خبرگزاری تسنیم: مرکز مطالعاتی مداد در گزارشی به بررسی عملیات ائتلاف آمریکایی ضد داعش در سوریه و جنایتهای آن ضد تمامیت ارضی سوریه و ملت این کشور پرداخته و ابعاد این جنایات را از لحاظ حقوقی و تحولات میدانی مورد بررسی قرار داده است. آتش مداخله نظامی آمریکا در سوریه در سال ۲۰۱۴ تحت عنوان عملیات ائتلاف بین المللی برای مبارزه با گروه تروریستی داعش آغاز شد، آتشی که دامن بسیاری از غیرنظامیان سوری را سوزاند و شهرهای آنها را در نتیجه حملات کورکورانه هوایی و توپخانهای به ویرانههایی تبدیل کرد و خسارتهای مالی و انسانی گستردهای در زیرساختها و داراییهای عمومی و خصوصی آنها به وجود آورده است. آمریکا حتی به این مقدار نیز بسنده نکرده و به دنبال تبدیل موجودیت نظامی خود در جغرافیای سوریه به یک واقعیت مسلم و مشروع مورد حمایت قوانین بین المللی است. بررسی اقدامات ائتلاف آمریکایی در اراضی سوریه نشان دهنده جنایتهای است که میتوانند در محافل بین المللی مورد پیگیری و بررسی قرار گرفته و نامشروع بودن موجودیت آمریکا در این کشور را بیش از پیش نشان دهند. دوم: آمار و مسئولیت تجاوزهای ائتلاف بین المللی نظامی در سوریه بررسی
نتایج هر جنگی در تمامی ابعاد انسانی و اقتصادی و اجتماعی و حقوقی مستلزم آن است که کارشناس مذکور آمار دقیق و بی طرفی را در رابطه با تعداد قربانیان و خسارتهای عملیات نظامی در اختیار داشته باشد. البته این موضوع برای ایجاد سازمانهای عدالت بین المللی برای مقابله با طرفهای مسئول نسبت به این عملیات کافی نیست، بلکه باید دستاوردهای مهمی در عرصه رصد تجاوزها و بررسی قربانیان صورت گیرد. به این ترتیب بررسی حقوقی تجاوزهای ائتلاف بین المللی سوریه نیازمند حضور دو عنصر هم زمان است. اول در رابطه با آمار دقیق مربوط به این تجاوزها و دوم در رابطه با پروندههایی است که ادله موثق و مقبولی در عرصه بین المللی نسبت به این تجاوزها وجود دارد. خسارتهای انسانی و مادی عملیات ائتلاف بینالمللی در سوریه متأسفانه متولی ارائه آمار و بررسی حجم خسارتهای انسانی و مادی عملیات ائتلاف بین المللی به سرکردگی آمریکا در سوریه طرفهای خارجی هستند. از جمله این مؤسسات، مؤسسه غیردولتی (Air wars) است که مقر آن در لندن قرار دارد. با این وجود آمار این مرکز نشان میدهد که تعداد حملات هوایی ائتلاف بین المللی در سوریه تا تاریخ تدوین
این گزارش ۱۴۳۳۲ حمله بوده است. بر اساس این گزارش در مدت زمانی بین ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴ تا ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷ در عملیات ائتلاف بین المللی در سوریه دست کم ۲۴۶۳ غیرنظامی کشته شدند که ۶۷۴ نفر از آنها کودک و ۵۰۴ نفر زن هستند. بر اساس این گزارش بیش از ۱۷۰ تجاوز به زیرساختهای غیر نظامی سوریه صورت گرفته و حملات مستند شده ائتلاف بین المللی آمریکایی طی سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ کورکورانه و غیر قابل توجیه بود و در فاصله زمانی بین نوامبر ۲۰۱۶ تا سپتامبر ۲۰۱۷ به اوج خود رسیده است. در این زمان حملات هوایی گسترده نیز به استانهای حلب