می‌خواهیم تاثیرگذار باشیم

سرویس اقتصادی « فردا »:‌ نام گروه D-8 را احتمالا خیلی‌ها شنیده‌اند، اما فلسفه تشکیل، کارکرد و اعضای آن را افراد کمتری ممکن است بدانند. گروه هشت (D8) گروهی متشکل از هشت کشور در حال توسعه اسلامی شامل ایران، ترکیه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی، مالزی، مصر و نیجریه است.

این گروه که سال 1997 به ابتکار نجم الدین اربکان، نخست وزیر وقت ترکیه تشکیل شد، با وجود پتانسیل های بسیار زیاد بویژه در حوزه مسائل اقتصادی هنوز نتوانسته، از این ظرفیت ها به شکل کارآمد بهره بگیرد، اما با انتخاب دبیرکل جدید ایرانی این سازمان به نظر می رسد اوضاع آن سروسامان بهتری گرفته است.

این که این کشورها چه فعالیت های اقتصادی انجام داده یا قرارست انجام دهند، موضوع گفت وگوی جام جم با دکتر سیدعلی‎محمد موسوی، دبیرکل این سازمان است. موسوی پس از یک دبیرکل ترک و دو دبیرکل اهل کشور اندونزی به این سمت منصوب شده است. وی علاوه بر ماموریت های بین المللی کشورمان در وین و لاهه، در سال های قبل از تصدی دبیرکلی 8-D، مدیرکلی همکاری های اقتصادی بین المللی وزارت امور خارجه و مسئولیت نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در اکو را نیز در کارنامه اش دارد.

موسوی مبادلات تجاری در زمینه حمل و نقل، کشاورزی، صنعتی و انرژی را از اولویت های این سازمان عنوان می کند و می گوید: 8-D قصد دارد در این زمینه ها مبادلات را به شکل وسیعی گسترش دهد که در این خصوص برنامه ریزی هایی انجام شده است. گفت وگوی جام جم با دبیرکل ایرانی گروه 8-D را می خوانید.

گروه 8 کشور اسلامی در حال توسعه یا همان 8-D بر اساس چه فلسفه ای تشکیل شد و زمینه ها و دلایل راه اندازی آن چه بود؟

ایده تشکیل 8-D از تفکرات بلند اربکان، نخست وزیر فقید ترکیه نشات گرفته که برای نخستین بار در کنفرانس توسعه ملل متحد که سال 1996 همزمان با نخست وزیری اربکان در استانبول برگزار می شد، مطرح شد. در خلال این کنفرانس، وی زمان و موقعیت را مغتنم شمرده و ایده تشکیل چنین سازمانی را مطرح کرد. پس از این کنفرانس، آقای اربکان از این هفت کشور (بجز ترکیه) درخواست کرد نمایندگان تام الاختیاری را برای مذاکرات مربوط به تشکیل این سازمان معرفی کنند که کشورها هم از این طرح استقبال کرده و نمایندگان خود را معرفی کردند که از جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات آقای دکتر ظریف معرفی شد.

با سرعت زیاد و در مدت کمتر از یک سال مذاکرات فشرده ای صورت گرفت و در پانزدهم ژوئن 1997 این سازمان پا به عرصه وجود گذاشت. اما به دلیل تغییر دولت و کودتایی که علیه اربکان صورت گرفت، سازمان به محاق رفت و مدت ده سال فعالیت های اصلی سازمان بویژه در خصوص همکاری های اقتصادی متوقف شد. البته اجلاس های سیاسی سازمان برگزار می شد، اما جلسات محتوایی اقتصادی آن شکل نمی گرفت تا این که در اجلاس سران در بالی اندونزی سال 2006 مجددا با ابتکار رئیس جمهور اندونزی و حمایت دیگر کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران، سازمان حیات جدیدی پیدا کرد و در مدت چند سال گذشته اساسنامه سازمان تصویب و موافقت نامه گمرکی، موافقت نامه صدور ویزا برای تجار و بازرگانان، موافقت نامه همکاری های هوایی و موافقت نامه تعرفه ترجیحی بین اعضای سازمان منعقد شد.

