بومی‌سازی فناوری‌های جهانی در عرصه سورتینگ، توزیع و مبادله

تقریبا کسی نیست که آن صحنه درخشان، تاریخی و خلاقانه چارلز اسپنسر چاپلین جونیور را در فیلم «عصر جدید» بارها ندیده باشد و هربار بدان نخندیده باشد. جایی که بازاریابان یک شرکت صنعتی در حال فروش و تست ماشینی هستند که قرار است فرایند غذا خوردن کارگران را مکانیزه و اتوماتیک کند. از ساخت این فیلم 83 سال می‌گذرد. فیلمی که در هجو و نقد آغاز عصر ماشین، ساخته شد. فرایندی که حالا بعد از نزدیک به یک قرن چنان با زندگی بشر عجین شده است که توسعه ماشینی و در مرحله بعد، گذر به تحول دیجیتال یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های توسعه جوامع به شمار می‌رود.

بخش لجستیک، سورتینگ مکانیزه و دیجیتال اقلام و کالاها و بایگانی داده‌های شرکت‌ها و سامانه‌های توزیع کلان و خُرد، از جمله بخش‌های مهم «صنعتی شدن» و عبور به مرحله دیجیتال است.

تصور کنید تعدادی زیادی کارگر بخواهند سفارش‌های مشتریان را در مرکز مبادله فروشگاه‌های عظیمی مانند آمازون یا علی بابا، به صورت دستی، تجزیه کرده و به مقاصد مشتریان ارسال کنند. تصور این مساله حالا دیگر هجوآمیز به نظر می‌رسد، چرا که این روزها مدیران توسعه این شرکت‌ها، حتی در حال جایگزین کردن پهپادها به جای پیک‌های زمینی، برای ارسال مراسلات خود هستند. یعنی بشر حالا به جایی رسیده است که ماشینی و دیجیتالی نبودن فرایند‌ها قابل هجو هستند و نه برعکس. نقطه ضعفی که متاسفانه در سال‌های اخیر در کشور ما به خاطر مسائل مرتبط با تحریم‌ها و نابه‌سامانی‌های اقتصادی قابل مشاهده بود. تا جایی که مکانیزاسیون فرایند‌های مرتبط با لجستیک، مبادله، تجزیه، توزیع و ارسال کالا تقریبا به شکل سنتی جریان داشت، تا این که فعالیت‌های یک شرکت دانش بنیان خلاق در ایران به نام کیا گیتی صنعت و شریک تجاری این مجموعه؛ یعنی شرکت راک تهران آغاز شد و شرکت‌های ایرانی یکی پس از دیگری توانستند با حمایت این مجموعه، روند عبور به سمت اتوماسیون را شروع کنند.

بدیهی است وقتی صحبت از سورتینگ محموله‌ها و کالاها به میان می‌آید، شرکت پست ایران اولین گزینه‌ای است که به ذهن مخاطب می‌رسد. اتفاقا مکانیزاسیون شش مرکز عمده پست کشور، یکی از اولین و مهم‌ترین پروژه‌هایی بود که توسط کیا گیتی صنعت عملیاتی شد.

ابزارها و راه حل‌های هوشمند کیا گیتی صنعت را می‌توان نقطه عطف و گام آغازین برای عبور شرکت‌های ایرانی به سمت اتوماسیون تلقی کرد. فعالیتی که نه تنها از منظر اقتصادی و فنی، بلکه حتی از منظر مسئولیت‌های مدنی و گرایش‌های ملی این شرکت قابل اعتناست.

شکی نیست که نصب سیستم سورتر هوشمند برای اولین بار در ایران به خاطر دقت، سرعت و کارایی بالایی که دستگاه‌های هوشمند کیا گیتی دارد، فرایند‌ها و روندهای سنتی را به میزان بسیار زیادی تسریع می‌کند. علاوه بر این، بومی‌سازی فناوری‌های نوین و تولید داخل کردن این دستگاه‌ها در شرایطی که کشور از معضل تحریم‌ها و محدودیت‌های ورود صنعت نوین به کشور رنج می‌برد، از جنبه‌های اجتماعی و ملی این برند ایرانی است. در حالی که هوشمند‌سازی حوزه لجستیک و انبارداری در جهان مدت‌ها قبل شروع شده، این شرکت تلاش دارد فاصله بین ایران و جهان را در این زمینه پر کند.