و الرقه و دیرالزور و الحسکه صورت گرفته است. این گزارش در آمار دیگری مربوط به ۱۷ جولای ۲۰۱۷ میافزاید که از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس جمهور کنونی آمریکا حملات ائتلاف بین المللی ضد داعش در سوریه و عراق به کشته شدن ۲۲۰۰ غیرنظامی منتهی شده است. این گزارش میافزاید که افزایش تعداد تلفات غیرنظامیان مربوط به تصمیم ترامپ در رابطه با رفع محدودیتها و سخت گیریها نسبت به عملیات موشک باران هوایی و چراغ سبز آمریکاییها به انجام موشک باران وحشیانه مناطق مملو از غیرنظامیان است. این سازمان در گزارش خود
میافزاید که بیانیه ائتلاف بین المللی ضد داعش مدعی است که تعداد غیرنظامیان کشته شده از آغاز عملیات این ائتلاف تنها ۶۰۳ نفر است که آنها نیز به اشتباه کشته شدند. "آمریکاییها در وحشیگری چیزی کمتر از داعش ندارند" این مطلبی است که روزنامه «ایزویستیا» به نقل از یکی از شاهدان یکی از شهرهای تحت محاصره نیروهای دموکراتیک کرد سوریه مطرح میکند. این فرد میافزاید که حملاتی که جنگندههای ائتلاف بین المللی به سرپرستی آمریکا در روستای طواخن در حومه منبج در استان حلب انجام داده اند، باعث کشته شدن ۲۱۲ نفر شده است. این جنایت را جنگندههای آمریکایی و فرانسوی انجام دادند و همین موضوع خشم گستردهای را در میان مردم سوریه به دنبال داشته است. به ویژه در شرایطی که این اتفاق با سکوت رسمی و تبلیغاتی دولتهای غربی مواجه شده که مدعی رعایت حقوق بشر هستند. سازمان عفو بین الملل در همین رابطه اعلام کرد که حملات صورت گرفته ضد این روستا را میتوان بالاترین آمار قربانیان در میان غیرنظامیان در عملیاتهای ائتلاف ضد داعش در سوریه توصیف کرد. دولت سوریه در آن زمان کشتار منبج را محکوم کرده و آمریکا و فرانسه را به ارتکاب این جنایت متهم کرد.
سوریه همچنین از سازمان ملل متحد و شورای امنیت خواست تا مسئولیت خود را در حفظ صلح و ثبات بین المللی بر عهده بگیرند. روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در این رابطه اعلام کرد که تعداد قربانیان غیرنظامی حملات ائتلاف بین المللی در سوریه چندین برابر رقمی است که ارتش آمریکا اعلام کرده است. در همین رابطه تعدادی از مسئولان امنیتی سابق آمریکا در مارس ۲۰۱۷ نامهای را برای جیمز ماتیس وزیر جنگ آمریکا ارسال کردند و در این نامه نسبت به خسارتهای غیر نظامی آن هشدار داده و اعلام کردند این موضوع میتواند باعث شکستهای استراتژیک و عمیق شده و جلوی همکاری شرکای داخلی با این نیروها را بگیرد و ابزارهای لازم برای تبلیغات عناصر ضد آمریکایی را فراهم میکند. سازمان دیده بان حقوق بشر نیز در گزارش خود به تاریخ ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۷ اعلام کرد که ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش در مارس گذشته دو حمله هوایی در نزدیکی شهر الرقه در سوریه انجام داد که باعث کشته شدن ۸۴ غیر نظامی شد که دست کم ۳۰ نفر از آنها کودک بودند. این گزارش میافزاید که دو حمله مذکور یک مدرسه را هدف قرار گرفتند که خانوادهها و آوارگان در منطقه المنصوره به آن پناه برده بودند.
