ورزشی ها در دیروز، امروز و فردا چه گفتند؟

اخلاق در صحنه ورزش و رسانه‌های ورزشی و تأثیرات آن بر جامعه درآخرین برنامه «دیروز، امروز، فردا» با حضور خسروی‌وفا مسئول كمیته پارالمپیك، شعبانی مدیر مسئول هفته نامه دنیای ورزش و محمد دادگان رئیس سابق فدراسیون فوتبال و احمدی، رئیس انجمن نویسندگان ورزشی بررسی شد. اجرای این برنامه نیز، مثل برنامه های قبلی برعهده محمد حسین رنجبران بود. محمود خسروی وفا در ابتدای این برنامه در مورد دیدار رهبری با اهالی ورزش گفت :« این نوع دیدار برای اولین بار در نوع خودش اتفاق افتاد. اینکه ورزشکاران به صورت مستقیم خواسته های خود را مطرح کنند، کم پیش آمده بود. امسال سالی بود که موفقیت ورزشی ایران به چشم آمد و بخش هایی از انتظارات را برآورده کرده بود و به همین دلیل انتظار چنین دیداری می رفت. دیدار حضرت آقا خواسته دلی خیلی از قهرمانان ما بود. تعدادی از ورزشکاران به دلیل کمبود فضا نتوانستند در این دیدار باشند اما ورزشکاران مختلف از رشته های متنوع در این دیدار حضور داشتند. من حس کردم فضای صحبت های رهبری، تائید و تشویق ورزش کشور بود که با لحنی صمیمی و ملایم بیان شد. صحبت های رهبری در این دیدار رویکرد تازه ای داشت. هم تایید بود و هم مطالباتی در پی این تایید ها از طرف ایشان مطرح شد. وظیفه جامعه ورزش بعد از این دیدار، سنگین تر از گذشته شده است. بعد از پایان سخنرانی، ایشان مثل یک نگین بین ورزشکاران می گشتند و قهرمانان خواسته های خود را با ایشان مطرح می کردند. وقتی بهداد سلیمی انگشتر ایشان را خواستند، ابتدا ایشان دستور دادند یک انگشتر برای آقای سلیمی بیاورند اما در نهایت ایشان، تصمیم گرفتند انگشتر خودشان را به بهداد سلیمی اهدا کنند. ایشان دعایی خواندند و انگشتر را به آقای سلیمی هدیه دادند. فضای این دیدار، فضای رسمی نبود و همه چیز در کمال صمیمیت پش رفت.» شعبانی هم در ابتدای برنامه در مورد اهمیت رسانه های ورزشی گفت: « من معتقدم رسانه های ورزشی جدای از مجموعه ورزش نیستند و ورزش روی رسانه و رسانه روی ورزش تاثیرگذار است. رسانه ها در این مجموعه نقش به سزایی دارند و به نوعی علمای ورزش محسوب می شوند. اگر فساد وارد عرصه رسانه های ورزشی شود، این فساد طبیعتاً گسترش پیدا می کند و از این جهت رسانه های ورزشی، جایگاه مهم و حساسی دارند. من معتقدم رسانه های ورزشی جدای از مجموعه ورزش نیستند و ورزش روی رسانه و رسانه روی ورزش تاثیرگذار است. رسانه ها در این مجموعه نقش به سزایی دارند و به نوعی علمای ورزش محسوب می شوند. اگر فساد وارد عرصه رسانه های ورزشی شود، این فساد طبیعتاً گسترش پیدا می کند و از این جهت رسانه های ورزشی، جایگاه مهم و حساسی دارند. ورزش موثرترین پدیده اجتماعی است. در تقسیم بندی های غربی که وجود دارد، ورزش به عنوان پدیده ای مهم و تاثیر گذار به شمار می رود. وقتی پای عرصه ورزش به میان می آید، تقسیم بندی ها، گسترده