آیا موافقت نامه تعرفه ترجیحی بین اعضا به عنوان یکی از مهم ترین موافقت نامه ها اجرایی شده است؟

مقدمات آن فراهم شده است. از نوامبر 2013 تاریخ اجرا مشخص بوده و ما هم اکنون منتظر فهرست نهایی کشورها هستیم.

این موافقت نامه را قاعدتا باید کشورها تصویب کنند. درست است؟

این موافقت نامه قبلا از سوی کشورهای عضو تصویب شده و اکنون منتظر کشورها هستیم تا فهرست روزآمد خود را بر اساس شکل جدید تعرفه های گمرکی ارائه کنند. باید بگویم اهداف عالیه تشکیل سازمان تا حدودی محقق شده، گرچه آنچه در نظر رهبران آن موقع بود که سازمان به صورت سازمانی تمام عیار در جهت همکاری های سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی باشد تاکنون شکل نگرفته اما فعالیت های سازمان در حوزه همکاری های اقتصادی پیشرفت نسبتا قابل ملاحظه ای داشته است.

تعداد اعضا همین هشت عضو باقی خواهد ماند یا بستگی به شرایط تغییر خواهد کرد؟

در خصوص انتخاب هشت کشور باید بگویم تعمدی بوده و این هشت کشور با دقت تمام انتخاب شده اند. اگر قرار باشد از این تعداد بیشتر شود نقض غرض می شود، به این دلیل که ما اکنون سازمان همکاری اسلامی را داریم. الان این هشت کشور هم با توجه به ظرفیت های گسترده، جمعیت بالا، منابع غنی، موقعیت های ژئوپلیتیک و ژئو استراتژیک در مناطق خودشان و توان اقتصادی و پتانسیل فعالیت مورد نظر انتخاب شده اند.

مشکلی که در برخی سازمان ها وجود دارد و نمی خواهم نام ببرم این است که طیف اعضا بسیار گسترده است. وقتی یک کشور کوچک کم جمعیت و دارای منابع محدودی عضو سازمانی است همکاری های اقتصادی خیلی مشکل می شود. تصمیم گیری در بیشتر سازمان های منطقه ای و بین المللی با اجماع صورت می گیرد و اگر قرار باشد مثلا ایران با توان و پتانسیل و جمعیت زیاد کنار یک کشور خیلی کوچک بنشیند و با هم برای مساله ای تصمیم بگیرند باید توانمندی های آن کشور را خیلی ملاحظه کند. از سوی دیگر، بعضی ملاحظات سیاسی نیز در آن زمان مطرح بود. از این رو، ابتدای امر بعضی کشورها را عمدا به دلیل ملاحظات سیاسی دعوت نکردند و برخی کشورها را به دلیل کوچک بودن و همچنین محدود بودن منابع و پتانسیل پایین کنار گذاشتند و در نهایت سازمان با این هشت کشور که بالای فهرست سازمان همکاری اسلامی هستند، شکل گرفت.

کشوری مانند عربستان با توجه به تولید نفتی که دارد از پتانسیل اقتصادی بالایی برخوردار است. این کشور چرا دعوت نشده است؟

فقط عربستان نیست و خیلی کشورهای دیگر که در آن زمان به همان دلایلی که عرض کردم دعوت نشدند اما درهای سازمان به روی کشورهای اسلامی باز است، ولی بر اساس مذاکراتی که با مقامات کشورهای عضو داشته ام آنها تمایلی به افزایش سریع و کمی اعضا بویژه از گروه کشورهای دارای پتانسیل محدود، ندارند. به هرحال در آن مقطع سازمان با حضور این هشت کشور به دلایل مختلف از جمله برآورده نشدن انتظارات جهان اسلام از ناحیه کشورهای اسلامی بویژه در زمینه همکاری های اقتصادی تاسیس شد این هفت کشور با تعمق و گزینش دقیق از سوی اربکان انتخاب و دعوت شدند. همان طور که قبلا نیز عرض کردم سازمان خیلی به گسترش کمی و بی حد و حصر اعضا اعتقادی ندارد.

