عيدی كارگران بهتر از عيدی كارمندان

سرویس اقتصادی فردا؛ فرشيد يزداني*: هيات دولت در جلسه خود، پاداش پايان سال ۱۳۹۴ يا همان عيدي كاركنان دولت را مبلغ ثابت ۶ ميليون و ۸۸۰ هزار ريال تعيين كرد. همچنين ميزان عيدي بازنشستگان، مستمري‌بگيران و ساير صندوق‌هاي بازنشستگي هم همين مبلغ تصويب شده است. عيدي كارمندان فقط به عنوان عيدي بوده و از حداقل دستمزدي هم كه پرداخت مي‌شود كمتر است و به نظر من قطعا به واسطه اين بوده كه عنوان شود عيدي پرداخت شده و هدف اينكه اين مبلغ معيشت را تامين مي‌كند نبوده است و به معناي اين نيست كه عيدي و پرداخت پاداش به كارمندان كمكي به معيشت كاركنان باشد. عيدي به شكاف طبقاتي مربوط نمي‌شود و اين مقدار را همه كاركنان دريافت مي‌كنند و قطعا بحث شكاف طبقاتي مطرح نيست. به نظر مي‌رسد دولت فقط به دنبال اين است كه يك پولي به كاركنان بدهد و اين موضوع كه مبلغ پرداختي شكافي را پر مي‌كند يا نه، مطرح نيست. 688 هزار توماني كه بابت عيدي و پاداش سالانه به كارمندان پرداخت مي‌شود، هزينه‌هاي نوروزي را هم تامين نمي‌كند. عيدي كارگران نيز به عنوان يكي از مزاياي رفاهي و انگيزه‌اي معادل 60 روز آخرين مزد كارگر مشمول قانون كار با سقفي معادل 90 روز حداقل مزد روزانه كارگر در همان سال است كه در ازاي يك سال كار، توسط كارفرما پرداخت مي‌شود. حقوق كارگران هم اگر بر اساس روند هر ساله پرداخت شود بين يك ميليون و 400 هزار تومان تا دو ميليون و 100 هزار تومان است. طبيعتا مبلغ در اختيار كارگران رقم بهتري بوده و به ويژه براي كارگران كم‌درآمد اثر گذار‌تر خواهد بود. قطعا عيدي و پاداش كارگران مي‌تواند بيشتر از عيدي كارمندان، مخارج عيد را تامين كند و نزديك به دو برابر دستمزد آنهاست. اين رقم براي آنهايي كه دريافتي كمتري دارند بهتر تاثير مي‌گذارد تا افرادي كه درآمد بالاتري دارند. مبلغ عيدي كارگران كه توسط دولت در نظر گرفته مي‌شود، با معنا‌تر از عيدي كارمندان است. البته نبايد فراموش شود بسياري از كارگران و مشمولان قانون كار هم نه تنها عيدي قانوني خود را هرگز از كارفرمايان دريافت نمي‌كنند، بلكه پرداختي‌ها از سوي برخي كارفرمايان به صورت سليقه‌ اي، توافقي، اجباري يا با وعده پرداخت در آينده و سال آينده همراه مي‌شود. بنابراين ممكن است بسياري از گروه‌هاي كم درآمد كارگري شاغل در بنگاه‌هاي خُرد و كوچك در پايان سال جاري با دستاني خالي و بدون فوق‌العاده و عيدي به استقبال سال نو بروند. بدترين حالتي كه درباره نپرداختن عيدي كارگران مي‌توان عنوان كرد، اين است كه كارفرمايي توان پرداخت عيدي زيرمجموعه خود را داشته باشد، اما از اجراي قانون و پرداخت حق و حقوق نيروي كار به دلايل واهي سر باز زند. درباره بازنشستگان هم بايد گفت كه به واسطه اينكه عيد نوروز در راه است مبلغي براي بازنشستگان در نظر مي‌گيرند، اما اينكه اين كمك معنادار باشد مطرح نيست. درباره موضوعي كه اخيرا درباره دريافتي بانك‌ها از بازنشستگان مطرح است بايد بگويم كه اين موضوع رابطه‌اي با عيدي پايان سال نداشته و نبايد به اين مساله ربط داد. هشت هزار توماني كه بانك رفاه براي ارسال پيامك براي بازنشستگان پيشنهاد كرده، به بانك‌ها و گردش مالی افراد مربوط مي‌شود. براي كساني كه در سال گردش حساب زيادي دارند هشت هزار تومان مبلغ قابل توجهي محسوب نمي‌شود، اما درباره افرادي كه فقط برداشت از حسابشان مربوط به دستمزد ماهانه آنها مي‌شود تاثيرگذار است. درباره اين مساله نمي‌توان اظهارنظر قطعي كرد، چرا كه اين مساله مربوط به مخابرات و بانك مي‌شود. * كارشناس سياست‌گذاري اجتماعي و اقتصادي