بستنی سنتی نخورید!

خبرگزاری ایسنا: دکتر بهروز جنت مدیر کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در این باره گفت: شیر به دلیل داشتن ترکیبات ویژه، مستعد آلودگی با مواد شیمیایی و باکتری‌هاست. بستنی‌هایی با طعم آفتاب وی افزود: در عین حال باید توجه کرد که در صورت عدم انجام محافظت‌های لازم، نور مصنوعی و نور آفتاب می‌تواند آثار زیان‌باری روی بسیاری از مواد مغذی شیر گذاشته و مزه آن را به مزه‌ای تحت عنوان "طعم آفتاب" که شبیه مزه مقوا و سنباده است، تغییر دهد. جنت ادامه داد: همچنین عدم دسترسی به تسهیلات مناسب شست‌وشو، استفاده از شوینده‌ها و ضد‌عفونی‌کننده‌ها و آب با کیفیت عالی و همچنین استفاده از تشت‌هایی تحت عنوان ظروف فرآوری که عموما جدار آنها پر از خراش بوده و منبع آلودگي شديد ميکروبي به حساب می‌آیند، بستنی‌های سنتی را تا حد بسیار زیادی غیر قابل اعتماد می‌سازد. بستنی یا شیر یخی؟ وی با اشاره به استفاده از زعفران و رنگ‌های تقلبی در برخی بستنی‌های سنتی، توصيه کرد: تا زماني که از سلامت چنين فرآورده‌هایی اطمينان کامل حاصل نکردید، از آنها استفاده نکنید. از طرفی مواد به کار رفته در بستنی مقیاس اصلی تقسیم بندی آنهاست که اتفاقا در کشورهای مختلف نیز با یکدیگر متفاوت است. به طور کلی میزان چربی بستنی شاخص مهمی در طبقه‌بندی این فرآورده لبنی محبوب، محسوب می‌شود. در برخی کشورها حداقل میزان چربی بستنی 9 درصد است و در غیر این صورت عنوان آن به "شیر‌یخی" تغییر می‌یابد. جنت با بیان اینکه اگر بستنی با بیش از 12 یا 13 درصد چربی تولید شود، به عنوان کالای لوکس یا قیمتی درجه‌بندی می‌شود، اظهار کرد: حال چربی به کار رفته در تهیه این محصول، می‌تواند از نوع حیوانی یا گیاهی باشد. بر اساس قوانین برخی کشورها چنانچه از چربی گیاهی در انواع این فرآوده‌های لبنی استفاده شود، باز هم نمی‌توان آن را بستنی نامید، بلکه بر روی بسته‌بندی آن باید عنوان "بستنی غیرلبنی" درج شود. وی ضمن برشمردن مزایای بستنی‌های صنعتی، گفت: انواع سالم و پاستوريزه بستنی که درکارخانه‌هاي معتبر توليد می‌شود، اين حسن را دارد که شير آنها سالم بوده و نکته منفي بهداشتي در مورد آنها وجود ندارد. مدیر کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در ادامه صحبت‌هایش از عموم فرآورده‌های شبه بستنی که با عناوینی مختلف تولید می‌شود اشاره کرد و ادامه داد: فرآروده‌هایی مانند سُوربت؛ بر پایه آب میوه، شُربت؛ حاوی درصد مشخصی سُوربت به علاوه کمی چربی و ماده خشک بدون چربی، ماست‌بستنی که مخلوطی از بستنی ضابطه‌مند و ماست بوده و به علت محتوای پایین چربی و کالری بسیار طرفدار دارد و سرانجام بستنی یخی که نوع دیگری از فرآورده‌های شبه بستنی است و مخلوط شکر، کنستانتره میوه، پایدارکننده‌ها، طعم‌دهنده‌ها و رنگ خوراکی ترکیب‌شان آنها را به شدت مورد علاقه کودکان کرده است. جنت با بیان بیان اینکه بستنی بر اساس روش پرکردن با نام‌هایی چون قالبی، لیوانی یا اکسترود شده در انواعی ماننده بستنی چوبی، ساندویجی، دسری و انواع قیفی تولید می‌شود، گفت: محصولات اکسترود شده اگرچه دارای ترکیبات مشابه با بستنی قالبی و لیوانی هستند، اما به دلیل آنکه از غلظت بیشتری نسبت به انواع دیگر برخوردارند، طبیعتا کیفیت بالاتری نیز دارند. ضمن اینکه بافت خامه‌ای‌تر آنها حس دهانی بیشتری نیز ایجاد می‌کند و امکان تزیین و پوشش‌دهی آنها نیز وجود دارد. کودکانی که شیر نمی‌خورند، بستنی بخورند وی با بیان اینکه يکي از جالب‌ترين کاربردهاي بستني، علاقه‌مند کردن کودکان به لبنيات است، ادامه داد: به اين صورت به کودکاني که شير و ماست نمي‌خورند، روزي یک بستني شيري و بدون کاکائو دهید تا به تدریج به لبنيات علاقه‌مند شوند. لزوم غنی‌سازی غذایی بستنی‌ها جنت همچنین با ارائه پیشنهادی مبنی بر غنی‌سازی غذایی بستنی با توجه به پر مصرف بودن این فرآورده لبنی، گفت: بستني غني شده يا بستني‌هاي کم چرب و کم شيرين در خارج از کشور به شکل گسترده‌اي وجود دارد، اما فعلا ‌در ايران چنین فراروده‌هایی رایج نيست. در حال حاضر بيشتر روي تنوع طعم و مزه بستني کار مي‌شود تا خاصيت آن . مدیر کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در ادامه اظهار کرد: ميزان شيرين‌کننده‌هايي که در بستني‌ها به کار برده مي‌شود، می‌تواند کمتر از میزان مورد استفاده فعلی باشد. بنابراین می‌توان با برنامه‌ریزی منسجم، صنعت را ترغیب به تولید بستني‌هايي با چربي و شيريني كمتر و بدون اسانس کرده و تنوعی مطابق با نيازهاي اقشار مختلف جامعه ایجاد کرد. و اما عوارض مصرف زیاد بستنی جنت چاقی را اولين خطر مصرف زياد بستني دانست و گفت: اگرچه افرادي که به جاي مصرف غذاهاي سالم به ميزان زيادي بستني مصرف مي‌کنند ظاهری حجیم و چاق پیدا می‌کنند، اما در حقيقت از لحاظ مواد معدني و ويتامين‌ها فقیر می‌شوند. زیرا مصرف بستني اشتهای آنها را کاهش می‌دهد. در عين حال ترکيبات افزودني مانند کاکائو به بستني ‌نيز در مقياس زياد به سلامت لطمه مي‌زند . به عنوان مثال کاکائو اگر زياد مصرف شود مانع از جذب کلسيم و روي مي‌شود و محرک نيز هست. ضمن اینکه امکان ايجاد حساسيت به مواد مصنوعي موجود در بستني نيز در برخي مواقع وجود دارد. وی در پایان با بیان اینکه با مصرف به جا و به اندازه می‌توان از عوارض بستنی‌ها پیشگیری کرد، اظهار کرد: به طور کلي بستني بايد به شکل تفنني و يک يا دو بار در هفته و به گونه‌ای مصرف شود که به وعده اصلي غذاي شخص لطمه وارد نکند.