یک بازار و یک نانوایی در شهر الطبقه در غرب الرقه از دیگر مناطق بودند که هدف این حمله هوایی قرار گرفتند. علاوه بر تمامی تجاوزهایی که به آنها اشاره کردیم و علامت سوال بزرگی در اهداف عملیات نظامی ائتلاف آمریکا در سوریه ایجاد کرد، میتوان به حملاتی اشاره کرد که جنگندههای ائتلاف ضد اردوگاه ارتش سوریه در پی حضور در یکی از خطوط اصلی جنگ شدید با گروه تروریستی داعش انجام دادند. این عملیات در منطقه کوهستانی الثردة انجام شد. ستاد کل ارتش سوریه در رابطه با این حمله اعلام کرد که جنگندههای ائتلاف بین المللی در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۶ حملهای را ضد یکی از مواضع ارتش در کوهستان الثردة انجام دادند که در نتیجه این حمله تعدادی از نظامیان ارتش کشته و زخمی شدند و خسارتهای مالی زیادی نیز به تجهیزات ارتش وارد شد. این حمله در ادامه باعث پیشروی نیروهای تروریستی داعش با استفاده از خلأ ایجاد شده در نتیجه عملیات نیروهای آمریکایی در منطقه شد. مبانی و فرصتهای محاکمه حقوقی آمریکا از طرف قربانیان عملیات ائتلاف این بررسی نیازمند تعیین مبانی حقوقی عملیات ائتلاف بین المللی در سوریه است و در درجه اول باید مشخص شود که
ماهیت این درگیریهای مسلحانه چگونه ا. ست؟ یعنی آیا این درگیریها، درگیریهای مسلحانه داخلی است یا بین المللی؟ درگیریهای مسلحانه هنگام بین المللی خواهد بود که یک یا چند دولت بخواهد از قدرت مسلحانه ضد فردی دیگر استفاده کنند. حقوق بین الملل به استناد قطعنامه شماره ۳۳۱۴ مجمع عمومی سازمان ملل متحد صادر شده در تاریخ ۱۴ دسامبر ۱۹۷۴، در تعریف تجاوز در ماده اول خود مینویسد که تجاوز به این معنا است که دولتی به نمایندگی از خود یک گروه یا نیروهای غیر نظامی یا مزدور را برای انجام عملیات مسلحانه و خطرناک به منطقه دولت دیگر بفرستد. این تعریف باب سوال مهمی را در رابطه با ماهیت شرایط مورد توجه در عملیات مسلحانه عناصر حاضر در دولت دیگر ایجاد میکنند. پیش از این دادگاه بین المللی لاهه در رابطه با موضوع آمریکا و نیکاراگوئه در سال ۱۹۸۶ به این سوال پاسخ داده و تاکید کرده است که تجاوز مسلحانه میتواند شامل اقدامات گروههای مسلح شود، به شرط اینکه مرتبط با دولتی دیگر بوده و دستورات تأثیر گذار خود را از آن دریافت میکند. درگیری مسلحانه داخلی بر اساس پروتکل الحاقی دوم توافق ژنو که در ماده اول آن مورد اشاره قرار گرفته به این
صورت است که منازعات مسلحانه در یک منطقه مشخص و بین نیروهای مسلح دولتی با نیروهای مسلح جدا شده از دولت یا سایر گروههای مسلح نظامی صورت گیرد و آنها بخشی از اراضی منطقه مذکور را تحت کنترل خود بگیرند و بتوانند عملیات مسلحانه را به صورت مستمر و هماهنگ ادامه دهند. در این مفهوم نتیجه میگیریم که جنگ در سوریه نقطه عطفی در این رابطه به شمار میرود. با وجود اینکه بسیاری از کشورها در ورود جدی و تاثیرگذار به این جنگ تردیدی به خود راه ندادند، اما دولت سوریه وضعیت جنگی را از لحاظ حقوقی این اصطلاح با هیچ دولت دیگری اعلام نکرده است. این