خطر گسترش یک بیماری مقاوم به تمام دارو‌ها در ایران

خبرگزاری مهر: محمدمهدی گویا، با اشاره به گستردگی و پیچیدگی مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک ها، اظهارداشت: در حال حاضر مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها نگرانی عمده بهداشتی و حتی نگرانی عمده امنیت سلامت در سطح جهان تبدیل شده است و به همین دلیل در این مورد برنامه ریزی‌های زیادی انجام شده و کشور‌ها باید قدم‌های بزرگی برای مدیریت صحیح در این زمینه بردارند.

وی با تاکید بر اینکه برای بسیاری از عفونت ها، درمان و داروی موثر وجود ندارد، افزود: افرادی که به این عفونت‌ها مبتلا می‌شوند دچار عوارض شدید می‌شوند و یا حتی جان خود را از دست بدهند؛ در حال حاضر مواردی از بیماری سل، سوزاک، ایدز و مالاریا داریم که دارویی برای آن‌ها وجود ندارد و یا دارو‌های در دسترس، پاسخگو نیستند.

گویا با بیان اینکه اگر اقدام جدی و همگانی برای کنترل عفونت‌ها در سطح دنیا انجام نشود، وضعیت کنترل و شیوع این دسته از بیماری‌ها در دنیا روز به روز بدتر خواهد شد، افزود: برای کنترل عفونت‌ها در سطح دنیا روشی در نظر گرفته شده که به صورت همه جانبه با این بیماری‌ها مقابله کنند و در این راستا، برنامه مبارزه با بروز مقاومت میکروبی تدوین شده است و برای اینکه مبارزه با بروز مقاومت میکروبی، شکل علمی و منطقی به خود بگیرد، وزارت بهداشت به تنهایی وظیفه ندارد بلکه سازمان ها، دستگاه‌های اجرایی مختلف باید در کنار همدیگر بتوانند این خطر را به حداقل برسانند.

وی از بروز مقاومت میکروبی به عنوان خطر بزرگ جهانی یاد کرد و گفت: مقاومت میکروبی در حال گسترش است و از یک میکروب به میکروب دیگر، از یک بیمار به بیمار دیگر، از یک شهر به شهر دیگر و از کشوری به کشور دیگر انتقال پیدا می‌کند که فوق العاده خطرناک است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اضافه کرد: در حال حاضر در کشور پاکستان نوعی از بیماری به نام تیفوئید گسترش یافته که این نوع بیماری، به تمام دارو‌ها مقاوم است و اگر مراقبت و دقت لازم وجود نداشته باشد این بیماری ممکن است در ایران هم گسترش یابد؛ مگر اینکه اقدامات پیشگیرانه ما به طور جدی انجام شود تا از این بیماری در امان بمانیم.

وی از تهیه و تدوین برنامه کشوری مبارزه با بروز مقاومت میکروبی با مشارکت سازمان‌های مختلف در کشور خبر داد و گفت: این برنامه کشوری سال گذشته تهیه و تمام ابعاد و جوانب آن در نظر گرفته شد و سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلفی از جمله سازمان غذا و دارو، مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی کشور، با همکاری مشترک توانستند این برنامه جامع را تهیه کنند و سال گذشته با حضور مدیران این برنامه در سازمان جهانی بهداشت، رونمایی شد مورد تایید آن‌ها نیز قرار گرفت و در حال حاضر برنامه عملیاتی آن تهیه شده که قرار است در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور مطرح و تصویب شود.

گویا با اشاره به جمع آوری اطلاعات مربوط به مقاومت نسبت به میکروب ها، گفت: جمع آوری اطلاعات مربوط به مقاومت میکروبی کار بسیار سخت و دشواری است و به آزمایشگاه‌های فوق العاده مدرن نیاز است تا بتوانیم که عفونت‌های بیماران را به نحو صحیحی درمان کنیم، اما اگر این اطلاعات وجود نداشته باشد و آنتی بیوتیک چشم بسته مورد استفاده قرار بگیرد، قطعا پیامد‌های آن، بروز روز افزون مقاومت میکروبی خواهد بود.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت یادآور شد: اطلاعات مربوط به مقاومت میکروبی از ۶ آزمایشگاه در کشور جمع آوری و ثبت و در مورد آن تصمیم گیری می‌شود از سوی دیگر اطلاعات مربوط به عفونت‌های بیمارستانی که یکی از کانون‌های مهم بروز مقاومت میکروبی است از ۹۰۰ بیمارستان کشور در حال جمع آوری، تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری است؛ سال گذشته این اطلاعات از ۴۵۰ بیمارستان جمع آوری شده بود، اما امسال این تعداد به ۹۰۰ بیمارستان افزایش یافته است.

وی ادامه داد: اطلاعات جمع آوری شده با بخش‌های دیگر سازمان دامپزشکی و دستگاه‌هایی که در تولید و نظارت بر موراد غذایی نظارت دارند، باید تلفیق شوند تا از داده‌های آن نهایت استفاده کرد؛ در حال حاضر با سازمان دامپزشکی و سازمان غذا و دارو تبادل اطلاعات داریم.

گویا با اشاره به ابلاغ دستورالعمل طبقه بندی آنتی بیوتیک‌ها به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از سوی معاونت درمان وزارت بهداشت، گفت: در این دستورالعمل آنتی بیوتیک‌ها سطح بندی و مشخص شده که هر رشته تخصصی پزشکی، کدام دسته از آنتی بیوتیک‌ها را می‌تواند تجویز کند و برای کدام دسته از آنتی بیوتیک‌ها باید با مشورت متخصص مربوطه، آنتی بیوتیک تجویز کند و این دستورالعمل، یک قدم مهم و بزرگ بود و در کشور‌های توسعه یافته نیز شاهد چنین اقداماتی هستیم.

وی همکاری جامعه پزشکی در تجویز منطقی آنتی بیوتیک‌ها را مهم و اساسی عنوان کرد و گفت: پزشکان کمک کنند تامصرف منطقی و مورد نیاز آنتی بیوتیک در کشور نهادینه شود چراکه مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ممکن است مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کند و همکاران پزشک ما باید بدانند که چه زمانی، برای چند روز باید یک آنتی بیوتیک را تجویز کنند و از سوی دیگر مردم نیز باید بدانند که آنتی بیوتیک، دارویی نیست که بخواهند در منازل خود ذخیره سازی کنند و در مورد مصرف آن، خودشان تصمیم بگیرند بنابراین استفاده از آنتی بیوتیک حتما باید با تجویز پزشک باشد.

گویا بر لزوم پیشگیری از بروز عفونت تاکید کرد و گفت: باید بتوانیم از بروز عفونت پیشگیری کنیم تا مجبور به استفاده از آنتی بیوتیک‌ها نشویم؛ تمام مراکز بهداشتی و درمانی، بیمارستان ها، مطب ها، کلینیک‌های تخصصی اگر به درستی دستورالعمل‌های پیشگیری و کنترل عفونت را که در دسترس آن‌ها قرار گرفته، رعایت نکنند، عفونت‌های مقاوم به آنتی بیوتیک گسترش پیدا خواهد کرد و مقابله با این مشکل بزرگ و تهدید بزرگ امنیت سلامت جهانی، یک مسئولیت همگانی است و مردم و سازمان‌ها باید در مقابله با عفونت‌های مقام به آنتی بیوتیک مشارکت داشته باشند.