ندیمی: دولت صد در صد باکسری بودجه مواجه است/ رزاقی: کاهش قیمت نفت کسری بودجه می آورد

سرویس اقتصاد «فردا» : هنوز از یادها نرفته است که وقتی حسن روحانی لایحه بودجه سال ۱۳۹۴ را به مجلس شورای اسلامی تقدیم می کرد، یکی از صفت هایی که برای بودجه دولت یازدهم به کار برد، «بدون کسری بودجه» بود.با این حال اما کاهش مداوم قیمت نفت در بازار جهانی و رسیدن قیمت نفت به زیر 70 دلار در هربشکه و رسیدن آن به 56 دلار در حال حاضر، کار را برای دولت یازدهمی ها سخت کرده است تا این صفت بودجه بدون کسری با اشکال جدی مواجه شود. به این ترتیب است که کارشناسان معتقدند دولت نه تنها در سال 93 بلکه در سال 94 هم به دلیل کاهش درآمدهای نفتی با کسری بودجه شدید مواجه خواهد شد.این در حالی است که دولتی ها نفت 70 دلاری را دربودجه سال 94 پیشبینی کرده اند. با این حال اما اقتصادی های دولت یازدهم مصرانه اعلام می کنند، دولت نه در سال 93 دچار کسری بودجه ایت و نه در سال 94 با توجه به کاهش قیمت نفت این کسری بودجه اتفاق خواهد افتاد.در جدیدترین اظهارات نیز، معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهوری با تاکید بر این که بدون کسری بودجه امسال را به پایان خواهیم برد، گفته: در لایحه بودجه سال 1394 کل کشور درصورت افزایش یا کاهش قیمت نفت مکانیزم های لازم پیش بینی شده است. نوبخت تاکید کرده: قطعا هر چه قیمت نفت را پایین پیش بینی کنیم، ضریب اطمینان بیشتر است. در سال گذشته هم که قیمت نفت بالای 108 دلار در لایحه بودجه پیشنهاد شده بود، دولت و مجلس روی 100 دلار توافق کردند و اگر مجلس دوباره تشخیص داده است که برای اطمینان باید قیمت نفت کمتر بسته شود، می توان این کار را در بودجه سال آینده و در زمان بررسی آن انجام داد. اوافزوده: ولی آنچه بودجه نفتی در لایحه بودجه 94 دیدیم فقط 71 هزار میلیارد تومان است یعنی بودجه عمومی کشور 267 هزار میلیارد تومان و بودجه کل کشور 838 هزار میلیارد تومان است اما چیزی که سهم نفت در این بودجه را شامل می شود 71 هزار میلیارد تومان می شود. نوبخت همچنین گفته: در حال حاضر هم منابع پیش بینی در بودجه سال 93 تحقق نیافته اما ما اعتبارات عمرانی استان ها را 100 درصد و اعتبارات عمرانی کل کشور را نیز 68 درصد پرداخت کرده ایم بنابراین اگر درآمد حاصل نشود، می توانیم با مدیریت تخصیص کشور را اداره کنیم. هر چند این سخنان نوبخت در صورت تحقق می تواند نوید بخش خوبی برای اقتصاد کشور باشد اما سوال اصلی اینجاست که اگر تنها 71 هزار میلیارد تومان درآمد نفتی برای سال 94 پیشبینی شده پس مابقی این در آمد در اقتصاد نفتی ایران از کجا حاصل خواهد شد و چگونه ممکن است با کاهش نرخ نفت در بازار جهانی دولت یازدهم دچار کسری بودجه نشود؟ ندیمی: دولت صددرصد با کسری بودجه مواجه است ایرج ندیمی، عضو کمسیون اقتصادی مجلس نهم و نماینده مردم شهرستان‌های لاهیجان و سیاهکل در خصوص احتمال کسری بودجه دولت در سال 93 به خبرنگار فردا می گوید: نفت در بودجه سال 93 ، 100 دلار پیشبینی شده بود و اکنون قیمت آن به 56 دلار برای هر بشکه رسیده است. به این ترتیب دولت صد درصد در سال 93 با کسری بودجه مواجه خواهد شد. این عضو کمسیون اقتصادی مجلس در باره اظهارات نوبخت در خصوص عدم کسری بودجه دولت در سال 93 تاکید می کند: وقتی ما نمی توانیم نفت را طبق بودجه 100 دلار بفروشیم با توجه به اقتصاد نفتی ما یعنی کسری بودجه!این یک حساب و کتاب ساده ریاضی است که نمی توان آن را نقض کرد مگر این که منابع درآمدی جدیدی ایجاد شده باشد که نشده.پس دولت امسال با کسری بودجه مواجه است و ما حتی منتظریم دولت لایحه متمم بودجه را به مجلس بدهد. او درباره کسری بودجه و مفهوم ان توضیح می دهد: البته از نظر تراز بودجه که به معنی عدد منابع با عدد مصارف است کسری بودجه وجود ندارد اما انچه که از آن به عنوان کسری بودجه نام برده می شود، تحقق بودجه است که از نظر برآورد بیشتر برآورد شده و این یعنی کسری بودجه.