پایان سکوت عارف

گروه سیاسی فردا: در دوره ای بعد از وقایع سال 88 که اصلاحات خاموش بود و کسی حاضر نبود با این عنوان وارد گود سیاست ورزی شود چه رسد به اینکه برای انتخابات ریاست جمهوری پا پیش بگذارد، محمدرضا عارف سال 1392 محکم به میدان آمد و خود را نماینده اصلاح طلبان خواند.

از تحمل انتقاد رادیکال‌ها تا از خودگذشتگی سرنوشت‌ساز

هر چند در ابتدا انتقاد رادیکالهای اصلاح طلب به او فراوان بود چون اعتقاد داشتند جامعه تمایلی به اصلاح طلبی نشان نخواهد داد و شکست دیگری در کارنامه اصلاحات ثبت خواهد شد اما شوک ردصلاحیت مرحوم هاشمی رفسنجانی ورق را برگرداند. عارف و حسن روحانی در وضعیتی قرار گرفتند که اگر ائتلاف می کردند پیروزی قطعی بود اما اگر هر دو می آمدند شاید رقیب در همان مرحله اول کار را به نفع خود تمام می کرد؛ در نهایت معادلات به سمتی رفت که عارف بنا به نامه رئیس دولت اصلاحات از عرصه کناره گرفت و حسن روحانی رئیس جمهور شد.

شیفت از پاستور به بهارستان

عارف انتظار داشت به واسطه این از خودگذشتگی حداقل پیشنهاد معاون اولی دولت را حسن روحانی به او بدهد اما هیچ گاه این انتظار به واقعیت تبدیل نشد و اسحاق جهانگیری بر کرسی معاون اولی رئیس جمهور تکیه زد. عارف وقتی به پاستور راه نیافت، جلوس بر صندلی شماره یک بهارستان را برای خود هدف گذاری کرد. 2 سال از این شهرستان به آن شهرستان سفر کرد تا نیروهای اصلاح طلب را ساماندهی کند. در نهایت نیز در قالب ائتلاف امید 168 نفر به مجلس دهم راه یافتند. همین آمار کافی بود که عارف پیش از آغاز کار مجلس جدید ردای ریاست را سفارش دهد و چند باری نیز محض اطمینان آن را پرو کند اما معادلات آن طور که عارف انتظارش را داشت پیش رفت.

اعتدالی‌ها پشت عارف را خالی کردند

در روز رأی گیری برای ریاست مجلس دهم ناگهان اعتدالی ها به سمت علی لاریجانی چرخیدند، بعدها مشخص شد کارگزاران و اعتدال و توسعه پشت این قضیه بودند؛ یعنی همان نمایندگانی که با نام عارف به مجلس راه یافتند بعد عبور از گیت به جای بیعت با عارف، با علی لاریجانی پیمان وفاداری بستند. کسی که سودای ریاست مجلس را در سر می پروراند نهایتا مجبور شد به ریاست فراکسیون امید اکتفا کند.

مجلس دهم بازی دوسر باخت عارف

معادلات مجلس دهم نیز به شکلی بود که فراکسیون امید مرغ عزا و عروسی شد. اگر قرار به همراهی با دولت بود فراکسیون 50 نفره مستقلین به ریاست کاظم جلالی نان این همراهی را می برد و اگر قرار به تقابل با دولت بود، فراکسیون 30 نفره پایداری تمام نفع سیاسی این تقابل را به حساب خود واریز می کرد. به عبارت روشن تر فراکسیون امید به هر طرفی می چرخید گرچه به هدفش می رسید اما انتقادها فقط برایش می ماند و سودش را فراکسیون های اقلیت مجلس می بردند.

اوج گرفتن انتقادها از عارف

عارف به عنوان رئیس فراکسیون امید هرچه کرد نتوانست تا پایان مجلس دهم زمین بازی را طوری تغییر دهد که معادلات طور دیگری رقم بخورد. تدوام بازی های دو سرباخت فراکسیون امید و سوتی های پشت سر هم شورای شهر یک دست اصلاح طلب دوره پنجم کار را به جایی رساند که عرصه به عارف تنگ شد چون ریاست او بر جبهه اصلاحات هم از داخل مجلس و هم از بیرون مجلس محل انتقاد بود و در نهایت بعد از پایان مجلس دهم عارف رسما از ریاست جبهه اصلاحات استعفا داد.

کارنامه سیاسی عارف بین سال های 1392 تا 1400 برخلاف آنچه منتقدان می گویند کاملا شکست خورده نبود. زمینه سازی برای تغییر دست فرمان دولت با انصراف از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، پیروزی 30 برهیچ اصلاح طلبان در انتخابات مجلس دهم از حوزه انتخابیه تهران و پیروزی 100 درصدی در انتخابات شورای شهر تهران از جمله موارد موفقی بودند که با مدیریت و نقش مستقیم عارف به دست آمدند و کسی نمی تواند آنها را کتمان کنند.

حالا دوباره گویا تاریخ در حال تکرار شدن است؛ در فضایی که کسی حاضر نیست تابلو اصلاح طلبی را به دست گیرد، گویا عارف در حال رایزنی برای ساماندهی نیروهای اصلاح طلب است. محمدعلی وکیلی فعال اصلاح طلب با اشاره به انتخابات مجلس دوازدهم گفت «آقای عارف تلاش خود را برای کنشگری مثبت و موثر اصلاح طلبان خوش خیم و درون نظام جمهوری اسلامی انجام می دهد و هدفش آن است که انسجام حداقلی جریان اصلاحات حفظ شود.» این حرف تنها یک معنی دارد، «پایان سکوت عارف».