بازی رقابت انتخاباتی بین احزاب ترکیه مه آلود شد

بازی رقابت سیاسی و انتخاباتی بین احزاب ترکیه، پیچیده و مه آلود شده است.

«آنها در این کشور، مانند یک عده جهانگرد در حال گشت و گذار هستند». این جمله از زبان رجب طیب اردوغان رهبر حزب عدالت و توسعه و رئیس جمهور ترکیه بیان شده است. او حالا در همه سخنرانی هایش، به ائتلاف 6 حزب مخالف دولت می تازد و می گوید: «ملت! آنها توان مدیریت ندارند و نمی توانند به شما خدمت کنند. اینها ترکیه را نمی شناسند و یک مشت آدم مسئولیت ناشناس هستند. یک بار دیگر به ما اعتماد کنید و بگذارید به شما خدمت کنیم».

به نظر می رسد این آخرین تیرهای اردوغان نیست. او به عنوان یک سیاستمدار قدیمی، برای ضربات آخر، تدابیری در چنته دارد. اما این بار، مشکلی که وجود دارد، رازداری بیش از حد رهبران 6 حزب مخالف اردوغان است.

مشخص نیست آنان از چه سیستمی استفاده می کنند که تلاش های تیم امنیتی اردوغان تاکنون به نتیجه نرسیده و کسی نتوانسته بفهمد که بالاخره چه کسی نامزد مورد حمایت 6 حزب مزبور خواهد بود. درست به همین دلیل است که رهبر حزب عدالت و توسعه از دست مخالفین خود عصبی شده و مهم ترین سوال ذهن او این است: آنها قرار است چه کسی را به عنوان نامزد مشترک، معرفی کنند؟

آکشنر، باز هم نم پس نداد

مرال آکشنر رهبر حزب خوب، حالا در مقام یک سیاستمدار زن، نقش رهبری را ایفا می کند که یک شبه ره صد ساله پیموده است. چرا که حزب جدید التاسیس او، تنها در عرض 4 سال، توانسته 15 درصد از آرای مردم ترکیه را در اختیار بگیرد. این آراء از سبد کدام احزاب بیرون کشیده شده اند؟ پاسخ این است: آکشنر، هواداران ملی گرای دولت باغچلی و همچنین بخشی از حامیان اردوغان را به سوی خود کشانده و حزب حرکت ملی را به خاک سیاه نشانده است!

آکشنر دیروز، مهمان دو شهر کردنشین دیاربکر و اورفا بود و در جمع هواداران خود، سخنرانی کرد. او گروهی از تحلیل گران سیاسی روزنامه ها را نیز با خود همراه کرده بود. یکی از آنان پرسید: نمی خواهید بگویید نامزد مشترک شما کیست؟ او تنها به بیان این جمله بسنده کرد: معرفی نامزدها از 26 ژانویه آغاز می شود. آکشنر با بیان اینکه برای رسیدن به نخست وزیری باید حزب اول باشند، خاطرنشان کرد که در 41 استان به طور جداگانه وارد انتخابات خواهند شد.

آکشنر تاچر ترکیه خواهد شد؟

مرال آکشنر پس از سفرهای استانی دیاربکر و شانلی اورفا با روزنامه نگاران دیدار کرد و گفت: «به همکارانم گفته ام که حزب ما باید در انتخابات اول شود. این گزینه ای است که باعث می شود من نخست وزیر شوم. فراموش نکنید که ما قصد داریم نظام سیاسی را تغییر دهیم و نظام پارلمانی بازگردد. در این صورت، نخست وزیری را با رای مردم خواهیم گرفت و در 41 استان، لیست مستقل ارائه خواهیم داد».

این سخن آکشنر نشان داد که او تنها در 40 استان از 81 استان ترکیه با احزاب دیگر شراکت می کند و به عبارتی، حتی در داخل ائتلاف نیز رقابت وجود دارد. حالا سوال اینجاست: آیا واقعاً آکشنر نخست وزیر خواهد شد؟ در پاسخ باید گفت، کوتاه آمدن آکشنر از نامزدی ریاست جمهوری، می تواند نشان دهنده توافق پشت پرده برای رسیدن او به پست نخست وزیری باشد.