برای اطلاع از کلیات این بحث و ابعاد مختلف فعالیت‌های شرکت کیا گیتی صنعت با مهندس علیرضا تهرانی، رئیس هیئت مدیره، مدیر R&D  و از بنیان‌گذاران این شرکت گفت و گویی انجام داده ایم تا بیشتر در این باره بدانیم. این گفت وگو را در ادامه می‌خوانید:‌

جناب آقای مهندس تهرانی! با تشکر از حضورتان در این گفت و گو، لطفا به عنوان سوال اول بفرمایید ایده اولیه و فکر مرکزی مدرنیزاسیون عرصه سورتینگ کشور از چه زمانی شروع شد؟‌

اگر بخواهیم به عقب برگردیم، باید گفت از سال 1388 تا سال 1393 بررسی این موضوع، از سه زاویه مختلف، (البته به صورت نه چندان جدی)، مورد توجه قرار گرفت. صورت مساله، انتخاب ماشین آلات مورد نیاز این صنعت برای کشور بود. یعنی در وهله اول باید مشخص می‌کردیم که اصولا کدام نوع از ماشین آلات منطبق با نیازهای ایران و همخوان با موارد مصرف شرکت‌های ایرانی است.

سویه دوم این بررسی و مطالعه این بود که مشخص کنیم کیفیت و کارکرد نرم‌افزارهای واسط چگونه است؟ یعنی باید نرم‌افزاری را تولید می‌کردیم که قابلیت این را داشته باشد که با نرم‌افزارهای موجود در ایران کار کند، نرم‌افزارهایی که اغلب بدون ریشه و خارج از استاندارد ساخته شده بودند.

به این شکل بود که ارتباطات اولیه ما با شرکت‌های مختلف صورت گرفت و به مرور زمان، عمق بیشتری پیدا کرد. یکی از بزرگترین این ارتباطات نهایی کردن پروژه API برای شرکت دیجی کالا بود.

به عنوان اولین تجربه، این پروژه چطور پیش رفت و چقدر زمان برد؟‌

انجام این پروژه برای ما مدت سه ماه و برای دیجی کالا حدود یک سال زمان برد و با این که کار به کندی پیش می‌رفت؛ اما در نهایت در حوالی سال‌های 95 و 96 پروژه API دیجی کالا تکمیل شد و به بهره‌برداری رسید.

شما از سه سویه این مطالعات بنیادین صحبت کردید، سویه سوم آن چه بود؟‌

بله. مورد سوم یافتن راه حلی برای بومی سازی هر دو مورد بالا در قالب یک فرایند واحد بود. یعنی باید ماشین‌آلاتی را پیدا می‌کردیم و به خدمت می‌گرفتیم و همزمان نرم‌افزاری تهیه می‌شد که با سیستم‌های نرم‌افزاری موجود در ایران همخوانی و انطباق داشته باشد. به این ترتیب بود که اولین واحد مبادله و تجزیه مبادلات در ایران را در سال 1395 به صورت کاملا ایرانیزه، برای شرکت سریع ترابر ماهان با برند «ماهکس» راه‌اندازی کردیم که می‌توانست در هر ساعت 3000 تجزیه را انجام دهد. همچنان که گفتم این سال مصادف با راه اندازی API شرکت دیجی کالا هم بود.

گام‌های بعدی چطور پیش رفت؟ به نظر می‌رسد تجربه همکاری با شرکت ملی پست ایران در اندازه‌های یک پروژه ملی اهمیت خاصی برای شما داشته باشد؟‌

بله. همین طور است. شرکت ملی پست ایران، دومین و بزرگترین هدف ما تا آن زمان بود. ما براساس دانش و تجربه انباشته مجموعه، می‌دانستیم که شرکت ملی پست بزرگترین مشتری بالقوه ماست که در زمینه تجزیه مبادلات، ارسال، حمل و سیستم ارسال پیک در ایران فعالیت می‌کند.