آقای دکتر! مشترکاتی که در خصوص جمعیت و پتانسیل اقتصادی و موقعیت های استراتژیک اشاره کردید درست است، اما به لحاظ تجاری به نظر نمی رسد این کشورها خیلی قرابتی با هم داشته باشند. صرف نظر از روابط اقتصادی ایران و ترکیه که آن هم به دلل تحریم های اقتصادی غرب رو به افزایش گذاشته، با بقیه کشورهای عضو 8-D آنچنان مراودات قابل تاملی نداشتیم. درست است؟

من به عدد و آماری اشاره می کنم که شاید پاسخی اجمالی به پرسش شما باشد. زمانی که همکاری های ما آغاز شد تجارت درون منطقه ای ما 20 میلیارد دلار بود. بر اساس نقشه راهی که داشتیم باید تا پایان سال 2013 به 150 میلیارد دلار و سال 2018 به 500 میلیارد دلار برسیم. ما به هدفی که نقشه راه مشخص کرده بود تقریبا رسیده ایم، یعنی سال 2012 تجارت درون منطقه ای به 138 میلیارد دلار رسید، هر چند که سال 2013 به دلیل مشکلات اقتصادی جهانی کمی افت داشتیم.

از سوی دیگر، امروزه بحث نزدیکی جغرافیایی و ارتباط مرزی در خصوص تجارت خیلی مطرح نیست. شما کشور سنگاپور را در نظر بگیرید که علی رغم موقعیتش در شرق دور چگونه جهانی شده و به نقطه وصول یا عزیمت (هاب) تجارت منطقه ای تبدیل شده است. در جهان امروز بیشتر تجارت جهانی با کشتی صورت می گیرد. بحث ترانزیت زمینی بیشتر برای تجارت در سطح ملی یا کشورهایی مانند افغانستان و قرقیزستان و کشورهایی که دو سه لایه با آبهای آزاد فاصله دارند، مطرح است.

اما از زمان تاسیس سازمان حدود 17 سال گذشته است. در طول این مدت تجارت جهانی رشد بسیار زیادی کرده است. شاید نسبت اعداد و ارقام تجارت جهانی نیز در این 17 سال با مقداری اختلاف به همان میزان افزایش پیدا کرده باشد. بفرمایید نقش 8-D در این افزایش حجم تجارت از 20 به 150 میلیارد دلار چقدر بوده است؟

به عنوان نکته تکمله می خواستم عرض کنم همکاری های تجاری اعضای گروه در ارتقای حجم مبادلات موثر بوده است. ما در گروه، موافقت نامه تسهیلات گمرکی را داریم؛ موافقت نامه صدور ویزا اجرایی شده و موافقت نامه تعرفه ترجیحی که در آستانه اجراست. نمی خواهم منحصرا بگویم ارتقا پیدا کردن تجارت بین این هشت کشور منحصرا به دلیل همکاری های آنها در چارچوب سازمان 8-D است اما باید بیان کنم سازمان 8-D نیز سهم موثری در این زمینه داشته است. وقتی وزرای اقتصادی و کشاورزی و صنعت این سازمان هر ساله دور یک میز می نشینند خود به خود با توانمندی ها و پتانسیل های کشورهای عضو آشنا می شوند و با هم قول و قرارهایشان را می گذارند که این امر می تواند تسهیل کننده و ارتقادهنده تجارت درون منطقه ای باشد.

مهم ترین موافقت نامه یا تصمیمی که در 8-D گرفته شده و اثر گذار بوده کدام است؟ آیا می توانید اندازه اثرگذاری این موافقت نامه را به صورت عددی بیان کنید؟

شاید مهم ترین سند سیاسی که امضا کردیم همین سند تاسیس سازمان یا اساسنامه آن است، اما در زمینه اقتصادی سه سند مهم داریم. موافقت نامه گمرکی و موافقت نامه صدور ویزا برای تجار و موافقت نامه تعرفه ترجیحی. تجارت درون منطقه ای سازمان از 3.4 درصد در سال 1997 به 8.2 درصد در سال 2012 بالغ شده است.

