۳ نشانه درباره افزایش رابطه عربستان و اسرائیل/ اعراب حوزه خلیج فارس در پی ارتقای اقتصادی و نظامی

سرویس بین‌الملل فردا: موضوع نزدیک شدن کشورهای عربی به اسرائیل، از مهمترین مسائلی است که توجه بسیاری از سیاستمداران و اندیشمندان جهان عرب را به خود مشغول کرده است. بدون تردید در سال‌های اخیر امارات متحده عربی در بین تمام کشورهای عربی تمایل بیشتر و صریح‌تری برای برقراری رابطه با اسرائیل داشته است.

اما مساله انتخاب محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان، به اخبار و نشانه‌هایی که حکایت از نزدیک شدن علنی‌تر عربستان سعودی به رژیم صهیونیستی دارد، دامن زده است. این اخبار حول موضوع گرایش محمد بن سلمان، ولیعهد جوان عربستان به حکام کشور امارات و الگو پذیری از آن‌ها در مسائل اقتصادی و سیاست خارجی گردآوری شده است. در اینجا لازم است به برخی از مطالبی که به ارتباط میان امارات متحده عربی و اسرائیل، الگوگرفتن حکام جدید عربستان از امارات و احتمال بالای تقویت روابط عربستان سعودی و اسرائیل با روی کار آمدن بن سلمان اشاره کنیم. ۱ - درباره شدت گرفتن روابط میان امارات و رژیم صهیونیستی، یک ماه قبل سایت «عربی ۲۱» در مقاله‌ای به قلم «شمس الدین النقاز» نوشت: «روابط امارات و رژیم صهیونیستی عادی نیست تا جائیکه در بسیاری از مناسبت‌ها نفوذ لابی صهیونیستی در داخل محافل تصمیم گیری ابوظبی به اوج خود رسیده و «محمد دحلان» جاسوس اسرائیل، به عنوان مشاور امنیتی «محمد بن زاید»، ولی عهد امارات تعیین شده است. این روابط ابتدا از منافع اقتصادی مشترک بین دو رژیم اماراتی و اسرائیلی و سپس گشایش سفارتخانه اسرائیل در امارات آغاز شده و به مشارکت نیروی هوائی امارات برای دو بار متوالی در مانورهای هوائی مشترک ارتش‌های خارجی از جمله اسرائیل می‌رسد. روابط بین ابوظبی و تل آویو فقط به نمایندگی دیپلماسی و اجرای مانورهای مشترک محدود نمی‌شود. در دسامبر ۲۰۱۴ سایت «میدل ایست ای» برای نخستین بار از وجود پرواز هواپیمایی در بین خطوط اسرائیل و امارات خبر داد.» ۲ - پیرامون سیر تاریخی تمایل حکام عربستان از اداره کنندگان کشور امارات سایت اندیشکده مرصاد، در مطلبی نوشت: «شوروی که فروپاشید حکام نجد به تدریج دریافتند که دیگر نیازی به اخوان ندارند، وهابیت هم که از زمان پدرْشاه، این جمع‌بندی در موردش حاصل شده بود. آن‌ها که در این مدت تازه فرصت کرده بودند فرنگستان را خوب بچرخند، دریافتند عربستانی که دوست دارند چیزی متفاوت آمال شیوخ صحوی و اخوانی است. فهد زمانی که این مطلب را فهمید، اندکی دیر شده بود و برج‌ها و جزایر مصنوعی دوبی کلید خورده بودند. به علاوه وهابیت عبدالعزیز و اخوان فیصل طوری در ریاض ریشه ندوانده بود که به این آسانی‌ها شرش کنده شود. عربستان تا همین امروز درگیر نزاعی محتاطانه برای جدا کردن راه خود از این دو و ساختن ملت مطلوب خود است، اما گویا به تلۀ جدیدی افتاده است. تا یک سال پس از برآمدن دولت ملک سلمان در ۲۰۱۱ اگر کسی در عربستان سخن از خطر نفوذ اماراتی می‌کرد جدی گرفته نمی‌شد. اما وقتی یک روز قبل از اعلام و پیش از همه، المزروعی در توئیترش با اطمینان، محمد بن سلمان را پادشاه آینده سعودی خواند، بسیاری پرسیدند که آیا تصمیمات ریاض در ابوظبی گرفته می‌شود؟! برای سعودی‌هایی که به زعم خودشان عالم سنی روی انگشتشان می‌چرخد این سوال بسیار تحقیر کننده است. خصوصا که به یاد بیاورند تا همین چند وقت پیش این سوال را در مورد نقش دوحه در عربستان داشتند. از دو کشوری صحبت می‌کنیم که جمعیت بومی آن‌ها سرجمع به اندازه یک هفتم «شهر» ریاض هم نیست! دو کشوری که امروز سرنوشت عربستان در بازی میان آن دو تعیین می‌شود.» ۳ - اما پیرامون تقویت رابطه عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی بعد از انتصاب محمد بن سلمان به ولیعهدی این کشور، «طلال عتریسی» رئیس مرکز منطقه‌ای و مطالعات سیاسی اجتماعی دانشگاه لبنان، در مصاحبه‌ای در پاسخ به این سوال که انتصاب بن سلمان چه تغییراتی بر سیاست خارجی عربستان به ویژه در منطقه خواهد داشت؟ تاکید کرد: «درباره سیاست خارجی عربستان سعودی در دوره ولیعهدی محمد بن سلمان باید بگویم که برخی از این سیاست‌ها ادامه پیدا خواهد کرد مثل تداوم جنگ یمن و ادامه تنش با ایران و محمد بن سلمان تلاش خواهد کرد خود را قدرتمندترین شخصیت نشان دهد و اینکه وی می‌تواند از طریق جنگ یمن و رویارویی با ایران و ایستادگی در برابر اهداف ایران، به عربستان سعودی جایگاه منطقه‌ای بدهد. اما تغییری که در سیاست خارجی ریاض رخ خواهد داد به نظرم در رابطه با اسرائیل خواهد بود، دیدار‌ها میان سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها افزایش خواهد یافت و احتمال دارد شاهد محور عربستان سعودی، اسرائیل و آمریکا در مقابله با ایران و مقاومت باشیم. محوری که از آن تحت عنوان محور اعتدال نام برده خواهد شد. عادی سازی روابط با اسرائیل از سوی عربستان سعودی شدت بیشتری خواهد گرفت و و من بر این باور هستم که افزایش روابط علنی با اسرائیل از شروط آمریکایی‌ها برای موافقت با ولیعهدی محمد بن سلمان بوده است.» با درنظر گرفتن مسائلی که در بالا مطرح شد، با روی کار آمدن بن سلمان و تقویت رابطه بین سه کشور امارات، عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی، احتمالاً بیش از پیش شاهد عادی شدن روابط بین کشورهای عربی و اسرائیل خواهیم بود. موضوعی تاسف برانگیزی که باید مورد تامل و انتقاد جدی اندیشمندان امت اسلامی قرار بگیرد.