گردشگری مذهبی در ایران

گردشگری یک صنعت است که می‌تواند شامل زیر مجموعه‌هایی از جمله گردشگری سلامت در ایران (به انگلیسی Medical tourism in iran ) ، گردشگری خوراک و گردشگری مذهبی باشد.

گردشگری مذهبی به بررسی ادیان و مذهب‌های مختلف می‌پردازد که در کنار آن برخی از آثار و اماکن تاریخی می‌توانند بخشی از صنعت گردشگری مذهبی باشند. ادیان مختلف با داشتن مراسم و اماکن مذهبی بسیار متنوع، توانسته‌اند به رونق اقتصادی، توسط گردشگری مذهبی در بسیاری از نقاط جهان و همچنین ایران کمک کنند.

نکته‌ای که در مورد گردشگری مذهبی وجود دارد این است که، متاسفانه بسیاری از افراد گردشگری مذهبی را تنها سفرهای زیارتی می‌دانند اما در ادامه توضیح می‌دهیم که گردشگری مذهبی و سفرهای زیارتی دو مبحث جدا از یکدیگر هستند که هر دو به عنوان زیر مجموعه گردشگری مذهبی معرفی می‌شوند.

گردشگری مذهبی چیست؟

گردشگری مذهبی یکی از زیر مجموعه‌های صنعت گردشگری است. این نوع از گردشگری این امکان را برای افراد علاقه‌مند به این حوزه فراهم می‌کند تا بتوانند به تحقیق در مورد ادیان مختلف بپردازند. یکی از چیزی‌هایی که باعث ارتباط میان ادیان مختلف می‌شود، سفر است. انسان‌ها با هر اعتقادی می‌توانند به هرجا که می‌خواهند سفر کنند و در حین سفر، با ادیان مختلف و آداب و سنن آنها آشنا شوند.

شاید همین علاقه و استقبال مسافران برای آشنایی با دین و مذهب‌های مختلف بود که باعث شکل‌گیری زیر مجموعه دیگر برای صنعت گردشگری، با نام گردشگری مذهبی شد.

اگر بخواهیم گردشگری مذهبی را کمی دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم، نیاز است تا به این مورد توجه داشته باشید که این حوزه از گردشگری به دو دسته تقسیم می‌شود:

۱- سفر با هدف آشنایی با ادیان مختلف: در این نوع از سفر هدف آشنایی با ادیان مختلف است که گاهی می‌توان در این سفر به دنبال بررسی دقیق پیروان یک دین بخصوص بود و یا ممکن است گردشگران با هدف بازدید از یک مکان مذهبی مانند یک کلیسای قدیمی، سفر کنند.

۲- سفرهای زیارتی: سفر زیارتی نیز یکی دیگر از زیر مجموعه‌های گردشگری مذهبی است. گردشگران در این سفر تنها با هدف زیارت سفر می‌کنند. به عنوان مثال ایران یکی از کشورهایی است که همیشه میزبان گردشگران مذهبی است که با هدف زیارت به آنجا سفر می‌کنند.

گردشگری مذهبی در ایران

ایران یکی از کشورهایی است که با داشتن اماکن تاریخی و مذهبی، می‌تواند پتانسیل بسیار خوبی برای جذب گردشگران مذهبی داشته باشد. برخی از شهرهای ایران از جمله مشهد، قم، شیراز، قزوین، شوش، اردبیل، گنبد کاووس و… شهرهای مذهبی و تاریخی هستند که هر ساله تعداد زیادی گردشگر برای زیارت و بازدید، به این شهرها می‌روند.

گفته می‌شود چیزی در حدود ۳۳ پیامبر (شیعه و سنی) در ایران دفن شده‌اند. همچنین وجود مقبره امام هشتم شیعیان، حضرت علی بن موسی الرضا در مشهد، این شهر را نیز به پایتخت مذهبی ایران تبدیل کرده است و این شهر ساله میزبان هزاران نفر از مسلمانان جهان است.

همچنین در ایران چیزی در حدود ۱۰۶۱۵ امام زاده وجود دارد که از این تعداد، ۱۴۵۶ مقبره در استان فارس قرار دارد و محبوب‌ترین آنها حرم شاه چراغ است. پس از استان فارس استان‌های مازندران و گیلان در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.

از دیگر ویژگی‌های ایران برای جذب گردشگران مذهبی، آیین و مراسم‌های مذهبی است که افراد بسیار زیادی از سراسر دنیا علاقه‌مند هستند تا در این مراسم‌ها شرکت کنند. مراسم عزاداری امام حسین (ع) در ایام محرم و صفر یکی از معروف‌ترین مراسم و آیین‌های ایرانی است که در شهرهای مختلف ایران به شکل‌های مختلفی برگزار می‌شود.

ایران یکی از کشورهایی که می‌تواند منبع بسیار مناسبی برای محققان مذهبی باشد زیرا ایران دارای تنوع بسیار بالایی در حوزه دین و مذهب است.