تعلیق انتقال مالکیت جزایر «تیران» و «صنافیر» به عربستان

به‌رغم توافق قبلی رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و مصر برای انتقال مالکیت دو جزیره «تیران» و «صنافیر» به ریاض، منابع آگاه خبر دادند که مصر اجرای این توافق را با مطرح کردن ملاحظاتی تعلیق کرده است.

وبگاه آمریکایی «آکسیوس»، امروز (پنجشنبه)، خبر داد که مصر اجرای توافق انتقال مالکیت جزایر راهبردی «تیران» و «صنافیر» در دریای سرخ به عربستان سعودی را متوقف کرده است.

گفته می‌شود که با انتقال مالکیت این دو جزیره به عربستان سعودی، گام‌های اولیه و عملی عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو آغاز خواهد شد.

آکسیوس به نقل از دو مقام صهیونیست و یک منبع آمریکایی که در این گزارش اشاره‌ای به نام آن‌ها نشده، خبر داد که مصر در هفته‌های گذشته ملاحظاتی را در ارتباط با بندهای توافق مطرح کرده که اکثر آن‌ فنی است؛ از جمله در ارتباط با نصب دوربین در جزایر یادشده.

طبق این گزارش، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید، هفته گذشته، با «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر که برای شرکت در اجلاس سران آمریکا و آفریقا در واشنگتن حضور داشت، دیدار کرده است. سالیوان در این دیدار مسئله انتقال مالکیت جزایر را مطرح و بیان کرده که «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا خواستار اجرای این توافق است.

با این حال، مقامات صهیونیست خبر دادند که به علت ملاحظات فنی مصر، این توافق از جمله در ارتباط با خروج نیروهای چندملیتی، تا اواخر ماه دسامبر جاری این توافق اجرایی نخواهد شد.

به اعتقاد این دو مقام صهیونیست، علت این اقدام مصر پاره‌ای از مسائل دوجانبه میان واشنگتن و قاهره از جمله کمک‌های نظامی آمریکاست که به حالت تعلیق در آمده است. دولت بایدن تاکنون دو بار کمک‌های نظامی سالانه به مصر را به ادعای نگرانی درباره مسائل حقوق بشری به حالت تعلیق درآورده است.

پارلمان مصر در ژوئن سال ۲۰۱۷ و دادگاه عالی این کشور در مارس سال ۲۰۱۸ با انتقال مالکیت جزایر تیران و صنافیر به عربستان سعودی موافقت کردند؛ اما این توافق به علت معاهده موسوم به «صلح اسرائیل و مصر» در سال ۱۹۷۹ نیازمند موافقت رژیم صهیونیستی نیز بود.

رژیم صهیونیستی برای موافقت با این توافق شرط کرده بود که این منطقه باید عاری از سلاح باشد و گروهی چندملیتی از ناظران به رهبری آمریکا در آن حضور داشته باشد.

تل‌آویو موافقت اولیه خود را به نوعی با انتقال مالکیت این دو جزیره ابراز کرده بود؛ اما اجرای آن در انتظار توافق قاهره و ریاض در خصوص فعالیت نیروهای چندملیتی و آزادی کشتیرانی در تنگه تیران بود.

با این حال، این معامله بنا به دلایلی از جمله تمایل ریاض به خروج ناظران بین‌المللی از تیران و صنافیر صورت نگرفت. عربستان سعودی خواستار ایجاد سازوکاری جدید با همکاری میان این کشور، تل‌آویو و قاهره بود.

در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۱ زمانی که دولت بایدن بی‌سروصدا میانجیگری میان ریاض، تل‌آویو و قاهره در این پرونده را آغاز کرد. یک روز پیش از سفر بایدن به عربستان سعودی در ماه جولای گذشته این معامله انجام شد.

طبق توافق صورت گرفته، انتظار می‌رفت که نیروهای حافظ صلح از جمله نظامیان آمریکا این دو جزیره را ترک کنند و به محل مشخصی در شبه جزیره سینا منتقل شوند و جزیره را از دور به وسیله دوربین‌های نصب‌شده زیر نظر بگیرند.

به عنوان بخشی از این معامله، عربستان سعودی با پرواز هواپیماهای اسرائیلی بر فراز حریم خود برای سفر به هند و چین موافقت کرد. در عین حال اشاره شد که ریاض با تل‌آویو درباره آنچه سفر مستقیم مسلمان از اراضی اشغالی به فرودگاه جده خوانده شد با هدف ادعایی ادای حج وارد گفت‌وگو خواهد شد.

به‌رغم این توافق، دولت بایدن هم‌اکنون در تلاش است تا کشور عمان را برای دادن مجوز عبور به هواپیماهای اسرائیلی قانع کند چراکه عمان تا این لحظه با عبور هواپیماهای اسرائیلی موافقت نکرده و بدون وجود این اجازه عملا هواپیماهای اسرائیلی قادر به سفر مستقیم به شرق آسیا از کوتاه‌ترین مسافت نخواهند بود و در نهایت اقدام عربستان سعودی بی‌معنی خواهد بود./فارس