آیا نیکی هیلی گزینه بعدی ترامپ برای وزارت خارجه است؟

به نوشته نیویورک تایمز، تیلرسون 65 ساله که از ابتدا به عنوان یک مدیر نفتی شناخته شده تمایلی به قبول مسئولیت در دستگاه دیپلماسی آمریکا نداشت،‌ این روزها از جانب ترامپ و داماد او - جرد کوشنر - با مشکلات و محدودیت‌های زیادی مواجه شده است. اولین اصطکاک او با ترامپ بر سر دخالت در معادلات قدرت در خاندان سعودی بود. تیلرسون با تجربه‌ای که از دوران تجارت نفتی خود با عربستان به دست آورده بود، مخالف حمایت آشکار ترامپ از ولیعهدی محمد بن سلمان پسر 31 ساله پادشاه عربستان در جریان سفر او به آمریکا بود؛ اما کوشنر و برخی دیگر از مقامات ارشد کاخ سفید از جمله «استیو بنن» استراتژیست ارشد ترامپ نظری مغایر با نظر تیلرسون داشتند و در نهایت نیز این نظر آنها بود که بر کرسی نشست.

در ادامه آنچه که شکاف موجود میان تیلرسون و ترامپ را بیشتر کرد، مواضع متفاوت دو طرف در قبال بحران قطر بود. در حالیکه تیلرسون معتقد بود که آمریکا باید در قبال قطع روابط کشورهای عربی با قطر، موضع خنثی داشته باشد، ترامپ عملا با ارسال چند پیام توییتری خود را در کنار عربستان و در مقابل قطر قرار داد.

اختلاف تیلرسون و ترامپ در جریان سفر تیلرسون به چین نیز به خوبی نمود پیدا کرد. در حالیکه او در این سفر به سختی تلاش می‌کرد چین را به همراهی بیشتر با آمریکا برای مقابله با کره شمالی ترغیب کند، ترامپ در یک پیام توییتری نوشت که تلاشهای پکن برای مقابله با پیونگ یانگ تاکنون هیچ نتیجه‌ای نداشته است.

تیلرسون در تمام مدت حضور در وزارت خارجه آمریکا خود را در زیر سایه «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل دیده است. هیلی از آغاز دولت ترامپ به خوبی توانسته با رسانه‌ها ارتباط برقرار کرده و خود را به عنوان نفر اول دستگاه دیپلماسی آمریکا به جهان معرفی کند. به نوشته روزنامه انگلیسی تلگراف، بیش‌فعالی نیکی هیلی در عرصه سیاست خارجی و مصاحبه‌های روزمره او با رسانه‌ها در کنار مداخلات داماد ترامپ در سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا باعث شده است که تیلرسون ناخودآگاه از معادلات دیپلماسی آمریکا کنار گذاشته شده و تاثیر خود را در سیاست خارجی این کشور از دست بدهد.

از سوی دیگر، به نوشته نشنال ریویو، هیلی بر خلاف تیلرسون و حتی برخلاف نمایندگان قبلی آمریکا در سازمان ملل با صراحت کامل و با صدای بلند درباره کره شمالی، سوریه، ایران، اسرائیل، حقوق بشر و مسائل دیگری که در سیاست خارجی آمریکا جزو مولفه‌های مهم به شمار می‌روند، صحبت می‌کند و همین مسئله او را به یک گزینه بالقوه برای تصدی وزارت خارجه آمریکا در دولت ترامپ تبدیل کرده است.

مجموع این شرایط باعث شده است شایعه کناره‌گیری تیلرسون از وزارت خارجه آمریکا و جایگزینی او با نیکی هیلی این روزها با قوت بیشتری از سوی رسانه‌ها دنبال شود. بر همین اساس، وبسایت صهیونیستی دبکا فایل نیز روز گذشته از قول منابع خبری خود گزارش داد ترامپ در حال بررسی انتصاب نیکی هیلی به عنوان وزیر خارجه جدید آمریکاست.

دبکا فایل در ادامه به نقل از این منابع نوشت تیلرسون در طول چند ماهی که سکان‌دار وزارت خارجه آمریکا بوده نتوانسته است ارتباطات کاری لازم را با کاخ سفید و حتی با مقامات ارشد وزارتخانه متبوعش برقرار کند و به دلیل آنکه هنوز تعدادی از جایگاه‌های معاونتی وزارت خارجه نیز پر نشده، در تصمیم‌گیری‌های خود و تعیین خط‌مشی برای سفرای آمریکا در کشورهای دیگر نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو شده است؛ تا جاییکه سفرای آمریکا بعضا برای کسب تکلیف به جای وزارت خارجه مستقیما با شورای امنیت ملی تماس می‌گیرند.

با این حال، اخباری که تا این لحظه درمورد احتمال جایگزینی تیلرسون با هیلی منتشر شده صرفا گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای است اما با توجه به مواضع متفاوت ترامپ و تیلرسون طی چند ماه اخیر تردیدی نیست که دستگاه دیپلماسی آمریکا آنگونه که ترامپ انتظار دارد عمل نمی‌کند و این احتمال قوی وجود دارد که تیلرسون به زودی از جایگاهی که نتوانست موفقیت قبلی خود در حوزه مدیریت اجرایی را در آن تکرار کند جدا شده و دوباره به دنیای تجارت بازگردد.