به نظر می رسد اجرای این موافقت نامه ها خیلی پیچیده و زمان بر خواهد بود. درست است؟

بله. همین طور هم بوده. غیر از آن ده سال اول که سازمان به دلیل مسائل سیاسی در محاق بود در هفت سال گذشته موافقت نامه تعرفه ترجیحی را نهایی کردیم و اکنون در آستانه اجرا هستیم. ما اکنون منتظر برخی کشور ها از جمله جمهوری اسلامی ایران هستیم که فهرست خود را ارائه کند و موافقت نامه اجرایی شود که اگر این فهرست ارائه شود موافقت نامه با حضور شش کشور اجرا خواهد شد.

آیا در بحث تحریم توانستیم استفاده ای از 8-D بکنیم؟ آنچه مشخص است برخی کشورهای عضو این گروه در زمان تحریم نه تنها کمکی به ما نکردند بلکه از کشورهای غربی هم سختگیرتر شدند.

در تحریم ها تا آنجا که به مصوبات شورای امنیت برمی گردد سازمان های بین المللی خودشان را در چارچوب های چند جانبه دخیل نمی کنند که راه حلی برای دور زدن تحریم ها پیدا کنند، اما بسیاری از کشورها که بعضا عضو 8-D بودند در دوران سختی که کشور در حال گذار بود واقعا به صورت دو جانبه همراه و همیار بودند. از سوی دیگر، سازمان های منطقه ای مانند اکو و 8-D فرصت حضور را برای این که سران و وزرا بخش های صنعتی کشاورزی و انرژی کشورها در کنار هم بنشینند و صحبت کنند، تسهیل می کنند که خود به خود به راه حل هایی برای مشکلات منجر می شود.

زمانی که تحریم های یکجانبه از سوی آمریکا یا اروپا بود بسیاری از کشورها این جرات را داشتند که با ایران همکاری داشته باشند، اما وقتی این تحریم چند جانبه شد دست سازمان های بین المللی مثل 8-D هم بسته شد به این دلیل که سازمان های بین المللی برخلاف منشور عمل نمی کنند، اما کشورهای عضو 8-D در دوره تحریم های یکجانبه اکثرا کمک ایران بودند.

به نظر می رسد تحریم های یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه کشورمان بسیار بیشتر و سختگیرانه تر از تحریم های سازمان ملل بود و همان تحریم ها بود که اقتصاد کشور را به چالش کشاند. از این رو، باید این انتظار را از کشورهای عضو 8-D داشت که دست کم تا جایی که به تحریم های ویرانگر یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا مربوط می شود، با ایران همکاری کنند. شما دبیرکل یک سازمان مهم بین المللی هستید. این سوال را از شما دارم که ایران توانسته از این موقعیت برای بهره بردن از ظرفیت و پتانسیل کشورها و دور زدن تحریم های علیه ایران استفاده کند؟

همان طور که عرض کردم ما در سازمان این فرصت حضور و فرصت دیدارهای جمعی را فراهم کردیم. ببینید این که شما در یک روز وزرای هشت کشور را ملاقات کنید می توانید فرصت های اقتصادی زیادی برای کشور فراهم کنید. البته من متخصص تحریم نیستم. تحریم ها چند لایه و متفاوت است. برخی تحریم ها از سوی ریاست جمهوری آمریکاست و برخی دیگر مصوبات کنگره است. تحریم هایی هم است که مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد است. این تحریم ها باید تفکیک شود. در تحریم های یکجانبه بسیاری از کشورهای جهان سوم حمایت نکردند.

البته همان تحریم های بانکی هم یکجانبه و بین المللی بود. به نظر می رسد در این بخش هم تحریم های یکجانبه روی سیستم بانکی بسیار آزاردهنده است. به عنوان مثال فهرست بانک های ایرانی که از طرف سازمان ملل تحریم شدند خیلی کمتر از بانک هایی است که از سوی آمریکا تحریم شدند. در این خصوص نظرتان را بگویید.

