوریه اتخاذ شود.

محل استقرار نیروها، تاسیس پایگاه دائمی و رسمی و میزان حضور کمی و کیفی نیروهای ایرانی بخشی از مولفه هایی است که در میزان بازدارندگی و عدم ضربه پذیری نیروها نقش مستقیمی دارد. پاسخ به این مولفه ها در گنجایش این یادداشت نیست اما هر کدام نیاز به دقت، تدبیر و سنجش دراز مدت برای تصمیم گیری است. به طور نمونه برخی معتقدند ایجاد پایگاه نظامی در سوریه فرصتی بی نظیر در تقابل با صهیونیست ها در آینده نصیب ایران خواهد نمود یا برخی دیگر معتقدند حمایت از گروه های مقاومتی در سوریه، لبنان و غزه ضمن هوشمندی ضربه پذیری مستقیم ایران را به شدت کاهش خواهد داد.

اما سؤال مهمی که اکنون به وجود می‌آید چیستی پاسخ و واکنش جمهوری اسلامی ایران است. اگر در حمله تیفور بنا به وضعیت خاص و ویژه سوریه در آن روزها ایران در آن مقطع پاسخی رسمی و عملی نداد، حال تکرار این ماجراجویی صهیونیست‌ها به منظور بالا بردن هزینه حضور ایران در سوریه؛ موجب شده است ایران را وادار کند به راه حلی متفاوت بیاندیشد تا تصمیم جدید صهیونیست‌ها به یک راهبرد عملی و رویه تبدیل نشود.

پاسخ عملی و فوری ایران در این مقطع به رژیم صهیونیستی می‌تواند تنش به سود محور عبری-عربی به منظور تشدید فشارهای سیاسی و رسانه‌ای علیه برنامه موشکی و منطقه‌ای ایران به دنبال داشته باشد. به باور برخی تحلیل گران تل‌آویو آماده واکنش ایران و دمیدن بر آتش و تنش جدید در سوریه علیه ایران است، اقدامی که در کوتاه مدت می‌تواند برای صهیونیست‌ها دستاوردهایی با همراهی اروپایی‌ها و ترامپ علیه قدرت منطقه‌ای ایران و خروج از برجام با مقصر سازی ایران به دنبال داشته باشد.

لذا شاید بتوان گفت بهترین واکنش ایران در کوتاه مدت، عدم پاسخ عملی و حفظ ثبات کنونی روند سوریه است؛ اما تدابیری برای عدم تداوم و رویه شدن حملات و فرصت هدف قرار گرفتن نیروهای ایران از سوی صهیونیست‌ها باید اتخاذ شود.