فرش ایرانی از مهم‌ترین صنایع دستی به‌حساب می‌آید که اقوام مختلف با توجه به فرهنگ خود آن‌ها را در طرح و رنگ‌های متنوع می‌بافتند. ازاین‌رو درحال‌حاضر شاهد تنوعی از قالی و فرش هستیم که با نام‌های مختلفی شناخته می‌شوند. در ادامه تفاوت آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

گبه چیست؟

با توجه به اینکه قیمت انواع فرش دستباف یکسان نیست متوجه می‌شویم نمونه‌های مختلفی از این محصول در بازار موجود است. یکی از این مدل‌ها که خیلی شناخته‌شده نیست و تنها در سال‌های اخیر توانست خود را در صنعت صادارات و کشورهای دیگر مطرح کند گبه نام دارد.

گبه از فرش‌های قدیمی است که توسط زنان ایل قشقایی ساکن جنوب غربی ایران بافته می‌شد. از مهم‌ترین ویژگی‌های این محصول نیز باید به پرزهای بلند آن اشاره کرد. همچنین برای بافت گبه معمولا از پشم خالص استفاده می‌کردند.

درحال‌حاضر گبه به‌صورت ماشینی و با استفاد از الیاف مصنوعی نیز تولید می‌شود اما ارزشی که فرش‌های دست‌بافت آن دارند بیش از ماشینی است. از دیگر ویژگی‌های این محصول باید به طرح و نقش آن‌ اشاره کرد. افراد معمولا گبه را ازطریق نقشه‌های ذهنی خود می‌بافتند و به همین دلیل نمی‌توان شاهد طرح‌های قرینه در آن بود.

بررسی تفاوت‌ های فرش دستبافت، گبه و گلیم

فرش‌های دست‌بافت، گبه و گلیم هرکدام دارای ویژگی‌های خاصی هستند که افراد باید با توجه سلیقه خود یا کاربردی که از فرش انتظار دارند نوع مناسبی از آن‌ها را خریداری کنند. در ادامه این محصولات را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم.

تفاوت گبه، گلیم و فرش در نحوه بافت

گبه و فرش در داشتن تار، پود و پرز با هم اشتراک دارند. البته با این تفاوت که پرزهای گبه بلندتر هستند و این مورد باعث ایجاد تفاوت ظاهری بین محصولات شده به‌گونه‌ای که افراد می‌توانند به‌صورت چشمی نیز این مدل‌ها را از یکدیگر تشخیص دهند.

در مقابل گلیم قرار دارد که به‌صورت 2 بعدی و تنها با استفاده از تاروپود آن را می‌بافند. یعنی پرز در این محصولات دیده نمی‌شود و تنها تاروپود آن با فشرده‌سازی ساختار مناسب را به‌دست می‌آورند.

بررسی الیاف گبه، گلیم و فرش دستبافت

فرش‌های قدیمی از نظر نوع الیاف نیز با یکدیگر متفاوت هستند. البته در بافت گبه و گلیم شباهت‌هایی وجود دارد که باعث شده بسیاری از افراد این محصولات را مشابه یک‌دیگر بدانند.

دراین‌خصوص باید گفت در بافت گلیم معمولا از نخ‌های پشمی و پنبه‌ای استفاده می‌شود. البته این مورد برای قشقایی‌ها که خود در زمینه‌ دامداری فعال هستند تفاوت دارد. در واقع زنان این قوم برای بافت گبه معمولا از پشم و مخلوط آن با موی بز استفاده می‌کردند.

برای فرش‌های دست‌بافت نیز که از محبوب‌ترین محصولات به‌شمار می‌آیند پشم و پنبه می‌توانند گزینه‌های اصلی باشند اما نباید از ابریشم و کرک نیز غافل شد. با ارز‌ش‌ترین این محصولات را می‌توان فرش‌های بافته‌شده از ابریشم دانست.

نحوه بافت گبه، گلیم و فرش

گبه، فرش‌های دست‌بافت و گلیم‌ها از نظر دار و نحوه بافت نیز با یکدیگر متفاوت هستند. شناخت دارها و کاربرد هرکدام به ما در شناخت بهتر این تفاوت‌ها کمک می‌کند.