برخی ها می گویند قرار است که آکشنر تاچر ترکیه شود. برخی دیگر می پرسند: چرا تانسو چیللر ثانی نشود؟ پاسخ ناظران سیاسی ترکیه به این شکل است: تانسو چیللر نخست وزیر اسبق ترکیه، زنی از طبقه مرفه جامعه بود که به عنوان یک اقتصاددان و زنی زیبا و دارای جذابیت ظاهری، پس از آن که یک دوره 6 ماهه سخنرانی و رهبری را در آمریکا سپری کرد، به میدان آمد و از مردم رای گرفت. اما شخصیت سیاسی او، با شخصیت یک رهبر واقعی فاصله فراوانی داشت. این در حالی است که آکشنر، دارای تجربه 30 ساله است، کاریزمای فردی دارد و نزد ملی گرایان ترکیه از محبوبیت بالایی برخوردار است و در سخنرانی های خود، اهل کنایه های تند و هوشمندانه است و صاحب امکان اقناع زنان و جوانان است.

شریک بزرگ چه می گوید؟

مرال آکشنر در ائتلاف 6 حزب مخالف اردوغان، با پنج حزب دیگر شریک است. اما شریک بزرگ و اصلی او کسی نیست مگر کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق. اوست که ائتلاف ملت (کلیچدار اوغلو - آکشنر) را در برابر ائتلاف جمهور (اردوغان باغچلی) تشکیل داد و سپس، ایده ائتلاف 6 حزب را مطرح کرد. اما هنوز هم نسبت و فاصله کلیچدار اوغلو و آکشنر به 4 حزب دیگر، متفاوت است و اساساً 4 حزب دیگر، آن قدرها قدرتمند نیستند.

موضوعی که مصاف انتخابات پیش رو را پیچیده کرده این است که هنوز هم مشخص نیست رهبر حزب جمهوری خلق، دقیقاً چه خواهد کرد.

سناریوهای احتمالی در مورد او چنین است:

1.کلیچدار اوغلو می خواهد خودش رئیس جمهور شود، نخست وزیری را بسپارد به آکشنر و 4 حزب دیگر نیز وزیر داشته باشند.

2.کلیچدار اوغلو می خواهد منصور یواش شهردار آنکارا یا اکرم امام اوغلوی استانبول را به قدرت برساند.

3.کلیچدار اوغلو، سکان را به علی باباجان می دهد، ولی می خواهد بیشترین وزارتخانه ها به حزب جمهوری خلق برسد.

4. کلیچدار اوغلو همچنان رهبر حزب خواهد ماند و یک نامزد تشریفاتی انتخاب خواهد شد تا مقام رئیس جمهوری قدرت چندانی نداشته باشد و ابزار چانه زنی در دولت  پارلمان در اختیار حزب جمهوری خلق و حزب خوب باشد.

با بررسی اجمالی هر کدام از سناریوهای بالا، می توانیم متوجه این واقعیت شویم که تعدد بازیگران، پیش بینی نتایج نهایی رقابت آتی را دشوار کرده است.

رهبر حزب جمهوری خلق، اعلام کرده که اشتباه پیشین را تکرار نخواهد کرد. منظور او از اشتباه پیشین، معرفی اکمل الدین احسان اوغلو رئیس سابق سازمان کنفرانس اسلامی به عنوان نامزد مشترک مخالفین بود که در رقابت با اردوغان به میدان رفت و آرای پایینی به دست آورد.

حالا باید دید در روز پنجشنبه هفته جاری، مخالفین اردوغان دقیقاً چه خواهند گرفت. آیا تصمیم می گیرند که نقشه راه خود را اعلام کنند یا نه./تسنیم