مشتریان شما از جمله پست ایران با فلسفه و تفکر الزام آور بودن عبور به ساحت فناورانه در عملیات خود، مشکلی نداشتند؟‌

در واقع همین طور بود. برای مثال مدت 10 سال طول کشید تا بتوانیم هیات مدیره این شرکت را متقاعد کنیم که چنین تجهیزاتی در دنیا وجود دارد و تا چه حد ضروری است و چقدر می‌تواند در تسهیل فرایندها و ساده سازی روند‌ها کمک کند. اما خوش بختانه در سال 1400 این پذیرش از سوی این شرکت صورت گرفت و ما براساس یک قرارداد، 6 مرکز از مراکز مهم این شرکت را در شهرهای تبریز، اصفهان، شیراز، مشهد، تهران، و اهواز (که در دست اقدام است) با ظرفیت 20 هزار تجزیه در ساعت مکانیزه کردیم که این طرح، در قالب یک طرح ملی، به وسیله آقای جهرمی، وزیر وقت ارتباطات، افتتاح و به بهره برداری رسید.

طبیعی است که خدمات شرکت کیا گیتی صنعت، «محصول‌محور» است و در زمینه برطرف کردن نیازهای شرکت‌های ایرانی در بخش‌های لجستیک، انبارداری هوشمند، جورچینی و خرده برداری است. بنابراین، سوال بعدی این است که تاکنون چه تعداد محصول را براساس همان استراتژی کلی شرکت مبتنی بر بومی سازی و تولید ملی توانسته اید عرضه کنید؟‌

تا امروز بالغ بر 14 محصول در شرکت کیا گیتی لانچ شده است. این محصولات به 5 دسته اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از:

مکانیزم تجزیه (سورترها) sorting

• گونه های کراس بلت cross belt
• پاپ آپ pop-up
• ویل سورتر Wheel sorter
• ای فریم a-frame

مکانیزم‌های استوریج storage

• انبار‌های بایگانی هوشمند  saw – smart archive warehouse
• موبایل رک Mobile rack
• فلو flow rack
• فلوچین flow chain
• پوش بک push-back
• فلو بک flow back
• درایو این drive-in
• کارتن فلو carton flow

مکانیزم‌های جورچینی pick up – pick in

• پیک تولایت pick-to-light
• پیک بای لایت pick-by-light
• سیستم های ویس ریسرچ voice-re
• خطوط انتقال ـ کانویینگ conveying

کانوایرهای هوشمند smart conveyor

• خطوط اسپیرال spiral – cove
• خطوط برگشتی extend – cove
• کانوایرهای جاذبه ای gravity- cove
• کانوایرهای خودمسیر singulator

سیستم های نرم افزاری ارتباط میانی و یا محصول مرتبط

• گونه‌های api
• گونه‌های sdk و erp

در نهایت نرم‌افزاری که عامل ارتباط بین تمام این‌ها با همدیگر است را تهیه کردیم که برای این کار برای اولین بار در ایران سیستم RSRS را در ایران مجددا بومی سازی، طراحی و اجرا کردیم. به طور کلی محصولات هوشمند ما شامل سورتر، قفسه‌بندی «خود‌جریان»، موبایل رک، شاتل درایوین، بایگانی هوشمند، آی ‌فریم، تکنولوژی Pick-to-Light  در صنعت خرده برداری و نرم‌افزارهای مربوطه هستند.

لطفا درباره دستگاه سورتر هوشمند و اهمیت آن در توسعه ناوبری محصولات خرد بیشتر توضیح دهید.

دستگاه سورتر یا تفکیک کننده مرسولات، برای اولین بار توسط شرکت کیا گیتی صنعت به پنج مرکز تجزیه مکانیزه و هوشمند شرکت ملی پست کشور عرضه شد. فناوری ارزشمند پردازش هوشمند مرسولات پستی افتخاری ملی است که در عرصه جهانی این صنعت، توسط ما به دست آمد. این دستگاه موجب شناسایی و تفکیک مرسولات، بدون استفاده از نیروی انسانی شده و در نهایت سرعت و دقت کار تحویل را در مقایسه با روش سنتی به مراتب افزایش می‌دهد. البته نمونه این دستگاه مدت‌هاست در مجموعه‌های بزرگی همچون آمازون و مراکز پستی بزرگ دنیا استفاده می‌شود.