بله. تحریم های یکجانبه گسترده بود و به همین دلیل برخی تصور می کنند مذاکرات 1+5 هم می تواند در حالت بسیار خوشبینانه به لغو تحریم های بین المللی منجر شود. اما آنچه در سال های اخیر به کشور آسیب رساند بحث تحریم های چندجانبه بود که همکاری ها را محدود می کند. در این زمینه غربی ها تا آنجا که می توانند پایه تحریم ها را در شورای امنیت می گذارند و مصوبات آن را می گیرند و بعد با سیستم های خودشان تحریم را تکمیل می کنند، یعنی بسیار هدفمند و هوشمند خواسته خود را عملیاتی می کنند. البته باید بگویم تحریم در حیطه فعالیت من نیست و در این خصوص نمی توانم نظر کارشناسی دهم. سازمان های منطقه ای معمولا بر اساس یک سری چارچوب ها و قوانین حرفه ای کار می کنند که توسط وزرا تصمیم گیری می شود و این موضوع فضای بسیار مناسبی را برای مراوده میان کشورها فراهم می کند که همکاران خود را ملاقات کنند تا بتوانند برای تصمیمات اقتصادی بهتر و سنجیده تر عمل کنند. این استفاده حداقلی از ظرفیت های سازمان هایی مانند 8-D است. حداکثری آن بستگی به چگونگی تصمیمات وزرای خودمان دارد که چگونه از این فرصت استفاده کنند و این فرصت را به حداکثر برسانند.

تاکنون ما از عضویت در 8-D چه بهره اقتصادی ملموسی برده ایم؟

ما در زمینه کشاورزی همکاری بسیار خوبی بین وزارتخانه کشورهای عضو در خصوص امنیت غذایی، تبادل بذر و تامین خوراک دام و طیور و استانداردسازی داشته ایم. در زمینه صنعت هم 12 کارگروه صنعتی داریم و طیف وسیعی از مسائل و همکاری های صنعتی را پوشش می دهیم و قرار است در آینده ای نزدیک اجلاس صنعت را در تهران داشته باشیم. در زمینه حمل و نقل به دلیل فاصله ای که کشورها با هم دارند و بین سه قاره قرار گرفته اند همکاری ها به هوایی و کشتیرانی منحصر شده که تاکنون در زمینه هوایی پیشرفت خیلی خوبی داشتیم. در کشتیرانی مدت کوتاهی است که کار آغاز شده است. در بخش انرژی همکاری ها صرفا به انرژی های تجدیدپذیر منحصر شده است. طبیعتا کشورهایی که دارای نفت و گاز گسترده هستند خیلی تمایل ندارند بحث و تصمیم گیری در خصوص منابعشان را با دیگران به اشتراک بگذارند، ضمن این که تصمیم گیری در خصوص نفت و بازار آن در اوپک و در خصوص گاز در سازمان کشورهای صادرکننده گاز که اصطلاحا به اشتباه اوپک گازی گفته می شود، قرار دارد. لذا همکاری ها در خصوص انرژی بسیار مشکل بوده است. زمانی که من به سازمان رفتم متوجه شدم تا آن موقع هنوز یک جلسه هم در این خصوص برگزار نشده ولی خوشبختانه نخستین اجلاس وزرا قرار است بزودی در ترکیه برگزار شود.

آقای دکتر! در حوزه بانکی همکاری ملموسی بین اعضای 8-D وجود دارد؟

همکاری در زمینه ایجاد صندوق سرمایه گذاری مشترک در دستور کار سازمان است. در جلسه ای که اخیرا با آقای دکتر طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی داشتم، از ایشان خواستم رهبری این گونه مباحث را برعهده بگیرند. تاکنون یک سمینار در این زمینه داشته ایم ولی در زمینه تاسیس بانک به دلیل این که همه اعضای سازمان، عضو سازمان همکاری اسلامی هستیم و آنجا بانک توسعه اسلامی وجود دارد، اعضا خیلی تمایل به تاسیس بانک ندارند.