تر از هر پدیده دیگری می شود. حساسیت کار از همین جا مشخص می شود که وقتی دو تیم فوتبال مطرح دنیا با هم بازی دارند، جهان به دو قطب تقسیم می شود. هرچه وسعت میدان کاری بیشتر باشد، حساسیت کار هم طبیعتاً بیشتر خواهد بود.» خسروی وفا با بیان اینکه رسانه ها باید مراقبت باشند تا دچار آفت دروغ و تهمت نشوند، گفت: « رسانه همیشه رسالت نظارتی برعهده داشته که تا امروز هم به خوبی این کار را انجام داده است. پارالمپیک دوره های پیش هم خوب کار می کرد اما در المپیک قبلی به دلیل کارهای خوب رسانه، کار قهرمانان معلول و جانباز به خوبی دیده شد.» وی ادامه داد:« به نظر من نداشتن برنامه، نداشتن سیاست کلان و طرح جامع باعث می شود که راه پیشرفت به درستی طی نشود. از طرفی ورود مدیران غیر ورزشی به ورزش یکی دیگر از آفت های ورزش ماست. من معتقدم ورزشکاران نخبه باید وارد مدیریت ورزشی کشور شوند. بخش دیگری از مشکلات به راس هرم ورزش برمی گردد. ورزشکارهای ایران جزو ورزشکاران سالم دهکده المپیک هستیم و جایی که دچار مشکل می شویم، از طرف سیستم مدیریتی آسیب دیده ایم. تماشاگرانی هم که در استادیوم می آیند،همان مردمی هستند که در راهپیمایی 22 بهمن شرکت کردند. اما رفتار بد آن ها در استادیوم به دلیل عدم مدیریت درست است.» دادکان که به صورت تلفنی روی خط «دیروز، امروز، فردا» آمده بود، در ابتدای صحبت هایش در مورد دیدار مقام معظم رهبری با ورزشکاران گفت:« بزرگترین افتخارم این بود که در جمع ورزشکاران به خدمت حضرت آقا رسیدم. امیدوارم ورزشکاران از نصایح آقا کمال استفاده را داشته باشند تا راه پیشرفت کشور به سرعت طی شود.» دکتر دادکان در ادامه صحبت هایش اظهار داشت:« در دنیای حرفه ای ورزش هیچ برنامه ای در رابطه با اخلاق وجود ندارد. هرجای دنیا که ورزش حرفه ای تعریف شده است،اخلاق تکه ای از پازل هایی است که در کنار آن چیده شده است و ورزشکاری که وارد ورزش حرفه ای می شود باید اخلاق حرفه ای را رعایت کند. باید قبول کنیم که حلقه گمشده ورزش ما اخلاق است. اخلاق در ورزش ما جایگاهی ندارد. یکی از شاخصه های مهم اخلاق، صداقت است که آن هم وجود ندارد. اگر بخواهیم برای جامعه ورزش خودمان تعریفی داشته باشیم، ایا احترام و محبت و درستکاری در آن وجود دارد؟ جواب منفی است. علتش این است که بحث مالی در ورزش کشور درست انجام نشده است و امروز با ورود مباحث مالی، موضوعات اخلاقی کمرنگ شده است.» وی ادامه داد:« تا یک مساله اخلاقی پیش می آید ما به سراغ مربی و ورزشکار و رسانه می رویم اما چرا هیچ کس سراغ مدیر نمی رود؟! اولین بی اخلاقی در ورزش این است که فردی بدون تخصص داشتن در یک رشته، وارد آن رشته شود. این شروع بی اخلاقی است، در حالی که اخلاق متعلق به کشور ماست. ما مهد ادب و احترام و اخلاق و محبت هستیم. از بین رفتن قانون، ایجاد خشونت، تبعیض، رشوه دهی، ناجوانمردانه عمل کردن و... از مصادیق بی اخلاقی در ورزش ماست.» دادکان