محصول قفسه بندی «خودجریان» چطور؟

قفسه‌بندی «خودجریان»، که تاکنون به سه شرکت فروخته شده، محصولی است که با استفاده از آن می‌توان از فضای انبار استفاده حداکثری کرد. با اجرای این سیستم خودکار، در زمینه گذاشت و برداشت کالاها، کاهش میزان تردد لیفتراک‌ها و ریچتراک‌ها را شاهد خواهیم بود و در نهایت منجر به افزایش سرعت عملیات بارگذاری، باربرداری و کاهش خطای عملیاتی می‌شود.

لطفا درباره سایر محصولات شاخص کیا گیتی صنعت هم توضیحاتی اجمالی ارائه فرمایید.

قفسه بندی موبایل راک، با مکانیزم حرکتی خاص خود علاوه بر حذف راهروهای فرعی بین قفسه‌ها و باقی ماندن یک یا چند راهرو، بیشترین ظرفیت ممکن را در استفاده از قفسه فراهم می‌کند.

قفسه شاتل درایوین،‌ با تکنولوژی انحصاری خود ضمن حذف اپراتور و ماشین، جهت جابه‌جایی بارها در داخل راهروها، امکان افزایش سطح مکانیزاسیون انبار را مهیا می‌سازد و به طور کلی موجب افزایش دقت، سرعت عملیات و مدیریت موجودی (تنها با لینک شدن به یک نرم‌افزار)‌ می‌شود.

دستگاه بایگانی هوشمند، در حوزه نگهداری اسناد و مدارک است که اقلام آرشیوی در آن به صورت مکانیزه و از طریق دستورهای صادره از نرم‌افزار انجام می‌پذیرد و تاثیر بسزایی در افزایش امنیت سیستم دارد و سطح بالایی از امنیت و کنترل اسناد و مدارک را به ارمغان می‌آورد.

ای‌فریم (A-Frame)، سیستم مناسبی برای جمع‌آوری سفارش‌هایی در حجم و تعداد بالاست. اقلام نسبتا ریز و کوچک در صنایعی همچون آرایشی، دارویی، الکترونیکی و... که به طور مثال در بحث خرده‌برداری‌ در شرکت‌های پخش دارویی،‌ آرایشی‌ و بهداشتی که سفارش‌های متعددی به آن‌ها می‌رسد و جمع آوری دستی آن‌ها سخت است، از این سیستم استفاده می‌کنند که سرعت گردش کار به مراتب بالاتر می‌رود.

با استفاده از تکنولوژی پیک‌تولایت، همان طور که قبلا اشاره شد، اپراتورها می‌توانند مکان و تعداد دقیق کالاهای مورد نیاز را از طریق نشانگرهای نوری نصب شده روی قفسه‌‌های کالاها، بدون نیاز به آشنایی با کالای مد نظر، تشخیص داده و سفارش‌های مورد نظر را بدون هیچ خطایی با سرعت بالا جمع آوری کنند.

و سوال آخر این که چشم انداز و برنامه آینده شما چیست و آیا در ایران رقیبی هم دارید؟‌

 برای‌ تجهیزات نوین انبارداری سیستم‌های هوشمند، فعلا در صدد فروش و پاسخگویی به بازار داخل هستیم، اما در آینده ای نزدیک وارد حوزه صادرات برای تجهیزات راک تهران خواهیم شد و با توجه به مکانیزه تر شدن محصولات و جدید بودن این صنعت در خاورمیانه، قطعا استقبال گسترده ای خواهد شد. ما در ایران و خاورمیانه رقیب خاصی نداریم و در حال حاضر رقیب ما شرکت‌های اروپایی و چینی هستند.

لازم به ذکر است که علاقه‌مندان می‌توانند برای اطلاعات بیشتر به سایت شرکت به نشانی http://kiasanat.com/ مراجعه کنند.

با تشکر از حضور شما در این گفت و گو.