موضوع باعث شده است که با قطع و یقین گفت که نمیتوان جنگ سوریه را یک منازعه مسلحانه داخلی دانست. به این ترتیب باید قربانیان این عملیات یا کسانی که در نتیجه عملیات ائتلاف بین المللی ضد داعش متضرر شده اند، به این نکته توجه کنند که فرصت جدی در محاکمه مسئولان این اقدامات دارند و میتوانند با پیگیری روشهای ملی همراه با کادر حقوقی و فنی قوی غرامت خود را از متجاوزان دریافت کنند. قربانیان و آسیب دیدگان عملیات ائتلاف ضد داعش در سوریه و نیروهای فعال تحت دستور این ائتلاف در اراضی سوریه باید
شکایتهای خود را به صورت شخصی یا از طریق سایت اینترنتی مشخص و متخصص در زمینه مسائل حقوقی تدوین کنند تا پرونده کاملی برای هر کدام از شرایط آسیب دیدگیها تشکیل شود. تصاویر هوایی و گزارشهای مستند پزشکی در رابطه با ماهیت جراحات قربانیان یا نوارهای صوتی یا تصویری در رابطه با گزارشهای قربانیان از مجروحان و شاهدان عینی حادثه میتواند در این رابطه مثمرثمر باشد. این پروندهها باید حفظ و نگهداری شود تا در زمان مناسب مورد استفاده قرار گیرد. همچنین باید آمارها و اطلاعات مربوط به این تجاوزها از تمامی راهکارها و ابزارهای موجود منتشر شود و در این رابطه نباید به گزارشهای سازمانهای خارجی اکتفا کرد. چرا که فعالیتهای این موسسات با اهداف سیاسی در راستای تحقق منافع دولتهای حامی خود دنبال میشود. در این رابطه همچنین باید موسسات غیر دولتی به نمایندگی از قربانیان و خانوادههای آنها و سایر متضرران حملات نیروهای آمریکایی تشکیل شود تا بدون سیاسی کاری بتواند حقوق خود را در این پرونده دنبال کنند. این موضوع امکان تحرک و فعالیت آنها در برابر دستگاههای قضایی خارجی را میدهند و دادگاههایی وجود دارد که میتوان این
شکایتها را در محافل متخصص بین المللی در زمینه امور جنایی و حقوق بشر مطرح کرد. تشکیل مرکز رسانهای برای ارائه آمار و وقایع مربوط به تجاوزهای آمریکا با تمامی ابزارهای مستقیم و غیر مستقیم جهت بسیج افکار عمومی جهان در مخالفت با این اقدامات نیز میتوانند در این زمینه مثمرثمر باشد. این موضوع باعث میشود افکار عمومی جهان این مداخله نظامی را محکوم کنند و بهانههای آمریکا و متحدانش برای دفاع از حقوق بشر را باطل بدانند. همچنین باید کمیتههای تخصصی در ابعاد مختلف برای ارزیابی خسارتهای مادی به زیرساختها و تاسیسات عمومی در نتیجه حملات هوایی و عملیات نظامی نیروهای متحد ائتلاف بین الملل در اراضی سوریه تشکیل شود. آنها میتوانند با کمک دفاتر حقوق بین الملل مطالبات حقوقی خود در رابطه با دریافت غرامت از این خسارتها را در دادگاههای خارجی مطرح کنند یا بتوانند به حل و فصلی برای دریافت این غرامتها در چارچوب توافقهای سیاسی و حقوقی دست پیدا کنند. این اقدامات و تدابیر هنگامی مفید خواهد بود که اراده صادق در میان تمامی مردم سوریه در طیفهای مختلف وجود داشته باشد و آنها به دنبال رسیدن به سازش سیاسی جهت حفظ دولت و تمامیت
و وحدت ارضی سوریه باشند و بخواهند به این درگیریهای خونین پایان بدهند.
دیدگاه تان را بنویسید