پیام سفر سران حماس به تهران چیست؟/ العاروری؛ رهبر مقاوم القسام در قامت لباس مذاکره‌کننده

سرویس بین‌الملل فردا؛ محمد محسن فایضی:

روز جمعه 28 مهرماه هیاتی از جنبش حماس وارد تهران شد. اعضای هیأت عالی رتبه جنبش حماس به ریاست صالح العاروری نائب رئیس این جنبش عبارت بودند از: عزت رشق، محمد نصر، اسامه حمدان، زاهر جبارین و سامی ابوزهری.

سفر هیات حماس به تهران به این دلیل حائز اهمیت است که پس از آغاز توافق دولت وحدت ملی میان حماس و فتح انجام می‌شود. توافق انجام شده میان حماس و فتح واکنش‌های گوناگونی به همراه داشت. آنچه بسیار با اهمیت هست آن است که مصر و آمریکا برای تحقق شروع توافق میان حماس و فتح تلاش زیادی انجام دادند؛ با آنکه تل‌آویو ظاهراً مخالف بوده است و خواهان توافقی بود که امتیازات علنی‌تر و مهم‌تری از مقاومت گرفته شود. در توافق انجام شده، شیوه برگزاری انتخابات ملی، سلاح و امنیت نوار غزه بحث نشد و به آینده موکول گردید؛ امری که نشان می‌دهد مصر و آمریکا آغاز پرونده صلح را بسیار حیاتی‌تر از آینده این فرآیند می‌دانند. رژیم صهیونیستی بارها خواهان افزودن «خلع سلاح مقاومت» به عنوان شرط اصلی تحقق آشتی ملی حماس و فتح شده است.

العاروری؛ رئیس هیات حماس در مذاکرات آشتی ملی

اما آنچه سوژه مورد بررسی در این نوشتار است، صالح العاروری رهبر هیات حماس به تهران است. العاروری در 17 مهرماه طی حکمی به معاونت اسماعیل هنیه رسید و پس از آن از سوی حماس به عنوان رئیس هیات مذاکراتی حماس در قاهره با هیات فتح انتخاب شد. انتخابی که با واکنش‌های فراوانی هم همراه بود. به طور نمونه حازی سیمانتوف فیری کارشناس مسائل فلسطین در کانال 10 رژیم صهیونیستی گفت: «انتخاب العاروری پیامی واضح است مبنی بر اینکه با وجود طرح‌های آشتی فلسطینی حماس به راه اعتدال نمی‌رود. حماس می‌خواهد پیامی به اسرائیل بدهد که مفاد آن این است که با وجود آشتی فعلی با تشکیلات خودگردان هنوز در نبرد بیرون راندن اشغالگران از سرزمین فلسطین از نهر تا بحر حضور دارد و انتخاب العاروری برای این جایگاه تأثیراتی بر واقعیت امنیتی بلندمدت اسرائیل خواهد داشت.»

صالح العاروری کیست؟

العاروری از شخصیت‌های مشهور گردان‌های قسام است که پس از چندین سال تجربه زندانی از سال 1992 تا 2011 در تبادل مشهور شالیت همراه با بسیار از دیگر رهبران فلسطینی، مانند یحیی سنوار از زندان‌های رژیم صهیونیستی آزاد شد. روزنامه یدیعوت آحرونوت در خصوص العاروری می‌نویسد: «العاروری برنامه‌ریز عملیات‌های مسلحانه حماس شخص دوم حماس شده و انتخاب وی برای این جایگاه تکمیل تغییر ساختار رهبری حماس پس از انتخاب یحیی سنوار به عنوان مسئول حماس در غزه به شمار می‌رود. العاروری در کرانه باختری متولد شده و در آنجا رشد کرد و 18 سال از عمر خود را در زندان‌های اسرائیلی به سر برد. وی به راحتی به زبان عبری سخن می‌گوید و با سرعت پله‌های پیشرفت در رهبری حماس را پیمود و پس از آنکه در سوریه، ترکیه و قطر مسئول دفتر حماس بود هم اکنون در لبنان عهده‌دار این مسئولیت است. در حالی که وی حملات حماس را از لبنان برنامه‌ریزی می‌کند انتخاب این شخص برای این جایگاه موجب نگرانی اسرائیل شده است.»

اما آنچه اهمیت و جایگاه العاروری را بیش از دیگر شخصیت‌های فلسطینی برای صهیونیست‌ها افزایش می‌دهد، سابقه وی در اقدامات نظامی است. العاروری مسئول نظامی حماس در کرانه باختری بوده است. وی مسئولیت ربایش سه نوجوان صهیونیستی در سال 2014(که بهانه‌ی تل‌آویو برای آغاز جنگ 51 روزه شد) را بر عهده گرفته است. لذا به همین دلیل العاروری به ادعای روزنامه هاآرتص و شبکه دو تلویزیون رژیم صهیونیستی، فرد شماره یک تحت تعقیب رژیم صهیونیستی است. لذا العاروری پس از چند سال اقامت در ترکیه با فشار صهیونیست‌ها به آنکارا، این کشور را ترک کرد و به قطر رفت. همچنین با آغاز بحران کشورهای عربی و قطر، العاروری دوحه را هم به مقصد بیروت کرد. اتفاقی که به ادعای روزنامه‌های صهیونیستی ناشی از فشار کشورهای عربی و تل‌آویو رخ داده است. به طور مثال آویگدور لیبرمن وزیر جنگ رژیم صهیونیستی پس از خروج العاروری از قطر در سخنانی گفته بود العاروری برای تقویت و آشتی روابط حزب‌الله لبنان و حماس به بیروت سفر کرده است. العاروری از سال 2015 رسماً در لیست سیاه تروریستی دولت آمریکا قرار گرفته است.

العاروری، شخصیت نظامی در قامت لباس سیاست

العاروری طی یک ماه، به یک شخصیت بسیار مهم و قدرتمند جنبش حماس تبدیل شده است. شخصیت مشهور نظامی و از رهبران گردان القسام، اکنون جایگاه شخصیت دوم سیاسی حماس را هم بر عهده دارد. امری که نشان می‌دهد طیف نظامی حماس در حال نفوذ بیش از پیش در طیف سیاسی است. انتخاب اسماعیل هنیه به عنوان رهبر حماس نقطه عطفی در این اتفاق است. اکنون هیات سیاسی حماس از اکثریت نظامی‌ها تشکیل شده است و برای نخستین بار محل استقرار خود را درون غزه انتخاب کرده است. به نظر می‌رسد این تحولات نشان از حل شدن برخی اختلافات در درون حماس با قدرت گیری جریان نزدیک به مقاومت و ایران است. روی کار آمدن گروه جدید حماس با سه ضلع هنیه، العاروری و سنوار، تغییرات فراوانی را در سیاست‌های این جنبش به همراه داشته است. یکی از اهداف مهم آنان، برون‌رفت از وضعیت بد اجتماعی غزه و همچنین پویا کردن روابط سیاسی حماس با دیگر کشورهاست. سفر هیات حماس به مصر و امضای توافقاتی با دحلان و حکومت مصر، حضور در تهران و توافق آشتی ملی و ... بخشی از نشانه‌های اهداف گروه جدید حماس است و نباید به معنی سازش دانست. لذا تحولات و تصمیمات اخیر جنبش حماس را باید در کنار هم و توأم با شناخت دیدگاه و راهبرد رهبران حماس نگریست و تحلیل کرد.