سرپرستی كه بهبهانی را روسفید كرد!

آینده: افت پیشرفت پروژه‌ها و عدم تمایل بیشتر برای سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل، از دستاوردهای سرپرستی علی نیكزاد در وزارت راه است. بررسی عملكرد چند ماهه نیكزاد در وزارت راه نشان می‌دهد این وزارتخانه با افت خروجی و مدیریتی بیشتری حتی نسبت به دوران وزارت بهبهانی روبرو شده است كه البته می تواند نتیجه طبیعی اداره شدن یك وزارتخانه با سرپرستی نیم بند وزیر یك وزارتخانه دیگر باشد. نیكزاد این روزها به عنوان گزینه احمدی نژاد برای پست وزارت دو وزارتخانه مسكن و راه وترابری مطرح است و نمایندگان مجلس با این تصمیم احمدی نژاد كه وزرای وزارتخانه‌های ادغام شده بدون رای اعتماد مجدد مجلس وزیر بشوند، مخالفت كرده اند. یكی از دلایل مخالفت مجلسیون تردید در صلاحیت گزینه‌های پیشنهادی رئیس جمهور برای چرخاندن وزارتخانه های ادغامی است. گزارش پیش رو تا حدود زیادی اعتبار و درستی اصرار نمایندگان برای كسب رای اعتماد مجدد وزیران از مجلس نشان می‌دهد. افت شدید پیشرفت پروژه های اجرائی وزارت راه بررسی های خبرنگار «آینده» حاكی از افت پیشرفت و تعطیلی برخی پروژه های اجرایی راه و راه آهن طی مدت سرپرستی نیكزاد است. در تمامی پروژه ها پیشرفت های 3% ماهانه به صفر رسیده است. این امر موجب نارضایتی مردم و نمایندگان شده و با توجه به تعطیلی كارگاه‌های پیمانكاری، شروع مجدد آنها مستلزم هزینه و زمان مضاعف است. این پیمارنكاران دلایل افت شدید پیشرفت و اجرای پروژه ها و تعطیلی كارگاههای راهسازی را عدم اعتمادشان به تیم مستقر در راس وزارت راه و دلسردی مجریان و مدیران اجرائی وزارت راه عنوان می كنند. یكی از دلایل مخالفت مجلسیون تردید در صلاحیت گزینه‌های پیشنهادی رئیس جمهور برای چرخاندن وزارتخانه های ادغامی است. گزارش پیش رو تا حدود زیادی اعتبار و درستی اصرار نمایندگان برای كسب رای اعتماد مجدد وزیران از مجلس نشان می‌دهد. عدم تمایل ورود سرمایه گذاران بخش حمل و نقل به پروژه های زیرساختهای كشور با توجه به انعقاد تفاهم نامه ها و قراردادها برای حضور بخش خصوصی در اجرای پروژه های ریلی و آزادراهی به طول 1700 كیلومتر و با توجه به جو بی اعتمادی به تیم حاضر و نوع برخوردهای ایجاد شده، برخی تفاهمات و قراردادها عملیاتی نشده و حتی تعدادی از آنها كه كلنگ زنی شده بود، به حالت تعلیق درآمده است. از جمله این پروژه ها می توان به آزادراه اصفهان- شیراز، سیرجان- بندرعباس، تبریز- مرند و پل زال اندیمشك كه با پیشرفت 15% یكباره متوقف و ماشین آلات از پروژه ها خارج شده اند اشاره كرد. این مسئله حتی در پروژه هایی كه باید در پایان فروردین و اردیبهشت به بهره برداری می‌رسید، نظیر كنارگذر شمالی مشهد نیز مشاهده می شود. بررسی ‌های خبرنگار «آینده» نشان می دهد نیكزاد با حضور در وزارت راه، بهره برداری از پروژه های تمام شده را متوقف و اعلام كرد كلیه پروژه های قابل افتتاح باید در3 ماه آینده افتتاح شوند و افتتاح بسیاری از پروژه هایی كه 97% آنها انجام شده بود متوقف شد. البته با توجه به ضرورت بهره برداری از تعدادی از پروژه های تمام شده و بنا به نیاز منطقه و اصرار نمایندگان و مدیران وزارت راه، تعداد زیادی از این پروژه ها در قالب هدیه نوروزی این وزارتخانه جهت استفاده مردم در ایام عید افتتاح شد. پروژه هایی نظیر 180 كیلومتر مسیر سیرجان به بندرعباس و یا تونل تنگه زاغ و یا بزرگراه قم به گرمسار، پروژه دوبانده كردن رودهن به فیروزكوه و یا همدان به بیجار از جمله پروژه هایی است كه مقاومت سرپرست وزارت راه در عدم بهره برداری از آنها جهت استفاده بعدی تبلیغاتی از آنها به نتیجه نرسید. هم اكنون نیز با نزدیك شدن به برنامه پایان دوره سرپرستی، تمام پروژه هایی كه مطابق اعلام رسمی شركت ساخت به بهره برداری رسید، در لیست نمایش تبلیغاتی افتتاحیه ها قرار گرفته و قرار است افتتاحیه های سریالی آنها آغاز شود. این موضوع با افتتاح تونل تنگه زاغ و مسیر 180 كیلومتری سیرجان- بندرعباس آغاز شده است. نكته جالب اینكه در تیزر