آسیب‌های شیفت شب برای افراد شب کار

خبرگزاری مهر: یک روانشناس، با اشاره به عوارض اختلالات خواب بر سلامت جسم و روان افراد، نسبت به خواب افراد شب کار هشدار داد.

زینب احمدی گفت: خواب یک جنبه مهم زندگی انسان است، بطوریکه خواب تقریبا یک سوم از زندگانی ما را تشکیل می‌دهد. این روان درمانگر، افزود: مقداری که می‌خوابیم، زمانی که می‌خوابیم و چقدر به خواب عمیق و رویا دیدن نیاز داریم، برحسب سن تفاوت می‌کند.

احمدی ادامه داد: مقدار خوابی که هر شخص به آن نیاز دارد، یک خصیصه فردی درست مانند قد اوست. هر کسی به مقدار خواب منحصر به فرد خود نیاز دارد. مقدار خواب مورد نیاز، مقداری است که شما را کاملا بیدار و هوشیار نگه می‌دارد.

این کارشناس ارشد روانشناسی، تاکید کرد: مقدار خواب نوزادان، کودکان، نوجوانان، جوانان، میانسالان و سالمندان متفاوت است و به طور کلی مقدار خواب با افزایش سن کاهش می‌یابد. میزان خواب REM نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد، بنابراین کیفیت خواب در افراد متفاوت است.

احمدی افزود: سوماتوتراپین هورمون رشد در نوزادن به هنگام خواب ترشح می‌شود که در سالمندان با کاهش خواب REM این اتفاق نمی‌افتد.

وی با عنوان این مطلب که تغییرات زیست شناختی در دوران قاعدگی، حاملگی و یائسگی بر خواب زنان تاثیر می‌گذارد، گفت: کیفیت و مقدار خواب زنان و مردان هم می‌تواند متفاوت باشد.

احمدی افزود: هورمون خواب به نام ملاتونین در تاریکی شب ترشح می‌شود، لذا، این هورمون در بدن افراد شب کار ترشح نمی‌شود.

وی در ادامه به اهمیت این هورمون اشاره کرد و گفت: این هورمون در بالا رفتن سروتونین تأثیر دارد، بنابراین افرادی که کم خوابی دارند دچار اختلالات روانی، به خصوص افسردگی می‌شوند.

این روانشناس تاکید کرد: در ترشح هورمون «لبتین» تأثیر دارد و ترشح نشدن لبتین باعث می‌شود انسان یا سایر جانداران احساس سیری نکنند. یکی از دلایل چاقی افراد پرخور کمبود هورمون لبتین است، به همین دلیل علم جدید، خواب در تاریکی را برای لاغر شدن تجویز می‌کند.

احمدی به اختلالات ناشی از کمبود خواب اشاره کرد و افزود: هورمون خواب اگر ترشح نشود باعث سرطان‌های گوناگون و نیز پیری زودرس می‌شود. کمبود خواب باعث اختلال در هوش، حافظه و تمرکز انسان شده و باعث اختلال در هورمون‌های جنسی می‌شود.

وی تاکید کرد: بعضی درد‌های جسمی و گوارشی از جمله یبوست به دلیل کمبود خواب است. با توجه به این نکته‌ها دانشمندان طب توصیه می‌کنند افراد به توالی طبیعت توجه کنند و با تاریکی بخوابند و با طلوع خورشید بیدار شوند. خواب در روز انرژی را از انسان می‌گیرد، زیرا هورمون ملاتونین ترشح نمی‌شود.

احمدی گفت: به افرادی که شب کار هستند، توصیه می‌شود روز‌ها اتاق را به حد شب تاریک و سکوت شبانه را در خانه حکمفرما کنند. بهتر است شب‌ها چراغ خواب روشن نباشد. همچنین به هنگام خواب روز از چشم بند استفاده کنید.

وی افزود: بیدار شدن از خواب بهتر است با زنگ ساعت نباشد. اگر به بدن ساعت بیداری و خواب بدهید، یعنی به مدت یک هفته سر ساعت معین بخوابید و سر ساعت معین بیدار شوید، می‌تواند بدون زنگ ساعت بیدار شوید. این همان ساعت فیزیولوژی بدن است که فعال کرده اید. همچنین موقع بیدار شدن زود از رختخواب بلند نشوید. بعضی از خستگی‌های روزانه و سردرد‌ها به همین علت است، در واقع به محض باز شدن پلک‌ها با شتاب و عجله از رختخواب بلند می‌شوید.

احمدی در پایان، گفت: به هنگام خواب، هیجانات قبل از خواب تعدیل شوند و بدون افکار مزاحم به خواب روند.