دار افقی نوع اول است که باید آن را به‌صورت افقی یا خوابیده روی زمین قرار داد. در این شرایط بافنده باید به‌صورت نشسته کار خود را انجام دهد. معمولا برای بافت گلیم و گبه از این نوع دار استفاده می‌شود.

مدل دیگر دار عمودی است که روی پایه قرار می‌گیرد یا آن را به دیوار تکیه می‌دهند. این دار رایج‌ترین گزینه برای بافت فرش‌های دستبافت به‌شمار می‌آید مگر برای مدل‌های زیبای فرش عشایری که در چادرها جایی برای نگهداری از آن وجود ندارد.

تفاوت طرح فرش دستبافت، گبه و گلیم

نقشه گبه تنها در ذهن بافنده وجود دارد. یعنی هرچه که به ذهن افراد می‌رسد می‌توانند در لحظه روی فرش پیاده کنند و این کار تنوع محصولات را تا حد زیادی افزایش داده است. البته طرح‌ها معمولا نقش‌ونگاری از طبیعت یا موجودات زنده هستند.

این مورد برای گلیم نیز صدق می‌کند. ضمن اینکه برای بافت گلیم‌ به‌دلیل نداشتن پرز محدودیت در انتخاب طرح نیز وجود دارد. در مقابل فرش‌های دست‌بافت هستند که نقشه آن‌ها با دقت ویژه توسط افراد حرفه‌ای کشیده می‌شود و معمولا ظرافت بیشتری در طرح دارند.

خرید فرش دستباف بهتر است یا گبه و گلیم؟

گبه‌های دست‌بافت علاوه‌بر ایجاد تناسب با محیط بسیار لطیف هستند و به‌دلیل بهره‌مندی از پرزهای بلند گزینه خوبی برای اتاق خواب به‌شمار می‌آیند. در مقابل گلیم ساختار محکمی دارد و معمولا برای بخش‌هایی مانند آشپزخانه و راهرو مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فرش‌های دستبافت نیز دارای ویژگی‌های خاصی هستند و اگر از ابریشم بافته شوند به یک محصول با ارزش حتی برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌شوند. این محصول معمولا برای سالن پذیرایی کاربرد دارد.

 شاید قیمت فرش‌های دست‌بافت در نگاه اول زیاد باشد اما باید بدانید که اگر انتخاب درستی داشته باشید این محصول مانند یک سرمایه‌گذاری مطمئن است و در شرایط مختلف بسیار کاربری خواهد بود.

عوامل تاثیر گذار بر قیمت فرش دستبافت

فرش‌های دست‌بافتی که از الیاف ابریشمی بافته شده باشند دارای لطافت و طول عمر بسیار زیادی خواهند بود. البته این مورد روی قیمت محصول نیز بسیار تاثیرگذار است.

از دیگر عوامل باید به ابعاد، اندازه، ضخامت، تعداد شانه و تراکم  محصول اشاره کرد. همچنین باید گفت اگر از این نوع فرش به‌درستی مراقبت کنید هرچه پاخور آن افزایش پیدا کند بر ارزش فرش افزوده می‌شود.

فرش دستبافت را از کجا تهیه کنیم؟

اگر می‌خواهید در کنار حفظ زیبایی و اصالت خانه محصولی تهیه کنید که با گذشت زمان ارزش بیشتری پیدا کند قطعا فرش‌های دست‌بافت بهترین گزینه هستند. البته برای رسیدن به این هدف انتخاب فروشنده‌‌ای معتبر اهمیت دارد.

مجموعه آریاس فروشگاهی آنلاین است که انواع فرش‌های دست‌بافت با جذاب‌ترین نقشه‌ها را از مناطق مختلف ایران جمع‌آوری کرده تا شما با اطمینان از اصالت برای خرید محصول مورد نظر خود اقدام کنید. تنوع بالا و قیمت مناسب از دیگر دلایل انتخاب فروشگاه آریاس به‌شمار می‌آیند.

جمع‌بندی

فرش دستباف، گبه و گلیم از محصولات باقدمتی هستند که از الیاف مختلف برای تولید آن‌ها استفاده می‌شود. در بین این محصولات فرش‌های دست‌بافت به‌دلیل تنوع در طرح و رنگ، لطافت، طول عمر بالا و همچنین ارزش زیادی که با گذشت زمان پیدا می‌کنند بهترین گزینه برای سالن‌های پذیرایی هستند.