چرا دیگر صحبتی از درگاه واسط نمی‌شود؟
چون بسیاری از کشورهای دیگر در کشور هم صنعت پرداخت الکترونیک دو بخش کاملا مجزا و معین دارد: بخش بازار و بخش تنظیم‌کننده.
قانون‌گذار یا تنظیم‌کننده (Regulator)، مقررات و ضوابط فعالیت بازیگران گوناگون یک صنعت را تنظیم و تعیین کرده و در واقع نماینده‌ی حکومت در آن صنعت است. بانک مرکزی این نقش را در صنعت پرداخت کشور بر عهده دارد. زیرمجموعه‌ی ریاست‌جمهوری در کشور، بانک مرکزی ساختاری است که مجمع عمومی‌اش رییس‌اش را به پیش رییس‌جمهور انتخاب می‌کند. اعضای مجمع عمومی بانک مرکزی رییس‌جمهور، رییس سازمان برنامه و بودجه، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و یک نفر از وزرا به انتخاب هیئت وزیران هستند. در صنعت پرداخت کشور بخش تنظیم‌کننده یک عضو دیگر به نام شرکت شاپرک هم دارد. به عنوان بازوی نظارتی و اجرایی بانک مرکزی، شاپرک نماینده‌ی بانک در پرداخت الکترونیک است.
بازار در سمت دیگر این صنعت قرار دارد و بیشتر بازیگران آن تامین‌کنند‌گان سرویس‌ها پرداخت هستند. ۱۲ شرکت پرداخت الکترونیک مهمترین بازیگران این بازار هستند که در کشور فعال‌اند. اگرچه نام‌های بسیاری از این ۱۲ شرکت به نام‌های بانک‌ها بسیار چون است، اما به این نکته باید توجه کرد که این سهام‌داران گوناگون و مختلفی در این شرکت‌ها سهام دارند. شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش برای نمونه فقط به بانک سامان متعلق نیست و بانک رفاه و افراد دیگر نیز در آن سهام دارند و حتی بخشی از سهامش در بورس نیز عرضه شده است. بنابراین این نکته که بانک‌ها بخش مهمی از سهام بیشتر شرکت‌های پرداخت الکترونیک را در اختیار دارند به معنای یکی بودن بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت نیست.
مهمترین بستر‌های صنعت پرداخت در کشور به وسیله شرکت‌های پرداخت الکترونیک فراهم شده است. مشتریان بانک‌ها با بکار بردن این بستر‌ها می‌توانند پرداخت‌های مورد نیازشان را با بکار بردن کارت‌های بانکی خود انجام دهند. درگاه پرداخت و دستگاه‌های کارت‌خوان متداول‌ترین ابزارهای پرداخت در این فضا هستند. درگاه پرداخت آنلاین از این میان مهمترین ابزاری است که کسب‌وکارهای فعال در فضای آنلاین با آن کسب درآمد می‌کنند و این نقش را برای کسب‌وکارهای فضای آفلاین کارت‌خوان‌ها به عهده دارند.
کسب‌وکارهای آنلاین پس از ایجاد این بستر‌ها برای دریافت درگاه پرداخت از شرکت‌های پرداخت شوق بسیاری داشتند. اما شرکت‌های پرداخت به سادگی این سرویس‌ها را در اختیار کسب‌وکارها قرار نمی‌دادند. مراجعه‌ی حضوری و پرکردن فرم‌های گوناگون فقط راه دریافت این سرویس‌ها بود و داشتن ای‌نماد هم به شرطی برای دریافت درگاه از شرکت‌های پرداخت تبدیل شده بود. با همه‌ی این‌ها دریافت درگاه با همین ضوابط را هم گاهی به مدت زمان طولانی نیاز داشت.
از ۱۰ سال پیش این فضا به شکل‌گرفتن یک ابزار جدید منجر شد: درگاه واسط شرکت‌هایی داوطلب شدند بخشی از مخاطرات ارائه‌ی سرویس‌ها به شرکت‌های آنلاین را بپذیرند و پاسخ‌گویی به مراجع بالادستی را به عهده بگیرند. پس از بوجود آمدن این شرکت‌ها کسب‌وکارهای آنلاین توانستند بسیار سریع‌تر و آسان‌تر درگاه پرداخت اینترنتی را دریافت کنند.
دو ارزش مهم توسط درگاه واسط خلق می‌شود:
- حذف بعضی از ضمانت‌ها و اجبار ای‌نماد و چون این‌ها و در نتیجه سادگی دریافت درگاه
- انجام تمام مراحل به صورت آنلاین و در نتیجه سرعت دریافت درگاه
امکان ارائه‌ی درگاه پرداخت فقط ظرف ۳ تا ۵ روز پس از ثبت درخواست یک کسب‌وکار، ۱۰ یا حتی ۵ سال پیش در نظر کسب‌وکارهای آنلاین رویایی دست‌نیافتنی بود. اما شرکت‌های درگاه واسط این امکان را حتی برای بعضی از کسب‌وکارهای فراهم کردند که حتی یک وب‌سایت رسمی نداشتند (و فقط در شبکه‌های اجتماعی چون اینستاگرام یک حساب کاربری داشتند) آن هم با ارائه‌ی سرویس‌های چون لینک پرداخت و فرم پرداخت. تعداد شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی درگاه واسط اما با گذشت زمان به تدریج بسیار زیاد شد.
با آغاز صدور مجوز پرداخت‌یاری از دو سال پیش توسط بانک مرکزی، عبارت درگاه واسط به تدریج جای خود را به عبارت شرکت‌های پرداخت‌یار داد. و حالا تعداد این شرکت‌ها بیش از صد شرکت گوناگون است که دست‌کم بیست و پنج شرکت از میان آنها در بازار کاملا فعال‌اند. هشتاد درصد این شرکت‌ها اما به مشتریان خود سرویس‌های کاملا مشابه ارائه می‌کنند. در میان این کسب‌وکارها رقابت فقط بر اساس برند معروف‌تر، قدیمی بودن و اعتبار برند و فروش مستقیم سرویس‌ها به مشتریان انجام می‌شود. اما سرویس‌ها متفاوتی هم از سمت بعضی از پرداخت‌یارها ارائه می‌شود.
پایداری سرویس‌ها درگاه، گزارش‌دهی به مشتریان به مفید‌ترین شکل برای آنها و حتی تقسیم وجوه دریافتی از درگاه که به نام سهم‌بندی یا تسهیم به حساب‌های بانکی گوناگون نیز شناخته می‌شود از جمله مزایای رقابتی این دسته از پرداخت‌یارهاست.
دیدگاه تان را بنویسید