چه کسانی سال ۹۸ یارانه نقدی می‌گیرند؟

خبرآنلاین: هر چند یارانه‌های نقدی سال آینده نیز برقرار می‌ماند، اما مساله تکراری حذف دهک‌های پردرآمد از فهرست یارانه بگیران همچنان در قالب لایحه بودجه پیش‌بینی شده است.

یارانه‌های نقدی حالا با پایان آذر ماه شمع هشت سالگی خود را فوت می‌کنند، در حالی که قرار بود ۵ سال میهمان اقتصاد ایران باشند.

دولت دهم، زمانی که خبر از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها می‌داد، آرزو‌های بلندی را مطرح می‌کرد و تصویری از اقتصادی بی مشکل را برای ۵ سال بعد نشان می‌داد. حالا از پس هشت سال، لایحه بودجه هر سال میزبان بندی در خصوص حذف برخورداران از فهرست یارانه بگیران است، اما توپ حذف یارانه ثروتمندان میان دستگاه‌های مختلف در حال پاسکاری است. می‌گویند سنگ بنا از ابتدا کج نهاده شده است. حاصل آن نه رقابتی شدن اقتصاد که باقی ماندن یارانه پنهان و توزیع یارانه نقدی در این سال هاست.

نتیجه اینکه از جمعیت ۸۲ میلیون نفری ایران، ۷۶ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد سه دهک از ۱۰ دهک درآمدی ایران نیازی به یارانه‌های نقدی نداشته باشند. این سه دهک در بدبینانه‌ترین حالت جمعیتی در حدود ۲۴ میلیون نفر را در بر می‌گیرد، اما در ایران کمی کمتر از جمعیت واقع شده در یک دهک یعنی ۶ میلیون نفر یارانه دریافت نمی‌کنند.

طبق آخرین گزارش ارائه شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در ۵ ماه گذشته ۱۷۸ هزار میلیارد ریال به پرداخت یارانه نقدی اختصاص یافته است. در عین حال طبق مصوبات بودجه لازم است تعداد یارانه بگیران در سال جاری از ۷۶ میلیون نفر به ۵۶ میلیون نفر کاهش یابد. اقدامی که اجرایی شدنش در ماه‌های باقیمانده از سال اندکی بعید می‌نماید.

۲۴ میلیون نفر خداحافظی می‌کنند؟ تعریف برخوردار در ایران گستره وسیعی را داراست. برخی به استناد میزان دریافتی، خانوار یا فرد را در زمره برخورداران طبقه بندی می‌کنند و برخی به استناد دارایی ها، به این صورت که مالکیت واحد مسکونی، خودرو و ... را نیز در تعریف این واژه موثر می‌دانند. هر چه هست، به نظر می‌رسد نقایصی که تا سالیان قبل در بانک‌های آماری وجود داشت کمی کار را مشکل کرده بود، اما در حال حاضر برخی مسئولان با استناد به تکمیل این بانک‌های آماری، معتقدند مسیر تشخیص هموارتر از قبل است. کارشناسان اقتصادی، چون راغفر، اما نظری متفاوت دارند. این دسته از کارشناسان با استناد به اینکه تشخیص کسانی که نیاز واقعی به دریافت یارانه دارند، سهل‌تر است، تاکید دارند، در این صورت در حدود ۳۰ میلیون نفر از جمعیت ایران شامل روستاییان، عشایر، بازنشستگان، زنان سرپرست خانوار و همچنین افراد تحت پوشش نهاد‌های حمایتی و امدادی لازم است در این فهرست باقی بمانند و بقیه مردم نیز نیازی به دریافت یارانه مستقیم نخواهند داشت. در قالب لایحه بودجه سال آینده، اما این مسئولیت به استانداری‌ها محول شده است تا شناسایی پردرآمد‌ها یا عکس این حالت کم درامد‌ها از طریق این نهاد صورت گیرد.

آیا منطقه‌ای شدن این فرایند می‌تواند تاثیری بر روند حذف پردرآمد‌هایی که هشت سال است در فهرست یارانه بگیران نقدی جا خوش کرده اند موثر باشد؟ برای پاسخ به این سئوال باید کنتظر تعریف دقیق واژه پردرآمد از سوی نهاد‌های مسئول در این پروسه ماند.

این دسته افراد نگران نباشند بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد روستاییان، عشایر، کسانی که تحت پوشش نهاد‌های حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی هستند، مستمری بگیران و بازنشستگانی که کمتر از ۲.۵ یا سه میلیون تومان حقوق می‌گیرند و شاغلینی با حقوق کمتر از معافیت مالیاتی، در سال آینده همچنان دریافت کننده یارانه باقی بمانند. به این ترتیب این طور که نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه تاکید دارد متقاضیان و نیازمندان واقعی در فرآیند حذف نگرانی نخواهند داشت.