در خصوص صندوق سرمایه گذاری که اخیرا مقدمات تشکیل آن فراهم شده، کار به کجا رسیده است؟

یک کارگروه مشترک اساسنامه این صندوق را نوشته و پیشنهادهای لازم را در این خصوص ارائه کرده اند که کشورها در حال بررسی هستند. ما منتظر این هستیم در اجلاس وزرای اقتصاد که بزودی برگزار خواهد شد اساسنامه صندوق مطرح شود. ولی در این خصوص باید عرض کنم سازمان 8-D خیلی تمایل به تشکیل نهادهای عریض و طویل و فاقد خاصیت ندارد. برخی سازمان ها طیف بسیاری از مسائل و موضوعات را شروع کردند اما پیشرفتی در همه زمینه ها حاصل نشده است. در 8-D و منشور کاری اش 21 حوزه کاری مشخص شده که بسیاری از مسائل اقتصادی را در بر می گرفت اما اعضا بسرعت متوجه شدند که آغاز همکاری ها در همه حوزه ها و به طور همزمان، نشدنی است. به همین دلیل همکاری ها را اولویت بندی کردند. تجارت، کشاورزی، صنعت، حمل و نقل و انرژی در صدر اولویت ها قرار گرفت ضمن این که اخیرا همکاری در زمینه گردشگری نیز جزو اولویت ها قرار گرفت. در فاز دوم فعالیت های سازمان ـ که از دسامبر جاری با تشکیل اجلاس سران در ترکیه شروع می شود ـ اعضا تمایل خود را برای این که به سمت ایجاد پروژه ‎های بزرگ بروند، نشان داده اند. اجلاس وزرای صنعت هم قرار است به زودی تشکیل شود. در خصوص برخی موضوعات از جمله بحث تولید هواپیما، خودرو و ماهواره مشترک هم مباحثی مطرح شده، اما هنوز هیچکدام از آنها نهایی نشده و همه نگاه ها به سوی اجلاس وزرای صنعت است که پاییز امسال قرار است در تهران برگزار شود که وزرای صنعت پروژه ها و همکاری های صنعتی خود را دنبال کنند.

همکاری ها در بخش کشاورزی تاکنون خوب بوده است. همکاری برای تامین کود، دانه ها، خوراک دام و طیور صورت گرفته است.

برای تامین مالی پروژه های 8-D چند هفته قبل ملاقاتی با رئیس بانک توسعه اسلامی داشتم و قرار شد یادداشت تفاهمی با هم امضا کنیم که پروژه های ما را بانک توسعه اسلامی تامین مالی کند.

در زمینه پیمان های پولی بحثی مطرح نشده است؟

بحث هایی در خصوص مسائل پولی و مالی مطرح شده که بیشتر جنبه آکادمیک و پژوهشی دارد، اما اگر منظورتان این است که همکاری های پولی گسترده میان اعضا شکل بگیرد و مثلا به سمت پول واحد حرکت کنیم باید بگویم حتی در میان مدت به این دلیل که هشت کشور در سه قاره پراکنده اند و ساختارهای اقتصادی آنها متفاوت است، بعید است چنین مباحثی آغاز شود.

منظور من استفاده از پول های ملی کشورها در مبادلات دوجانبه و چندجانبه است. به عنوان مثال در مبادلات تجاری با اندونزی به جای این که از دلار استفاده کنید از واحدهای پولی دو طرف استفاده شود. با این کار هم از فشار تحریم رها می شویم و هم این که هیچ مصوبه بین المللی نقض نشده است. اگر دو طرف مایل باشند و آمادگی ایجاد ساز و کار آن را داشته باشند، فرصت مناسبی است که از ظرفیت 8-D برای چنین کارهایی استفاده شود.

به نظر من این مساله ای است که بانک های مرکزی کشورها باید در خصوص امکان سنجی آن بحث کنند که اجلاس آنها قرار است قبل از اجلاس سران برگزار شده و نتایج کار خود را به اجلاس سران عرضه کنند. اما طبیعت همکاری های پولی و مالی بسیار پیچیده و دشوار است. شما کشورهای حاشیه خلیج فارس را در نظر بگیرید که منابع اقتصادی مشابه و روابط تجاری خوب دارند و دارای فرهنگ و قرابت زیادی هستند، اما هنوز نتوانسته اند واحد پولی مشترک برای خود تعریف کنند. وضع یورو را هم که مشاهده می کنید. بحران های سنگین این واحد پولی را گاه تا آستانه فروپاشی جلو برده است.