اظهار داشت:« در هشت سال گذشته اوج بی اخلاقی مالی در ورزش کشور اتفاق افتاده است. یک مربی که در زمان من 13 میلیون دریافت می کرده، امروز با 500 میلیون تومان هم سرمربی گری تیم ملی کشورمان را قبول نمی کند. کسانی در سال های اخیر آمدند که می خواستند جایگاه های مختلف را در ورزش تصاحب کنند که این موضوع باعث ایجاد بی ثباتی در ورزش شد.» شعبانی با تایید صحبت های دادکان گفت:« انگشت اتهام را نباید به سمت افراد در ورزش برد، بلکع باید به سمت تفکر برویم. تفکر ما در ورزش، تفکر ارزشی و اخلاقی نیست. نگاه ما باید تصحیح شود. ما همیشه می گفتیم، تربیت بدنی! این یعنی معیار و محک ورزش باید اخلاق باشد نه تنومندی! متاسفانه امروز معیار نتیجه است و همین موضوع باعث کمرنگ شدن اخلاق در ورزش شده است. مدیر پول را برای نتیجه خرج می کند تا بقای خودش را تضمین کند چون اگر به اخلاق بپردازد و نتیجه نگیرد، کسی به حفظ او توجه ای نمی کند.» وی ادامه داد:« اگر ورزش مقوله ای است فرهنگی، مدیران آن هم باید فرهنگی باشند اما این اتفاق نیفتاده است و مدیران صنعتی وارد ورزش کشور شده اند. آقای دکتر دادکان ضمن پاسداشت ارزش ها، تیم را هم به جام جهانی فرستاد. فدراسیون دکتر دادکان یکی از با اخلاق ترین فدراسیون ها بود. ما مدیون خانواده چنین مدیرانی هستیم. ما باید برای مدیران ورزشی بستری را فراهم کنیم تا اخلاقی و ارزشی کار کنند.» شعبانی اظهار داشت:« فعل اخلاقی باید اول از سر اختیار باشد و دوم از سر خیر خواهی صورت بگیرد. قانون کف اخلاق است. شما اگر کسی را از روی اجبار وادار به رعایت اخلاق کنید، کار اخلاقی انجام نداده اید. جامعه غربی، جامعه ای قانون زده است و این درحالی است که جامعه ما جامعه ای احساسی و اخلاق زده بوده است. قانون گرایی به سبک غرب کم کم در حال ورود به جامعه ماست و این موضوع خطرناک است. ما باید کاری کنیم که کارهای اخلاقی از درون بجوشد و نباید به زور قانون ورزشکاران را به رعایت اخلاق مجبور کرد.» خسروی وفا در ادامه برنامه در مورد رفتارهای اخلاقی ورزشکاران در صحنه های ورزشی گفت:« من فکر می کنم کارهای اخلاقی ورزشکاران در میادین ورزشی خودجوش است. انسان جنبه مادی و معنوی دارد . اگر این دوجنبه با هم تربیت شود، نتیجه خوبی حاصل می شود. ورزشکار باید شرایط خوب روحی داشته باشد تا بتواند از تمرینات خود به نتیجه ایده آلی برسد. من فکر می کنم سال 77 بود که رهبری در دیدار با ورزشکاران بحث اخلاق و فرهنگ را بیان کردند و انگشت اشاره شان هم به سمت شورای عالی انقلاب فرهنگی بود. مدیران باید طبق ساختاری که تعیین شده است حرکت کنند تا فضا درست مدیریت شود.» رئیس سابق فدراسیون فوتبال کشورمان در ادامه برنامه با بیان اینکه گفت:« من نمی توانم صرفاً بپذیرم که آغاز بی اخلاقی های ورزشی از فوتبال بوده است. به هرحال جامعه ورزش از جامعه جدا نیست. چیزی که فوتبال ما و البته ورزش ما را تحث تاثیر قرار داده است، ارزشمند شدن مسائل مالی است که باعث شده مسائل معنوی کمرنگ شود.» دادکان ادامه داد:« بهترین جا برای ورزشکار ورزشگاه ها و استادیوم هاست تا بتواند جایگاه خود را حفظ کند. اما باید ببینیم ما این امکانات را فراهم کرده ایم؟ اگر فراهم کرده ایم چرا بچه های ما از این امکانات استفاده نمی کنند؟! یک روزی تهران یک میلیون جمعیت داشت و برای بازی های استقلال و پرسپولیس حداقل صد هزار نفر به ورزشگاه می رفت اما الان ما چه کار کرده ایم که برای بازی این دو تیم، 5 هزار نفر هم نمی روند؟!» دادکان در پایان گفت:«ما نباید فراموش کنیم که چه گذشته ای داشته ایم! اگر یک روزی من قهرمان شدم باید یادم باشم که قبل از قهرمانی و یا گرفتن پست مدیریت، چه بوده ایم. ما هرچه در مملکت داریم، مدیون این کشور و مردمش هستیم. البته دعای پدر و مادر و تلاش های فرد هم بی تاثیر نیست اما نباید فراموش کنیم که چه گذشته ای داشته ایم. قهرمان در وهله اول، خودش باید خودش را حفظ کند و قدر خود را بداند.» شعبانی در مورد اولویت های اخلاقی مدیران ورزشی اظهار داشت:« در فلسفه اخلاق، تقسیم بندی های زیادی وجود دارد و اخلاق ها تخصصی می شود. تضاد ها جایی ایجاد می شود که اخلاق عمومی و تخصصی را با هم قاطی می کنیم. عرصه سیاست اخلاق خاص و زبان و جهان خاص خودش را دارد. عرصه ورزش هم به همین صورت است. اگر کسی از سیاست وارد ورزش می شود نباید زبان و جهان سیاست را وارد ورزش کند. عرصه سیاست عرصه تمرکز روی قدرت است و برای رسیدن به قدرت و حفظ آن، منابع قدرت را شناسایی می کند. وقتی زبان سیاست وارد ورزش می شود و با زبان ورزش اقدام می شود، یک نوع مغایرت ایجاد می شود.» وی ادامه داد:« وقتی بحران ایجاد می شود، سیاسیون ورزش را به سمت اخلاق سیاسی می کشاند و ورزشکار هم به سمت اخلاق سیاسی می شود. باید بدانیم که زبان ورزش ما، زبان مروت و جوانمردی است. تاکید ما روی هویت شخصی است و خیلی کمتر روی هویت جمعی کار کرده ایم و این باعث بروز مشکل می شود. من معتقدم هر کس که وارد جهان ورزش می شود، باید جهان و زبان ورزش را به خوبی بشناسد.» محمود خسروی وفا در ادامه برنامه در مورد طرح جامع ورزش کشور گفت:« در طرح های جامع کشور، دورنمای کشور مشخص است اما باید راهکارهای آن را طی کنیم. وقتی مدیریت ها تغییر پیدا می کند، نگاه اخلاقی برای ادامه راه مدیران قبلی وجود ندارد و همه چیز نمایشی پیش می رود. هر مدیری که می آید با آزمون و خطا می خواهد مدیریت را یاد بگیرد.» وی ادامه داد:« مهم ترین وظیفه کمیسیون فرهنگی ورزش دنبال کردن سند راهبردی و طرح جامع ورزش است. اگر این موضوع به عنوان قانون به تصویب برسید خیلی از مسائل حل می شود. من معتقدم ما عقبه خوبی در ورزش داریم. همین الان هم پهلوانان بزرگی داریم. پرچم کشور ما وزن زیادی دارد. این ورزشکاران همان جوان هایی هستند که در راه حفظ عزت کشور به شهادت رسیدند. ما باید وزن پرچم