نامه سرگشاده جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران به زنگنه

خبرگزاری تسنیم: انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده فنی دانشگاه تهران در نامه‌ای سرگشاده به بیژن زنگنه وزیر نفت نکاتی را درباره قرارداد فروش گاز به شرکتی موسوم به IFLNG اعلام کرد. در بخشی از این نامه آمده است:همانطور که مستحضرید روز سوم آبان ماه شرکت نفت قرارداد فروش گاز با شرکتی به نام IFLNG را به امضا رسانده است. شرکت طرف قرارداد شرکت نفت، تحت مالکیت دو شرکت پالایش گاز خارک که تنها نزدیک سه سال سابقه دارد و شرکتی نروژی به نام Hemla است. این نامه می‌افزاید: طبق این قرارداد ایران هر متر مکعب گاز را با بهایی حدود ۸ سنت خواهد فروخت که این بها تقریبا کمتر از نصف بهای گاز فروشی به ترکیه است، که در طول ۲۰ سال به معنای اعطای یارانه حدود ۶ هزار میلیارد تومانی به شرکت طرف قرارداد است که علاوه بر ضرر ناشی از کاهش ۶۰ درصدی قیمت، با توجه به منطقه‌ای بودن بازار گاز مسلما ارزان فروشی گاز به شرکت IFLNG بر کاهش قیمت فروش گاز ایران به سایر کشور‌ها نیز اثرگذار است. در ادامه این نامه آمده است: نکته جالب توجه دیگر اینکه طبق این قرار داد با وجود اینکه ایران صرفا فروشنده است، اما هزینه حمل و نقل کشتی را تا مقصد صادرات نیز بر عهده می‌گیرد. نکته­‌ای دیگر اینکه طی این قرارداد شرکت نفت هیچ مالکیتی بر ال. ان. جی تولیدی ندارد؛ و هیچ زمینه‌ای هم برای انتقال فناوری ال. ان. جی پیش بینی نشده لذا این قرارداد علاوه بر عدم توجیه اقتصادی هیچ منطق استراتژیکی نیز ندارد، بدین ترتیب با بررسی داده‌ها و ستانده‌ها، این قرارداد به هیچ وجه منافع کشورمان به عنوان صادرکننده انرژی را تامین نمی‌کند. در بخش دیگری از این نامه خطاب به وزیر نفت تاکید شده است: مستحضرید که صادرات گاز به دو صورت خط لوله و ال. ان. جی صورت می‌گیرد و مقایسه اقتصادی صادرات گاز به دو روش مذکور و تاثیر ژئوپلیتیکی آن شاخص تعیین استراتژی در صادرات گاز است که طبق محاسبات انجام شده و با مقایسه هزینه‌های روش خط لوله و ال. ان. جی درمی­‌یابیم که در مسافت‌های کوتاه‌تر به دلیل کمتر بودن هزینه سرمایه اولیه موردنیاز برای احداث خط لوله، انتقال گاز به این روش اقتصادی‌تر است و در مقابل روش ال. ان. جی در ابتدا هزینه سرمایه گذاری بالاتری نیاز دارد، اما با افزایش مسافت هزینه آن افزایش کمی دارد فلذا برای انتقال گاز به مسافت‌های طولانی مناسب است. این نامه می‌افزاید: اولویت اول و اقتصادی‌ترین بازار صادرات گاز برای ایران، بازار گاز منطقه (ترکیه، هند، پاکستان، عربستان، کویت، عمان، امارات و ...) به دلیل نزدیکی جغرافیایی و در نتیجه کاهش هزینه انتقال است. به علاوه اینکه در حال حاضر بازار ال. ان. جی با مازاد عرضه مواجه شده و تکنولوژی ال. ان. جی نیز در انحصار شرکت‌های آمریکایی است. در نتیجه تلاش برای ورود به بازار ال. ان. جی و بی‌توجهی به گسترش روش خط لوله از لحاظ اقتصادی به هیچ وجه در راستای منافع کشور نیست. در بخش دیگری از این نامه تاکید شده است: از آنجا که هزینه انتقال گاز بین دو نقطه بسیار بالاست، کشور‌ها همواره سعی می‌کنند گاز طبیعی را در داخل تولید کنند و یا در صورت عدم توان تولید داخلی آن را از کشور‌های همجوار به وسیله خط لوله تامین کنند. در نهایت این روند موجب شده است که برخلاف بازار جهانی شده نفت، بازار فروش گاز، یک بازار انحصاری منطقه‌ای به ویژه در سمت عرضه باشد و که قدرت برتر در معاملات گاز بین کشور‌ها در اعمال فشار سیاسی و چانه‌زنی بر سر افزایش قیمت در اختیار کشور‌های صادرکننده گاز است و افزایش تجارت ال. ان. جی بازار فعلی گاز را از حالت منطقه‌ای به حالت جهانی تبدیل می‌کند چرا که برخلاف خط لوله، ال. ان. جی قابل تجارت و صادرات به تمامی نقاط جهان است که از لحاظ سیاسی و امنیتی بازار فروش ایران تهدید می‌کند. در ادامه این نامه آمده است: کشور‌های طرف تقاضای گاز، شامل اروپا و شرق آسیا هستند که غالبا متحدان استراتژیک امریکا نیز محسوب می‌شوند که دو راهبرد تامین پایدار انرژی و قیمت پایین‌تر خرید انرژی را دنبال می‌کنند. گسترش حجم بازار ال. ان. جی زمینه مناسب جهت ایجاد تنوع سبد وارداتی جهت تامین پایدار انرژی را فراهم می‌کند بدین صورت که کشور‌های اروپایی تقاضاکننده می‌توانند میزان گاز موردنیاز خود را از صادرکنندگان مختلف انرژی تامین کنند و وابستگی انرژی خود را از دارندگان انرژی گاز به ویژه ایران و روسیه قطع کنند، بدین صورت حتی تحریم گاز ایران در آینده‌ای نزدیک نیز بسیار محتمل است. همچنین هرچه گزینه‌های دسترسی یک کشور طرف تقاضا به حامل انرژی بیشتر باشد، قدرت این کشور برای چانه‌زنی بر سر کاهش قیمت واردات بیشتر میشود. در نتیجه جهانی شدن بازار گاز علاوه بر کاهش قیمت گاز، ابزار سیاسی حاصل از انحصاری بودن انرژی را نیز از دارندگان منابع گاز از جمله ایران سلب می‌کند. در پایان این نامه آمده است:سوال اساسی اینجاست که چرا سیاست شرکت نفت در صادرات مازاد گاز به جای گسترش خطوط انتقال و ایجاد وابستگی سیاسی-اقتصادی در کشور‌های منطقه، تلاش جهت انعقاد قراردادی در راستای صادرات ال. ان. جی است که جدای از مسائل اقتصادی، از لحاظ امنیتی و سیاسی نیز منافع کشور را به خطر می­‌اندازد؟ این تشکل دانشجویی ضمن انتقاد به مفاد این قرارداد از وزیر محترم و کارشناسان وزارت نفت درخواست دارد که جهت بررسی و تحلیل پیرامون قرارداد گازی IFLNG در فضای دانشگاهی حضور پیدا کرده و نسبت به سوالات جامعه دانشگاهی پاسخگو باشد.