یعنی اعداد بودجه ای در عمل تحقق نمیابند. ندیمی درباره احتمال کسری بودجه در سال 94 نیز توضیح می دهد: بی شک با نفت 70 دلاری که در بودجه سال 94 پیشبینی شده و با توجه به قیمت نفت در این روزها که در خوشبینانه ترین حالت 60 دلار است، برای هر بشکه در درآمدهای نفتی، حداقل 10 دلار ضرر است و این یعنی کسری بودجه ای که به هیچ وجه قابل توجیه نیست. این نماینده مجلس همچنین درباره مکانیزم هایی که دولت برای کاهش قیمت نفت در بودجه اندیشیده توضیح می دهد: برای جلوگیری از کسری بودجه باید دید درآمدهای مالیاتی بیشتر از آنچه در سال 93 بود می شود یا خیر که با توجه به بودجه به نظر نمی رسد تغییر خاصی در ان ایجاد شود.همچنین باید دید درآمد ناشی ازواگذاری ها در آن به اندازه این کسری بودجه پیشبینی شده است که نشده است بنابراین نمی توان با این اطمینان از عدم کسری بودجه سخن گفت چرا که در هر حال اقتصاد ما نفتی است. ندیمی در پایان اضافه می کند:البته در بودجه ماکانیزم جابه جایی در اصول، بخش ها و ردیف ها وجود دارد که بتوان با آن برخی کسری های اندک را جبران کرد اما در هر حال برای این حجم از کسری که درآمد نفت ایجاد می کند، با این جابه جایی ها امکان ندارد کسری بودجه جبران شود. رزاقی: حتی درآمدهای مالیاتی دولت هم وابسته به نفت است از سوی دیگر دکترابراهیم رزاقی، استاد بازنشسته دانشگاه تهران نیز با ایرج ندیمی هم نظر است.او در این خصوص به خبرنگار فردا توضیح می دهد: در کشوری که 50 تا 70 درصد بودجه از درآمد نفت حاصل می شود، یعنی نزدیک به 50 درصد از مستقیم از فروش نفت و 20 درصد هم از درآمدهای مالیاتی حاصل از کالاهای وارداتی نفتی، چگونه ممکن است کاهش قیمت نفت کسری بودجه ایجاد نکند. این کارشناس اقتصادی ادامه می دهد:نکته مهمی که در این میان مطرح است این است که بر اساس اقتصاد جهانی و تئوری های اقتصادی دنیا، فروش منابع کشورها بدون جایگزینی، درآمد محسوب نمی شود بلکه فروش ذخایر و سرمایه های یک کشور است و در ایران هم همینطور است.فروش نفت در حالی درآمد محسوب می شود که جایگزینی ندارد یعنی نه باعث ارتقاء تولید و صنعت می شود و نه در تولید فرآورده های نفتی و صادر کردن آنها به سایر کشورها نقش دارد.به این ترتیب در یک اقتصاد واقعی ایران با کسری بودجه جدی مواجه است. رزاقی همچنین می گوید: بیشترین درآمد کشور بعد از نفت، دریافت مالیات است که ان هم به جای اینکه از ثروتمندان کسر شود از حقوق بگیرانی کسر می شود که درآمد و هزینه کرد آنها به دلیل تورم با هم همخوانی ندارد.این در حالی است که در همه جای دنیا مالیات ها از درآمد دولت هال بیشتر است و به این ترتیب است که در ایران تنها 10 تا 15 درصد درآمدهای دولت از مالیات آن هم با کسر از حقوق بگیران و تولیدی ها حاصل می شود که این هم باعث به وجود آمدن اختلاف طبقاتی است چرا که ثرونپتمندان بدون دادن مالیات ثروتممند تر می شوند و حقوق بگیران که 60 درصد یا حتی 70 درصد جامعه هستند جامی مانند. این استاد دانشگاه تاکید می کند: وقتی درآمدها از طریق کسر مالیات از ثروتمندان باشد هم تورم کاهش میابد و هم اختلاف طبقاتی کم می شود.وقتی حتی هزینه ها ی کالاها و مواد اولیه ای که برای تولید به کشور وارد می شود از درآمد نفتی است وکشور برای تولید هم نیازمند دلارهای نفتی است چگونه ممکن است درآمدهای نفتی در بودجه تاثیر گذار نباشد؟ او در پایان درباره کاهش نرخ تورم و بهبود وضعیت اقتصادی هم می گوید: عدد تورم باید در زندگی خانوارها تاثیر گذار باشد و این که دولت می گیود بازارها به ثبات رسیده و قیمت ها ثابت شده قابل قبول نیست چرا که هنوز نه ثبات آنچنانی در بازارها دیده می شود و نه گرانی از بین رفته است و دولت باید توضیح بدهد به جز رکود چه نصیب بازارهای اقتصادی شده است و تا وقتی تولید ملی وجود نداشته باشد و دلالان در بازار فعال باشند این وضعیت ادامه دار خواهد بود.