گولن مثل شبح در ترکیه فعالیت می‌کند
در حالی که رجب طیب اردوغان گروه‌های نزدیک به فتح الله گولن را به دست داشتن برای تلاش جهت کودتا متهم کرد، نام فتح الله گولن مجددا بر سر زبان‌ها افتاده است.
خبرگزاری ایسنا: روزنامه لبنانی الاخبار در تحلیلی نوشت: این نامی شناخته شده برای تمامی ترک‌ها و برای تمام کسانی است که مسائل اسلام سیاسی را در منطقه پیگیری می‌کنند، چراکه تقریبا هیچ جنبش اسلامی در ترکیه بدون وی ذکر نمی‌شود به ویژه زمانی که نامی از نجم الدین اربکان می‌آید که رویارویی مستقیم و پیوستن به بازی سیاسی دموکرات را انتخاب کرد، در حالی که او "مبارزه با تمامی پویایی" را ترجیح داد. صحبت در مورد "مبلغ" فتح الله گولن است که دوشادوش رجب طیب اردوغان در ۱۰ سال اخیر وارد نبردی علیه نفوذ ارتش و نخبگان سکولار شد و این امر به همکاری انجامید که جهش کیفی را در جامعه ترکیه به نفع اسلام گراها به وجود آورد. کسانی که پیگیر تحولات هستند، به خوبی می‌دانند که "کمک" گولن (متولد ۱۹۴۱) کمکی حاشیه‌ای نبوده چراکه مدیریت گروهش (معروف به گروه گولن) را برعهده دارد که شبکه‌ای بزرگ از مدرسه‌ها و شرکت‌ها و رسانه‌ها در پنج قاره است. عملگرایی گولن باعث شد او از اصطلاح "رهبری ترکیه" در منطقه استفاده نکند. در ترکیه، گولن چیزی شبیه یک دولت در داخل دولتی دیگر را دارد همانطور که او حضور قوی در داخل دو دستگاه پلیس و دستگاه قضاء و نهادهای اداری و چند شبکه تلویزیونی نیز دارد. همین کافی است که پایگاه رسمی "این خطیب زبان آور" در اینترنت مطالب خود را به بیش از ۳۲ زبان منتشر می‌کند. این مرد به قدرت گیری سریعش شناخته شد که این مساله نگرانی آنکارا را در سال ۱۹۹۹ برانگیخت و نگرانی دولت پس از آن صورت گرفت که او از دولت انتقاد کرد و با وجود این که از این انتقاد عذرخواهی کرد، اما دادستان کل ترکیه تصمیم گرفت تحقیقاتی را در خصوص او آغاز کند. در آن هنگام، بولنت جاوید، برای حل بحران مداخله کرد. گولن در آن هنگام در فایلی ویدیویی به حامیانش گفت که آنها به آرامی برای تغییر جامعه و نظام ترکیه به صورت تدریجی از نظام سکولار به نظام اسلامی عمل خواهند کرد. او سپس تصمیم گرفت تا از مقابل دیدگان دیگران خود را مخفی سازد و به آمریکا برود و وی در حال حاضر در ایالات پنسیوانیا زندگی می‌کند. اقدامات گولن به آرامی و با سکوت صورت می‌گیرد. گاهی اقداماتش شبیه تقیه است. گزارش‌های سازمان اطلاعات ترکیه از اواخر دهه هشتاد به این امر اشاره می‌کرد که گولن در پشت گروهک‌های افسران با گرایش‌های اسلام‌گرا قرار دارد که ده‌ها تن از آنها به صورت دوره‌ای با هر نشست شورای نظامی (که معمولا هر دو سال یکبار برگزار می‌شود)، اخراج می‌شدند. در هفته نامه‌های غربی بسیاری در مورد او نوشته‌اند. تصویری که از او ارائه شده است، "رهبر یک جنبش اجتماعی اسلام گرای ملیت گرای غیرمتخاصم با غرب " و وجهه‌ای از اسلام اجتماعی در خاورمیانه است، اما مخالفان او در موردش می‌گویند که او خطر واقعی علیه سکولاریسم ترکیه است و او را به تلاش برای از بین بردن سکولاریسم از طریق اسلامی کردن فعالیت‌های اجتماعی ترک‌ها متهم می‌کنند. بر عکس اربکان، که "پدر اسلام سیاسی" در ترکیه به شمار می‌آید، گولن بر خود نام "پدر اسلام اجتماعی" را گذاشته است، چراکه او به روشی متفاوت عمل می‌کند و او صدها مدرسه در ترکیه و خارج از آن دارد و حدود ۵۰۰ مدرسه در ۵۴ کشور از جمهوری‌های آسیای میانه و روسیه گرفته تا مراکش و کنیا و اوگاندا تا بالکان و قفقازی دارد که در تلاش است تکیه بر تکنولوژی غربی همراه با ارزش‌های اسلامی را تقویت کند. شرکت‌های خصوصی و فعالیت‌های تجاری و نهادهای خیریه و همچنین مراکز فرهنگی در کنار زنجیره‌ای از کنفرانس‌های سالانه در انگلیس و اتحادیه اروپا و ایالات متحده وجود دارد. با بازگشت به دهه ۹۰، حضور برجسته او در سال ۱۹۹۵ بود که در آن هنگام سفیران آمریکا، آلمان، انگلیس و روسیه به دیدار او رفتند سپس در اوت ۱۹۹۵ سازمان "نیروهای افتخار بزرگ اسلامی" او را به دلیل مواضع میانه رواش در قبال دولت ترکیه تهدید به کشتن کرد. در جریان رویارویی میان ارتش با حزب اسلامی "رفاه"، گولن موضعی بی‌طرف گرفت و به صورت ضمنی از اربکان انتقاد نمود و سپس در تابستان ۱۹۹۷ به آمریکا رفت و سپس به ترکیه بازگشت ودیری نپایید که مجددا به آمریکا رفت. زمانی که در تلویزیون ترکیه صحبت و اظهاراتی را مطرح کرد که بسیاری معتقد بودند انتقاد ضمنی از نهادهای دولت بود، دردسرهای او با مسئولان ترکیه‌ای بیشتر شد. اما بولنت جاوید، نخست وزیر وقت از دولت خواست تا مساله را به آرامی حل کند و حتی او از گولن و نهادهای آموزشی‌اش با این سخن حمایت کرد: مدارس او فرهنگ ترکیه‌ای را در جهان ترویج می‌دهد و ترکیه را به جهان می‌شناساند. مدارس او همواره تحت نظارت مسئولان قرار دارد. پس از آن، گولن علنا از سخنانش عذرخواهی کرد. سپس بخشی از فایل مشهورش را در یوتیوب منتشر کرد که در آن به تعدادی از حامیانش می‌گوید که به آرامی دست به تحرکاتی خواهد زد و همچنین از اشاعه فرهنگ ترکیه‌ای در ازبکستان صحبت کرد که این امر خشم ارتش ترکیه ودیگر نهادهای سکولار در کشور را برانگیخت و بحران دیپلماتیکی را میان ترکیه و اوزبکستان ایجاد کرد که جاوید را به این سمت سوق داد تا مجددا برای حل بحران وارد عمل شود. مقایسه‌های بسیاری در اظهارت غربی‌ها میان اربکانی که آمریکا را به دلیل سیطره "صهیونیسم جهانی" بر تصمیم‌هایش دشمن جهان اسلام می‌داند با گولنی صورت می‌گیرد که آمریکا و غرب را قدرت‌های جهانی به شمار می‌آورد که باید با آنها همکاری کرد. مساله مهم‌تر این است که گولن برعکس اربکان به جهان عرب و ایران به عنوان زمینه‌ای حیاتی برای ترکیه نگاه نمی‌کند بلکه این زمینه حیاتی را در قفقاز و جمهوری‌های آسیای میانه و بالکان می‌بیند، چراکه در آنها اقلیت‌های ترکیه‌ای وجود دارند به همین دلیل در طرح جایگاه ترکیه به نفوذ قوی ترکیه در میان ترک‌ها در هر جایی در جهان حساب باز می‌کند. عملگرایی گولن باعث شد که او از اصطلاح "رهبری ترکیه" در منطقه استفاده نکند او همچنین خواهان استقلال اقلیت‌های ترکیه‌ای در مرکز آسیا نیست گروهش فعالیت‌های آموزشی را در کشورهایی انجام نمی‌دهد که می‌تواند اقلیت‌ها در آنها آماج مشکلاتی با نظام حاکم همچون چین، روسیه و یونان قرار بگیرند.
دیدگاه تان را بنویسید