موضع مسکو به مذاکرات احیای برجام

«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه امروز یکشنبه در خصوص احیای اجرای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام ابراز علاقه مندی کرد.

در پیام توییتری سفارت روسیه در انگلیس به نقل از وی در این خصوص آمده است: روسیه علاقمند است که اجرای برجام را به یک کانال پایدار و قابل پیش‌بینی بازگرداند و شرایطی برای عادی‌سازی همکاری بین‌المللی با ایران در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، تحقیقات علمی و فناوری از جمله اتمی صلح‌آمیز ایجاد شود.

ماریا زاخاروا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه پنجشنبه گذشته نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که آمریکا تا کنون هیچ گام عملی برای تغییر سیاست دوره پیشین خود در قبال ایران (سیاست‌های ترامپ) و احیای برجام انجام نداده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در این باره اضافه کرد: از سوی دیگر، موضوع بازنگری و یا افزودن موارد جدید به برجام مطرح نیست. در مذاکرات وین در زمینه توافق و هماهنگی ترتیب گام‌ها و اقدامات ایران و آمریکا برای احیای برجام تا حد زیادی پیشرفت حاصل شده است. مسکو انتظار دارد گفتگوها برای بازگرداندن آمریکا به برجام قبل از فرا رسیدن ششمین سالگرد حصول برجام در روز ۱۴ جولای (۲۳ تیرماه) با موفقیت به اتمام برسند.

ایران تا کنون بارها تأکید کرده است که لغو تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه آمریکا و نیز راستی آزمایی آنها برای بازگشت تهران به تعهدات هسته‌ای خود ضروری است.

توافقنامه هسته‌ای ایران با نام رسمی «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) در سال ۲۰۱۵ به امضای ایران و گروه ۱+۵ (ایالات متحده، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) و اتحادیه اروپا رسید.

طبق این توافقنامه، ایران مجاز به غنی سازی اورانیوم تا غنای ۳.۶۷ درصد است و در ازای آن، سایر طرف‌های امضاکننده این توافق ملزم به لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران شدند.

به رغم رضایت تمام طرف‌ها از مفاد این توافقنامه، دولت ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» در ۸ ماه می ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت ماه سال ۹۷) به طور یکجانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را دوباره وضع کرد که این اقدام واشنگتن در کنار انفعال طرف‌های اروپایی و عدم اقدام مستقلانه آنها در جهت جبران پیامدهای این خروج، مقامات تهران را واداشت تا طبق ماده‌های ۲۶ و ۳۶ برجام در روندی گام به گام تعهدات برجامی خود را کاهش دهند.

ایران روز پنجم اسفند سال گذشته اعلام کرد که مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی، در اعتراض به تداوم تحریم‌های آمریکا و اجرا نشدن مفاد برجام از سوی طرف اروپایی، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف می‌کند و دیگر اجازه نظارت‌های فراپادمانی را به بازرسان نخواهد داد.

دولت جدید آمریکا در تلاش است تا وانمود کند به دنبال بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران موسوم به برجام است اما در عمل به بهانه‌های مختلف از انجام این کار سرباز می‌زند.

این در حالی است که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران پیشتر اعلام کرده بود که تصمیم جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تعلیق اجرای پروتکل الحاقی کاملاً مطابق با متن برجام بوده و این تصمیم در راستای ادامه نقض توافق هسته‌ای از سوی آمریکا و انفعال سه کشور اروپاییِ متعهد در برجام در عمل به تعهداتشان صورت گرفته است.

بر این اساس، تفاهم موقت و ۳ ماهه جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۳۱ اردیبهشت به پایان رسید؛ اما برای یک ماه دیگر تمدید شد.

طبق این تفاهم، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان دسترسی به سایت‌های مهم هسته‌ای ایران را حفظ خواهند کرد اما پس از منقضی شدن توافق، در صورت عدم لغو تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی، مقام‌های تهران ضرب‌الاجل تعیین کرده، دسترسی بازرسان را به سایت‌های مهم هسته‌ای قطع خواهند کرد و اطلاعاتی که در دوربین‌های آژانس ضبط شده و ایران آن را محفوظ نگه داشته، از بین خواهند برد.

از سوی دیگر، سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه صبح روز دوشنبه هفته جاری در نشست خبری در پاسخ به سوالی در خصوص مذاکرات وین و مساله تمدید تفاهم با آژانس، اظهار کرد: تعهدات و وظایف دولت در قانون مجلس کاملاً روشن است. در مساله توافق ۳ ماهه با آژانس اتمی و چگونگی عدم ادامه آن هنوز تصمیم جدی اتخاذ نشده است. همچنین در خصوص پاک کردن اطلاعات دوربین‌های نظارتی نیز تصمیمی گرفته نشده است./مهر