کشور را برای قهرمانان خود جا بیاندازیم.» احمدی رئیس انجمن نویسندگان ورزشی کشور گفت:« بحث اخلاق در ورزش، بحث گسترده ای است. این از اقبال جامعه ورزش بود که فرصت دیدار با مقام معظم رهبری ایجاد شد. حرف دل خیلی از کسانی که دغدغه اعتلای ورزش را داشتند توسط رهبری بیان شد. اعتلای ورزش را نباید در موفقیت تعداد معدودی قهرمان یا موفقیت یک کاروان ورزشی دانست. وقتی نگاه استراتژیک ورزش، نگاهی بود که رهبری بیان داشتند، موفقیت های بزرگتری نصیب ورزش کشورمان می شود. وقتی نگاه کلان وجود نداشته باشد، وقتی یک مدال المپیک کسب می شود، فکر می کنیم چه کار مهمی انجام داده ایم! ما پتانسیل زیادی داریم اما باید ببینیم چرا نمی توانیم از این پتانسیل بزرگ در جهت موفقیت های ورزشی استفاده کنیم.» وی ادامه داد:« ما هنوز نگاه کلانی که منطبق با فرمایشات رهبری است را در ورزش نداریم. رسانه ها هم در کنار ورزش کار می کنند. البته به اعتقاد من نقش رسانه ها نقشی مهم تر از نقش مدیران است چون نقش رسانه ها، نقش هدایت و راهبردی است. البته من معتقدم در بخش رسانه ها ما کمیت قابل توجهی داریم اما حرف نقد و کارشناسانه و تحلیلی و کارگشا در رسانه های ورزشی ما کم است.علی رغم نقدی که به موضوع رسانه ها داریم، باید بگویم که وضعیت رسانه ها از وضعیت مدیریت ورزشی خیلی بهتر است. متاسفانه سازمان های ورزشی کشور برنامه محور و سیستم محور نیست و اغلب، فرد محور است.» دکتر احمدی در پایان صحبت های خود هم در مورد بیانیه انجمن نویسندگان ورزشی بعد از فرمایشات رهبری، اظهار داشت:« در بیانیه اخیر خود اشاره کردیم که نگاه دقیق و ظریف رهبری در مورد کلیت ورزش، ارزشمند است و باید این نگاه در شاکله مدیریت ورزشی کشور حاکم شود. ما نمی توانیم در حرف بگویم ورزش مقوله ای اخلاقی است اما در عمل به سمت نتیجه گرایی حرکت کنیم. البته قهرمان پروری با اخلاق مداری مغایرت ندارد، فقط باید روح اخلاق ورزش را بشناسیم.» مدیر مسول هفته نامه دنیای ورزش به عنوان صحبت های پایانی خود گفت: « بحث رسانه، قدرت کلمات است. اگر قدرت کلمات را باور کنیم و بتوانیم تفکراتمان را صادقانه ارائه دهیم، به موفقیت می رسیم.» وی ادامه داد:« ما عناوین زیادی در سطح مدیریت بین المللی داشته ایم اما به متاسفانه به دلیل عدم حمایت این کرسی ها را ازدست داده ایم. جهان امروز تشنه معنویت است و این گوهری است که در دستان ماست. عقبه ورزش ما، عقبه معنوی و اخلاقی بوده است و باید از این مطاع ارزشمند که از دینمان برآمده است، استفاده کنیم. این کار هم خدمت به خودمان است و هم خدمت به ورزش جهان.» خسروی وفاهم در پایان برنامه گفت:« ما جغرافیا و قومیت ها وجوانان خوبی داریم. جوانان ما قابلیت های بسیار خوبی دارند. ما پیش از انقلاب در عرصه ورزش هیچ چیز نداشتیم اما امروز در عرصه های مختلف ورزشی رشد کرده ایم. برای ادامه راه همانطور که گفتم به طرح جامع راهبردی نیاز داریم.»