فکر می کنید به لحاظ اثرگذاری 8-D موفق تر بوده یا اکو؟

من هم در 8-D و هم در اکو نمایندگی ایران را بر عهده داشته ام و شاید خیلی درست نباشد که قضاوت کنم و بگویم کدام سازمان بیشتر موفق بوده یا مورد توجه مقامات ایران است زیرا هر سازمانی اقتضائات خود را دارد. اما یکی دو نمونه از کدهایی را که وجود دارد می گویم. در چند سال گذشته که وزرای صنعت کشورهای 8-D خدمت رهبر معظم انقلاب بودند ایشان علاوه بر پذیرفتن وزرای صنعت، فرمایش های بسیار مهمی در این خصوص داشتند. در آنجا تعبیری قریب به این مضمون داشتند که تشکیل 8-D یکی از آرزوهای من بود که توسط مرحوم اربکان محقق شد. دولت های گذشته هم حامی 8-D بودند و در بالاترین سطح در جلسات سران شرکت کردند. بگذارید به این موضوع مهم اشاره کنم که فعال ترین عضو گروه 8-D ایران است و بیشتر جلسات گروه را میزبانی می کند و به همین دلیل می خواهم به عنوان دبیرکل 8-D از ایران بویژه وزارت امور خارجه که نقش مرجع ملی و هماهنگ کننده فعالیت ها با دیگر وزارتخانه ها را دارد برای این همکاری و فعالیت گسترده تشکر کنم. واقعا از پشتیبانی و حمایت مقامات ایرانی ممنون هستیم.

چندی پیش که سفیر ترکیه با آقای هاشمی رفسنجانی ملاقات کرده بود، ایشان در آن جلسه گفته بودند انتظارات ما از 8-D بیشتر بود. می خواهم بگویم که سازمان همواره مورد توجه مقامات جمهوری اسلامی ایران بوده است. کشورهای دیگر هم فعال بودن ایران بین اعضای 8-D را تائید می کنند و این نشان دهنده اهتمام ایران به 8-D است.

از سوی دیگر رابطه ایران با این کشورها بسیار گسترده و گرم است. با اندونزی که یک کشور پر جمعیت است، با مالزی که از نظر اقتصادی ظرفیت بسیار بالایی دارد، با ترکیه و پاکستان که همسایه ما هستند و مراودات زیادی داریم و همچنین دیگر کشورهای عضو 8-D رابطه خوبی داریم. ایران اهتمام ویژه ای برای 8-D دارد البته من نمی خواهم ارزشگذاری کنم و بگویم 8-D در صدر فهرست فعالیت های منطقه ای ایران است گرچه اگر به این موضوع اشاره کنم گزاف نگفته ام ولی به دلیل این که دبیرخانه اکو در ایران است جمهوری اسلامی ایران توجه بسیار بالایی به اکو دارد.

لازم به ذکر است که در دهه های گذشته بسرعت سازمان های بین المللی تاسیس می شد اما تقریبا دو دهه است که پارادایم حاکم بر روابط بین الملل منطقه گرایی شده و توجه خاصی به منطقه گرایی می شود لذا شما دیگر شاهد تاسیس سازمان های عریض و طویل بین المللی نیستید زیرا کشورها منافع خودشان را در اطراف کشور خود و در سازمان های محدود با عضویت کشورهای دوست و همسایه جستجو می کنند.

می خواهم از این فرصت استفاده کنم و از دولت میزبان سازمان یعنی ترکیه نیز به دلیل حمایت های بی دریغشان از سازمان تشکر کنم. اجلاس سرانی که در آینده نزدیک یعنی ماه دسامبر قرار است در ترکیه برگزار شود می تواند نقطه عطفی برای سازمان باشد و مصمم هستیم حال و هوای سازمان را تغییر دهیم. هدف آن است که به سمت پروژه های اجرایی و انجام کارهای ملموس تر برای مردمان کشورهای عضو سازمان حرکت کنیم.

فکر نمی کنید برای اجلاسی که پیش رو است، اطلاع رسانی رسانه ای می تواند اهداف سازمان را بهتر معرفی کند؟

بله. در این خصوص با خبرگزاری های دولتی و تلویزیون های رسمی کشورهای عضو مذاکراتی شده تا این اجلاس را بخوبی پوشش دهند.

منبع:‌جام جم آنلاین