سرآشپز معروف تلویزیون: گوشت شکار لذیذ نیست

خبرگزاری فارس: «سامان گلریز» از سرآشپزان مطرح کشور است که بیش از ۲۰ سال در رسانه ملی سابقه فعالیت دارد اما او در کنار فعالیتش در حوزه هنر آشپزی چند صباحی است در قامت یک فعال محیط زیست نیز ظاهر شده است.

علی رغم اینکه بسیاری از چهره‌های محبوب سینمایی و تلوزیونی داعیه‌دار حمایت از محیط زیست هستند و عمدتاٌ عملکرد مثبتی در حمایت از محیط زیست ندارند اما زندگی گلریز با فعالیت‌های محیط زیستی‌اش ممزوج شده است.

وی در جریان گفت وگویی که در ادامه خواهید خواند از انگیزه‌ فعالیتش در حوزه محیط زیست و دغدغه‌هایش می‌گوید.

فارس: چند سالی است شما درعرصه محیط زیست حضور دارید، در برگزاری «جایزه یحیی» همراهید و در برنامه‌های تلوزیونی‌تان هم علاوه بر معرفی میراث غذایی ایران روش‌های موثر کمک به محیط زیست را آموزش می‌دهید، این علاقه از کجا نشات گرفت؟

گلریز: نحوه آشنایی‌ام با حیات وحش افتخارآمیز نیست، من خوزستانی‌ام و در دوران کودکی و اوائل نوجوانی ساکن خوزستان بودم، گاهی به همراه پدرم به شکار می‌رفتم با این وجود هیچ‌گاه شکار را دوست نداشتم و از آن لذت نمی‌بردم، وقتی وحشت حیوانات و ترسی که در مواجهه با شکارچیان بود را می‌دیدم، جانم آتش می گرفت. شاید جرقه گرایش‌های محیط زیستی‌ام از همین علاقه غریزی به حیاتِ حیات وحش به وجود آمد تا اینکه پس از ازدواج همسرم مرا بسیار به حفاظت از محیط زیست ترغیب کرد.

چندسالی است سعی می‌کنم فارغ از شعارها در زندگی و فعالیت حرفه‌ای‌ام در قامت یک فعال محیط زیست ظاهر شوم، تفکیک زباله‌ها و آموزش آن به دو دخترم در کنار مصرف به اندازه مواد غذایی و حمایت‌های مالی و معنوی که از محیط زیست دارم از جمله این رفتارهاست.

فارس: شما به عنوان صاحب نظر حوزه میراث غذایی چه رابطه‌ای میان میراث طبیعی و غذایی کشور می‌بینید و چه اقداماتی برای حمایت از آن داشته‌اید؟

گلریز: اینطور می‌توانم بگویم که تاریخ و فرهنگ آشپزی ایران نشانه تمدن‌سازی صدها ساله ما در کنار یک طبیعت بی‌نظیر است و نمی‌توان نقش شرایط طبیعی ایران را در این تمدن‌سازی دست کم گرفت.

ایران را به عنوان آفریقای دوم از نظر غنای حیات وحش می‌شناسند، با وجود این سرمایه عظیم، اما ما فرهنگ برخورد با آن را از یاد برده‌ایم و باید برای بازگشت به آن فرهنگ غنی و تعامل زیستی تلاش کنیم.

من معتقدم ما پیروزمندانه از کارزاری که مقابل میراث طبیعی و حیات وحش‌مان به وجود آمده، بیرون خواهیم آمد، اما نگران این هستم که نکند برخی گونه‌های در معرض انقراض مثل یوزپلنگ ایرانی در جریان این کارزار منقرض شود.

همین نگرانی و دغدغه‌هایی که داشتم باعث شد به فکر توانمندسازی جوامع محلی بیفتم، آموزش آشپزی و احیای غذاهای بومی در مناطق زیست یوز پلنگ ایرانی از جمله اقداماتم بود، که با موفقیت اجرا شد و امروز ثمره آن را در روستاهای اطراف پارک ملی توران سمنان می‌بینم.

باید تمام تلاش‌مان را برای حفاظت از طبیعت بی نظیر کشورمان به کار بگیریم، جهان باید بفهمد این نقطه از زمین بسیار نقطه خاصی است که در حال از بین رفتن است، ایران سرزمین عجیب و سحرآمیز است.