تلویزیونی این افتتاح، سرپرست وزارت راه ردر حال كلنگ زنی مسیر و تونل نشان داده می‌شود! (یعنی این ساخت تونل در زمان ایشان آغاز شده است!) نیكزاد درباره آزادراه تهران- شمال كه مورد توجه و رسانه ها و مردم است، اعلام كرده كه اتمام كامل پروژه به حداقل 25000 میلیارد تومان معادل 5/1 برابر بودجه شركت ساخت و توسعه وزارت راه و ترابری و حداقل معادل شش سال دیگر زمان نیاز دارد. این در حالی است كه فاز 2 و 3 این آزادراه هنوز به مرحله طراحی نهائی نرسیده است و قطعه 4 این بزرگراه باید در عید سال 90 و قطعه 1 آن در عید سال 91 به بهره برداری می‌رسید كه به دلیل افت اجرای پروژه ها ممكن نشده است. عدم اعتقاد به فاینانس خارجی در جذب منابع مالی مورد نیاز پروژه ها با توجه به سیاست توسعه خطوط ریلی و نیاز كشور به توسعه سالانه 1000 كیلومتر جهت تحقق اهداف برنامه و عدم وجود نقدینگی مناسب در تامین اعتبار مورد نیاز، مذاكرات و توافقات اولیه ای با كشور چین در خصوص فاینانس پروژه های ریلی منعقد شده، اما به دلیل تغییر مدیریت در وزارت راه و عدم اعتقاد تیم حاكم به فاینانس خارجی پروژه ها، برخی مذاكرات، توافقات و قراردادهای منعقده مسكوت مانده و كار بلاتكلیف رها شده است. این موضوع باعث شده كه در اعتبارات داخلی نیز برای پروژه های قابل فاینانس، اعتبار داخلی برای سال 90 در نظر گرفته نشود. عدم تمایل و رضایت بدنه وزارت راه به همكاری با تیم موجود با توجه به پیشینه قبلی تعدادی از مدیران تازه منصوب شده و سوابق قبلی آنها چه به عنوان پیمانكار وزارت راه و چه به عنوان مدیران اجرایی و همچنین عدم مقبولیت عملكردی چند ماه گذشته، نوعی تضاد بین بدنه اجرایی و فنی وزارت راه و راس مجموعه تصمیم گیری به وجود آمده است. برخی از موارد زیر عبارت است از : 1. اختلاف فاحش در بسیاری از تصمیمات قائم مقام وزارت راه با سرپرست مربوطه، به گونه ای كه سرپرست وزارت راه در چند مرحله در خصوص عزل و نصب ها اعلام نموده است هیچ گونه قدرتی جهت مقابله با تصمیم قائم مقام را نداشته و یا در برخی از تصمیمات به دلیل دوگانگی نقطه نظرات سرپرست وزارت و قائم مقام مربوطه، مدیران اجرائی در تصمیمات مردد و بلاتكلیف مانده اند. 2. پیشینه اجرائی و عملكرد گذشته برخی از منصوبان جدید وزارت راه در مسئولیت های قبلی این وزارتخانه و عدم رضایت از نوع رفتار و یا عملكرد باعث دلسردی پرسنل وزارت راه شده است. 3. با توجه به اینكه قائم مقام وزارت راه قریب 14 پروژه اجرائی به صورت پیمانكار تا قبل از انتصاب در اختیار داشته، نوع برخورد او با كارمندان زیردست و مدیران اجرائی بر اساس سوابق ذهنی و مطالباتی است كه در دوره پیمــانكاری با آنها برخورد داشته و برخی مدیرانی كه به هر دلیل با این پیمانكار برخورد اجرائی داشته اند، به اشكال مختلف مورد بی مهری و یا حذف از سیستم قرار گرفته اند. برخورد با عوامل اجرائی پروژه نصب دوربین های نظارت كارگاهی - سیستم ثبت هواشناسی در راهها و یا افزایش ظرفیت اتوبان تهران- كرج از مواردی می باشد كه به تشخیص كارشناسان متوقف و این موضوع باعث برخورد قائم مقام وزارت راه با عوامل و پرسنل مربوطه پس از انتصاب ایشان در این منصب شده است. واگذاری سرمایه های وزارت راه برای اهداف پروژه مسكن مهر مدیریت جدید در جهت شناسایی زمین های وزارت راه جهت پیشبرد مسكن مهر به گونه ای عمل كرده كه اخیراً اراضی متعلق به پروژه آزادراه تهران- شمال كه به منظور پشتیبانی مالی این پروژه از سالها قبل در اختیار وزارت راه قرار گرفته، جهت توسعه مسكن مهر در نظر گرفته است و اخیراً با جدیت تمام 100هكتار از اراضی متعلق به پروژه در شهر جدید پردیس را به منظور اجرای پروژه مسكن مهر واگذار و در صدد شناسائی و واگذاری سایر اراضی بدین منظور می‌باشد. سیاست حذف پیمانكاران بخش خصوصی و ترویج سیاست تقابل با مجلس از دیگر نتایج سرپرستی نیكزاد در وزارت راه است. به نظر می‌رسد این عملكرد سرپرست وزارت راه این موضوع را توجیه كند كه چرا برخی نمایندگان بر كسب رای اعتماد مجدد وزیران وزارتخانه های ادغام شده تاكید دارند.