بازار گرم قوطی‌های خالی شامپو

روزنامه ایران: تماشای فیلم کشف کارگاه تولید شامپوی تقلبی، آه از نهاد آدم بلند می‌کند. برندها، شناخته شده‌اند. از همان‌ها که خیلی‌ها ترجیح می‌دهند چند هزار تومان بیشتر هزینه کنند تا به جای شامپوی وطنی، خریداری‌شان کنند. دلیل‌اش؟ بهتر پاک می‌کنند، باعث ریزش مو نمی‌شوند، تقویت کننده‌اند، تنوع‌شان هم خیلی بالاست. این، عقیده مشتری‌هاست و همین اعتقاد راسخ است که آنها را به سمت خرید شامپوی خارجی سوق می‌دهد. گاهی تا آنجا که بدون هیچ کنکاش و دقتی، تنها با مشاهده برند مورد نظر، محصول را چشم بسته خریداری می‌کنند.

یک کارگاه نمور و تاریک اطراف شهر با چند دستگاه زهوار دررفته و یکی دو کارگر ساده کفایت می‌کند. مایع سیالی که توی قوطی‌ها پر می‌شود، معلوم نیست از چه چیزی تهیه شده. چربی مرغ، روغن پالم، پارافین مایع یا هرچیز دیگری.

راسته شلوغ بازار، حواس آدم را از خیلی چیزها پرت می‌کند. هرکسی سرش گرم کار خودش است. مشتری‌ها ویترین‌ها را در جست‌و‌جوی کالای مورد نظرشان، ورانداز می‌کنند. توی این شلوغی کسی حواسش به معاملات مخفی گوشه و کنار بازار نیست. کسی سه کیسه بزرگ ضخیم مشکی را کنار پایش گذاشته و با مرد دیگری که مقابلش ایستاده، مشغول صحبت است. محتویات کیسه‌ها معلوم نیست. مگر آن وقتی که قوطی خالی شامپو از درز گره یکی از کیسه‌ها پایین می‌افتد. از کجا می‌فهمم خالی است؟! صدای برخورد قوطی به زمین. به همین سادگی. خرید و فروش قوطی‌های خالی شامپو در روز روشن! آدم یک لحظه به تمام شامپوهای خارجی که تا حالا خریده شک می‌کند.

امیر، پخش‌کننده لوازم آرایشی بهداشتی حرف‌های جالب توجهی در این باره دارد: «کارگاه‌هایی اطراف تهران هستند که زیرزمینی فعالیت می‌کنند. کارشان تولید شامپوهای تقلبی است. محتویات تولید شده را یا داخل قوطی‌های خالی می‌ریزند یا خودشان قوطی تولید می‌کنند. البته قوطی‌های تقلبی را با کمی دقت می‌توان تشخیص داد. به هرحال کیفیت پایینی دارند. کارگاه‌هایی که قالب‌ساز دارند، می‌توانند قوطی‌های تقلبی تولید کنند اما به خاطر اینکه کار برایشان ارزان تمام شود، از مواد درجه چندم استفاده می‌کنند که کیفیت کار را پایین می‌آورد.

یک راه دیگر هم برای تشخیص شامپوهای تقلبی وجود دارد؛ متقلبان چون از یک قالب استفاده می‌کنند و نمی‌خواهند هزینه اضافه کنند، معمولاً همان بسته‌بندی قدیمی شامپو را ارائه می‌دهند. در حالی که شرکت‌های تولید‌کننده اصلی، هر دو سه ماه یک بار معمولاً طراحی بسته‌بندی‌شان را عوض می‌کنند. مواد داخل قوطی‌ها را هم می‌شود فهمید که تقلبی است یا نه. شامپوی اصل، بوی تندی دارد در حالی که از شامپوهای تقلبی معمولاً بویی شیرین به مشام می‌رسد. در ضمن موقعی که شامپوی تقلبی را به سر می‌زنید، هیچ حس خنکی و تازگی به پوست سر نمی‌دهد اما شامپوهای اصل چنین حسی را ایجاد می‌کنند.»

ممکن است با خواندن این متن به تمام شامپوهای خارجی که در داروخانه‌ها و فروشگاه‌ها می‌بینید، شک کنید اما آنقدرها هم جای نگرانی ندارد. به گفته این پخش‌کننده لوازم آرایشی بهداشتی، امکان اینکه داروخانه‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ، شامپوهای تقلبی عرضه کنند، تقریباً صفر است. متقلبان برای پخش کردن محصولات تقلبی، بیشتر سراغ سوپرمارکت‌ها و مغازه‌های کوچک می‌روند چرا که در فروشگاه‌های کوچک، به صورت تخصصی به این کار پرداخته نمی‌شود و در واقع کارشان به صورت تخصصی، فروش محصولات آرایشی بهداشتی نیست. البته باز هم به این معنا نیست که شامپوهایی که در سوپرمارکت‌ها ارائه می‌شود، تقلبی هستند فقط چنین امکانی در این مغازه‌ها بیشتر است.»