اما درحال حاضر ما به جای اینکه به درستی از این سرمایه بهره بگیریم، در حال نابودی آن هستیم، به طبیعت می‌رویم و کوهی از ظروف یکبار مصرف‌ را جای می‌گذاریم. جالب است بدانید در هیچ کجای دنیا مراکز خدماتی اجازه ندارند سرویس‌دهی‌شان در طبیعت با ظروف یکبار مصرف و پلاستیکی باشد.

فارس:خیلی محکم از خاص بودن طبیعت ایران صحبت می‌کنید آنهم در شرایطی که به دلیل رفتارهای طبیعت ستیزانه، بخش عمده‌ای از طبیعت بومی خود را نابود کرده‌ایم، در حالی‌که بسیاری از نقاط دنیا به شدت از محیط زیست‌شان حفاظت می کنند و طبیعت سر و پاتری دارند؟

گلریز: تا وقتی تمدن‌های مختلف را از نزدیک مشاهده نکنید، متوجه عمق تمدن ایران و شرایط خاص منطقه خاورمیانه نمی‌شوید، به عقیده من ایران نقطه اتصال جهان به مرکز زمین است. ما ثروتمندترین کشور دنیا در زمینه حیات وحش هستیم. اما مساله اینجاست که بر روی این ثروت عظیم سرمایه‌گذاری نکرده ایم.

چه پولی از گیاه‌شناسی به دست ‌آوردیم؟ ما سه دریای بی‌نظیر خلیج‌فارس، عمان و خزر را در خاکمان داریم که از غنای طبیعی و غذایی بی‌مانندی برخورداند،‌ چه ثروتی از آن به دست آوردیم؟ جز تخریب و آلودگی دریای خزر چه بهره‌برداری پایداری اتفاقی می‌افتد؟ چرا به جای شکار حیات وحش به فکر گسترش گردشگری حیات وحش نیستیم؟

من یوزپلنگ ایرانی را در پارک ملی تندوره دیدم و آن تصویر غرور انگیز هیچگاه از ذهنم خارج نخواهد شد. هیچ لذتی بالاتر از دیدن حیات وحش نیست، وقت آنست که به جای برداشت بی‌رویه از طبیعت به فکر بهره‌برداری پایدار باشیم.

فارس: گفتید شکار را تجربه کرده‌اید، از دیدگاه آشپزی که شکار را هم می‌شناسد بگویید آیا گوشت شکار، گوشت لذیذی است؟ گلریز: یکی از دلایلی که از مخالفان سرسخت شکار هستم، به همین تجربه شخصی‌ام از شکار باز می‌گردد، به یاد دارم که چقدر حیوانات هنگام شکار شدن زجر می‌کشیدند و ترس در چهره آنها وجود داشت. به عقیده من شکار عمل خطرناکی است،‌ چرا که انرژی منفی بسیاری به شکارچی منتقل می‌کند.

فارس: با تمام این اوصاف، آیا می‌توان گوشت شکار را گوشت لذیذی دانست؟

گلریز: اصلا، چون استرسی که در گوشت حیوان شکار شده وجود دارد باعث می‌شود گوشت طعم لذیذی نداشته باشد و من تا به حال گوشت شکار خوش‌طعم نخورده‌ام.

فارس: آیا می‌شود گوشت شکار را از گوشت‌های دیگر تشخیص داد؟ گلریز: نه، این تفاوت آنقدرها هم محسوس نیست.

فارس: بسیاری از گیاه خواران هم با این استدلال می‌گویند که اثر خوردن گوشت بر روی روح باقی می‌ماند و نباید گوشت خورد. گلریز: (با خنده ) هنوز به آن مرحله از روشنایی نرسیده‌ام که کباب را دوست نداشته باشم، چلوکباب که می‌بینم دهانم آب می‌افتد، اما سعی کرده‌ام وعده‌های غذایی حاوی گوشت و مرغ و پروتئین را کاهش دهم، اول به خاطر سلامتی و دوم به دلیل اثر زیادی که بر روی گرمایش زمین دارد. حتما می‌دانید بهترین مراتع و جنگلهای جهان به خاطر پرورش گاو و گوسفند در حال از بین رفتن‌است و پرورش گاو چقدر بر روی گرمایش زمین و تولید گازهای گلخانه ای تاثیر‌گذار است و چقدر برای تولید گوشت آب مصرف می‌شود.