با پراید از آغاز تا پایان، تکامل یا تکرار؟

بالاخره خط تولید پراید در کشورمان متوقف شد. ژاپن، آمریکا و کره‌جنوبی هیچ کدام مانند خودروسازان ما با سرسختی در مقابل اعتراضات منتقدان به این خودرو مقاومت نکردند. جالب است بدانید که این خودرو در ابتدا با نام مزدا 121 در ژاپن متولد شد و سپس با انتقال به کارخانه فورد، با نام فورد فستیوا در آمریکا به حیاتش ادامه داد. اما خیلی زود به دلیل ایمن نبودن تولید و فروش آن در آمریکا ممنوع شد. کیا این خودروی نامطمئن را از آمریکایی‌ها تحویل گرفت و با تغییرات مشهودی آن را تبدیل به کیا پراید کرد. این پراید همانی بود که در سال 1372 شمسي برای اولین بار به کشور ما وارد شد. پراید که در کره هم خیلی زود توقف تولید خورد، تنها در ایران توانست 27 سال ماندگار شود. پراید ایرانی شده که با اسامی زیبای نسیم و صبا به مردم عرضه شد، خیلی زود به ارابه مرگ و خودروی پوست پیازی معروف شد. به هر جهت با توقف خط تولید، حضور پراید در کشور ما همچنان تا سال‌ها ادامه خواهد داشت و این امر به منزله پایان پراید برای ما نخواهد بود. در ادامه قصد داریم به روند تغییرات این خودرو طی 27 سال بپردازیم و مقایسه‌ای میان اولین و آخرین مدل آن داشته باشیم.

پراید پس از ورود به ایران چند سالی بدون تغییر ماند و به عنوان یک خودروی وارداتی مونتاژی به فروش می‌رسید. سال‌های ابتدایی بعد از جنگ و نبود خودروهای مدرن، پراید را که خودرویی کم‌مصرف با قیمت مناسب محسوب می‌شد به سرعت در میان مردم محبوب کرد. به مرور شرکت سایپا که حالا لیسانس پراید را از کره‌ای‌ها خریده بود، آن را به یک خودروی وطنی تبدیل کرده و به ارائه مدل‌های مختلفی از این خودرو پرداخت. از زمانی که لوگوی شرکت سایپا بر جای کیا نشست، پراید در مدل‌های 131، 132، 141، 111 و 151 تولید و به مشتریان عرضه شد. در ادامه قصد داریم تفاوت‌های اولین پراید وارداتی و مجهزترین پراید تولیدی را بررسی کنیم.

پس از داخلی شدن کامل ساخت، پراید 131 و بعدها 132 جایگزین پراید صبا و پراید 111 جایگزین پراید نسیم شد. درست است که ظاهر پراید در ابتدا جذاب و جوان‌پسند بود، اما با گذشت چند سال به غیر از تنوع خودروهای تولیدی و وارداتی، تغییرات بسیار جزئی اعمالی در ظاهر پراید و پرتیراژ بودن آن خیلی زود ظاهر این خودرو را آنقدر تکراری کرد که جای هیچ جذابیتی را باقی نگذاشت. از طرفی پرایدهای سایپایی تا اوایل سال 90 تغییری در داخل کابین هم نداشتند و تنها تولیدات سال 90 تا 99 همگی با داشبورد جدید که به مراتب بی‌کیفیت‌تر از کابین سابق بود، عرضه می‌شدند. در یک جمع‌بندی از سیر تحول طراحی پراید طی این 27 سال تنها می‌توان از کم‌کاری و عدم خلاقیت طراحان شرکت سایپا به شدت انتقاد کرد. از لحاظ فنی تولید هر پراید در واقع تکرار مکررات بوده است. نیروی محرکه این خودرو در تمامی مدل‌ها از یک موتور با حجم 1.3 لیتر با 4 سیلندر و 8 سوپاپ تأمین می‌شود. این موتور قادر است 63 اسب بخار قدرت در 5200 دور در دقیقه را تولید کند. حداکثر سرعت آن 170 کیلومتر بر ساعت است و شتاب صفر تا صد حدود 14.5 تا 15 ثانیه دارد. با آنکه قدرت موتور پراید کم است، به دلیل وزن سبکش می‌توانسرعت‌های بالایی را با آن تجربه کرد. بزرگ‌ترین مزیت پراید که یکی از دلایل اصلی فروش بالای آن نیز هست، مصرف سوخت پایین این خودروست که در حالت ترکیبی در حدود 6.5 تا 7 لیتر است.

اما بزرگترین ضعف پراید که آن را از همه جا رانده کرد، ایمنی نداشته آن بود. آمار بالای مرگ و میر ناشی از تصادفات و ایمن نبودن این خودرو اينقدر سیل انتقادات را به همراه داشت تا بالاخره پس از 20 و اندی سال شرکت سایپا تصمیم به ایجاد بزرگترین تغییر در این خودرو گرفت. اجرای پروژه X100 که پلتفرم اصلاح شده پراید بود از سال 89 تا 93 به طول انجامید. افزودن قطعات و تغییراتی در داخل بدنه خودرو به جهت افزایش ایمنی آن، از دستاوردهای این پروژه بود. در واقع اجرایی شدن استفاده از این پلتفرم به علاوه اضافه شدن دو کیسه هوای سرنشینان جلو، ترمز ABS و فرمان هیدرولیک را می‌توانجدی‌ترین تغییرات پراید در 27 سال دانست. البته این 4 آپشن تنها در تیپ فول‌آپشن یعنی SE فراهم بود!

پاسخ این سوال بسیار ساده است. مصرف سوخت کم، استهلاک پایین، قطعات یدکی ارزان و فراوان و قیمتی که تا چند سال پیش بسیار مناسب بود. و پر واضح است که از این به بعد نیز تا سال‌ها با اینکه دیگر خودروی ارزانی نیست و رقم رؤیایی 100 میلیون تومان را به خود دیده است، باز هم یکی از خودروهایی خواهد بود که در رأس میزان خرید و فروش قرار خواهد داشت. چرا که پراید ارزان‌ترین قیمت را در میان خودروهای صفر و کارکرده در کشور دارد.